Đạo diễn “Quỳnh búp bê”: Tôi bật khóc khi xem Phương Oanh diễn

Có một câu nói đại loại rằng: phim ảnh có thể làm cuộc sống của chúng ta bớt khó khăn hơn, nếu mỗi người nghệ sĩ biết tự vấn, biết quan tâm đến số phận con người khi tìm kiếm đề tài.

Không rõ đạo diễn-NSƯT Mai Hồng Phong đã nghe câu nói ấy hay chưa, nhưng có thể khẳng định, Mai Hồng Phong là vị đạo diễn của những bộ phim về số phận con người. Nhân vật trong phim của anh luôn gặp lắm gian truân nhưng gan góc và giàu nghị lực. Xem phim của anh bao giờ cũng thế, miệng cười thì ít mà trán nhăn thì nhiều.

Mai Hồng Phong - vị đạo diễn của những bộ phim về số phận con người.

Tiếp xúc với Mai Hồng Phong sẽ thấy anh là vị đạo diễn chứa đầy những mâu thuẫn. Anh có ánh mắt dữ dội nhưng nụ cười ấm áp. Anh khắc nghiệt đến nỗi không đếm xuể đã làm bao nhiêu diễn viên phải khóc trên trường quay, nhưng chính anh cũng nhiều lần bật khóc khi thấy diễn viên của mình hoá thân trọn vẹn vào nhân vật.

“Quỳnh búp bê” đang thu hút được sự chú ý lớn. Người ta bàn tán về những chiêu trò của gái “ngành”, về số phận cô Quỳnh từ công sở đến quán nước vỉa hè. Một bộ phim có tính xã hội "nặng đô" như vậy, tôi tin không có gương mặt đạo diễn nào phù hợp hơn Mai Hồng Phong…

Khi đọc kịch bản “Quỳnh búp bê”, tôi thấy gai ốc mình nổi lên

PV: Lúc nghe tin “Quỳnh búp bê” bị tạm dừng phát sóng, cảm xúc của anh khi ấy như thế nào?

Đạo diễn-NSƯT Mai Hồng Phong: Ngay từ lúc bắt tay vào sản xuất “Quỳnh búp bê”, tôi đã nói với anh em đây là canh bạc. Tôi thích chọn những đề tài hóc búa, vì tôi quan niệm phim ảnh là chính kiến của cá nhân người đạo diễn nhằm phản ánh và phản biện xã hội.

Tôi cũng đã nghĩ đến trường hợp “Quỳnh búp bê” sẽ gặp nhiều ý kiến trái chiều, nhưng thú thực khi biết tin phim bị dừng phát sóng cũng buồn chứ. Lúc ấy, mấy anh em thân tình ngồi lại với nhau, tôi khẳng định: “Quỳnh búp bê” sẽ trở lại. Cảnh nóng hay bạo lực không hề bị lạm dụng trong “Quỳnh búp bê” mà nó chỉ là chất liệu để lý giải vì sao những đường dây buôn bán phụ nữ lại tồn tại, vì sao những cô gái lại sa chân vào chốn đấy, vì sao họ không thoát ra được?

Mai Hồng Phong kể, khi đọc kịch bản “Quỳnh búp bê” thấy "gai ốc nổi lên".

PV: Quá trình anh tiếp cận với kịch bản “Quỳnh búp bê” như thế nào?

Đạo diễn-NSƯT Mai Hồng Phong: Trước đây, tôi từng được giao những đề tài giải trí thuần tuý, yêu đương lãng mạn. Thậm chí, tôi từng cầm trên tay kịch bản “Tuổi thanh xuân”, nhưng xét đi xét lại, tôi nghĩ Khải Anh làm hợp hơn.

Tôi luôn quan niệm cuộc sống này rất khó khăn. Sự khắc nghiệt luôn rình rập, thử thách bản lĩnh của chúng ta. Vì vậy, nhân vật trong những bộ phim của Mai Hồng Phong luôn phải trải qua những hoàn cảnh khắc nghiệt. Cách họ nhìn nhận cuộc sống, cách họ vượt qua thử thách như thế nào…, tôi nghĩ những trải nghiệm đó rất đáng quý với các bạn trẻ. Phim của Mai Hồng Phong cũng không có lắm sự lãng mạn, nếu chăng cũng chỉ là chút ít thôi. Phải chăng vì cái màu sắc như vậy nên tôi thường được giao những đề tài chính luận, gia góc chăng?

Khi đọc kịch bản “Quỳnh búp bê”, tôi thấy gai ốc mình nổi lên. Tôi đi vòng quanh phòng, cố lắng suy nghĩ lại một chút mới đọc tiếp, rồi lại thả hồn tưởng tượng. Tôi cũng có linh cảm đây là một bộ phim rất vất vả, nhưng sẽ được đón nhận.

PV: Phim của Mai Hồng Phong không có lắm sự lãng mạn. Phim cũng là người, phải không anh?

