Đất dành cho giao thông chỉ đạt khoảng 9% dẫn đến ùn tắc, khó giải quyết

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo 

Sáng nay, 27/5, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến hết năm 2018.

Theo báo cáo này, hệ thống chính sách, pháp luật về quản lý đất đai, quy hoạch đô thị ở nước ta được ban hành khá đầy đủ, tuy nhiên thực tế triển khai thời gian qua  còn không ít tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, qua giám sát thực tế tại các địa phương, đoàn giám sát của Quốc hội cũng chỉ ra, việc triển khai thực hiện các quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội còn chậm và thiếu đồng bộ.

Đặc biệt, tại các đô thị lớn xảy ra tình trạng thiếu kết nối bên trong và bên ngoài các dự án phát triển nhà ở, dịch vụ, thương mại, không đáp ứng được nhu cầu về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, gây quá tải, ách tắc giao thông, ảnh hưởng tới hoạt động của đô thị và chất lượng cuộc sống của người dân.

Điển hình như tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, tỷ lệ đất dành cho giao thông hiện chỉ đạt khoảng 9% trong khi theo quy hoạch phải đạt 20-26% đối với đô thị trung tâm, 18-23% đối với đô thị vệ tinh, 16-20% cho các thị trấn, tỷ lệ đất bến bãi đỗ xe trên đất xây dựng đô thị đạt dưới 1% (yêu cầu phải đạt 3-4%).

Về thực hiện các dự án BT, báo cáo cho biết tại 53 địa phương, việc thanh toán còn bất cập dẫn đến chênh lệch giá. Hầu hết các dự án BT đều chỉ định thầu, thanh toán quỹ đất không quá đấu giá là không phù hợp gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Các dự án vấp phải sự phản đối của người dân, nhiều dự án triển khai không đồng bộ dẫn đến tình trạng như nhà siêu mỏng.

Tình trạng sai quy hoạch (ví dụ dự án 8B Lê Trực ở Hà Nội) dẫn đến vi phạm, nhiều dự án quy hoạch cây xanh nhưng điều chỉnh quy hoạch để tối đa hoá lợi nhuận. 

Vẫn còn tồn tại các dự án không được triển khai, các dự án đô thị có xu hướng co cụm vào khu vực nội đô, trong khi đó chưa đầu tư đồng bộ giao thông, đô thị.

Nhiều dự án được cấp phép ven sông, ven biển, mặt tiền công cộng, nhiều dự án ảnh hưởng đến công trình an ninh quốc phòng, sân bay.... đe doạ đến an ninh quốc phòng.

Việc cổ phần hoá doanh nghiệp đang xảy ra sai sót, nhiều doanh nghiệp chuyển đổi và có được những vị trí đắc địa.

Các dự án du lịch tâm linh còn chưa chặt chẽ, đất được cấp rất lớn nhưng còn nhập nhằng.

Nhiều dự án được thanh tra, thu hồi tiền thất thoát cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên còn tồn tại nhiều bất cập cơ chế nên kết quả chưa triệt để, những vi phạm khi cơ quan báo chí, ĐBQH và dư luận lên tiếng thì mới xử lý.

Kiến nghị sau giám sát, chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết đoàn kiến nghị Quốc hội sớm ban hành nghị quyết về hoàn thiện chính sách pháp luật đất đai, quy hoạch sử dụng đất tại đô thị. Xem xét sửa đổi Luật Đất đai 2013 và các luật liên quan đến công tác quy hoạch. 

Đoàn giám sát cũng đề nghị các bộ ngành địa phương tăng cường giám sát, xử lý các vụ sai phạm, báo cáo Quốc hội trước 2020.

Đoàn kiến nghị xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về giá đất, quỹ đất trong hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia. Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, minh bạch các dự án giao đất phục vụ kinh tế xã hội thông qua đấu giá.

Đoàn giám sát đề nghị rà soát khung giá đất để có điều chỉnh phù hợp với giá thị trường. Có giải pháp khắc phục bất cập những trường hợp cho thuê đất trả tiền một lần, tiến đến phổ biến hình thức cho thuê đất trả tiền hàng năm.

Kiến nghị đối với Chính phủ là chỉ đạo các địa phương kiên quyết không cấp phép xây dựng công trình nhà ở cao tầng tại trung tâm các đô thị khi chưa hoàn thiện đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của khu vực. Xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị Quốc hội giải quyết vướng mắc trong quản lý quy hoạch và sử dụng đất quốc phòng.

Tuân thủ quy định khi xác định giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa, bảo đảm phương án cổ phần hóa. Việc chuyển mục đích, thực hiện sắp xếp, xử lý nhà đất phải tuân thủ quy hoạch, trình tự và thủ tục theo quy định.