Đạo diễn-NSƯT Mai Hồng Phong: Từ bé tôi đã ham đọc sách, ham đọc đến nỗi quên ăn quên ngủ, thích thả hồn mình vào những cuốn sách, để tâm trí tự do bay bổng. Thế nên, tôi muốn đi học đại học thật nhanh để thoát ly gia đình. Tôi học cơ điện trên Thái Nguyên, đúp lên đúp xuống, đúp 2 năm liên tiếp thì bị đuổi học, rồi làm đủ thứ nghề như quay nhựa, thụt lốp, vá xe… Sau tôi xin vào Hãng phim truyện Việt Nam số 4 Thuỵ Khuê làm phụ động.

Nói phụ động cho oai nhưng thực chất là làm osin cho đoàn phim. Tôi không nề hà bất cứ công việc gì: từ giặt quần áo, rửa bát chén, bê chân máy… Ngày ấy làm gì có tiền. Thấy các anh quay phim, chỉnh ống kính, tôi thèm lắm. Thấy mỗi đoàn làm phim đến Thuỵ Khuê, tôi lại chạy ra cười một cái, hy vọng họ nhớ mặt mình, giao cho vài việc lặt vặt là may. Sau có ông anh động viên tôi đi học quay phim, đến năm 1993 tôi ra trường, cũng lăn lộn nhưng gần như không tiền, không việc.

Mai Hồng Phong và đồng nghiệp trên phim trường.

Có một hôm, anh Nguyễn Hữu Phần thấy tôi lang thang ngoài quán trà đá mới dẫn tôi đến gặp anh Khải Hưng. Hồi ấy Văn nghệ Chủ nhật mới hình thành, lúc đầu tôi chỉ được phân công quay tin tức. Một thời gian sau, anh Hưng bảo cho thử sức quay phim truyền hình. Dần dà một thời gian, tôi nhận thấy mình muốn làm đạo diễn, không phải để oai mà có nhiều tình huống ở hiện trường, mình cảm thấy như thế hay hơn nhưng là quay phim, mình không quyết định được.

Thế là tôi và Đỗ Đức Thành đến gặp anh Hưng xin làm đạo diễn. Ban đầu anh phản đối, về sau anh đồng ý cho thử sức với phim “Con nhện xanh” dài 5 tập. Phim thành công, rồi tôi được giao tiếp “Những ngọn nến trong đêm”. Làm xong, anh bảo: “Chúng mày xuống núi được rồi”.

Đời tôi như vậy, nên những nhân vật trong phim của tôi luôn trải qua những ngày tháng lận đận, nhưng không bao giờ từ bỏ ước mơ. Khi chúng ta lâm vào những ngày tháng khốn cùng, điều quan trọng nhất là chúng ta không bao giờ được từ bỏ hy vọng.

Phương Oanh gần như làm nền để My Sói, Lan cave, Cảnh và các nhân vật khác nổi lên

PV: Diễn viên Minh Tiệp từng chia sẻ thích diễn xuất của Thu Quỳnh (My Sói) nhất. Vậy trong 3 nữ diễn viên Phương Oanh, Thu Quỳnh, Thanh Hương, đạo diễn Mai Hồng Phong ấn tượng với ai nhất?

Đạo diễn-NSƯT Mai Hồng Phong: Ngồi ở minotor, tôi đã nhiều lần khóc khi thấy Phương Oanh diễn. My Sói (Thu Quỳnh), Lan cave (Thanh Hương) là những vai có bề nổi về tính cách, cộng với nội lực và cá tính mạnh của các bạn ấy nên dễ thu hút sự chú ý của khán giả.

Tuy nhiên, Quỳnh “búp bê” (Phương Oanh) trong những tập đầu chỉ như nô lệ cho người khác mắng chửi. Cô bé như cái bóng, không có cơ hội bộc lộ chính kiến, hoàn toàn bị động. Quỳnh “búp bê” gần như làm nền để My “Sói”, Lan “cave”, Cảnh và các nhân vật khác nổi lên. Đến những tập sau, Phương Oanh mới có cơ hội để bộc lộ tính cách. Đôi khi tuyến chính lại phải làm nền cho tuyến phụ nổi bật. Đã có một My “Sói”, Lan “cave” cá tính thì phải có một cô Quỳnh búp bê ngơ ngác, ngây ngô mới tạo nên thế cân bằng.

PV: Dường như anh rất có cảm tình với nữ chính Phương Oanh?

Đạo diễn-NSƯT Mai Hồng Phong: Khi lựa chọn nữ chính vào vai Quỳnh “búp bê”, thực ra chúng tôi xét thấy nhiều nữ diễn viên có cá tính hơn, nổi trội hơn. Nhưng để đồng hành một quãng đường dài cần thể lực, cần sự an toàn, bản lĩnh và dũng cảm, thì tôi nghĩ Phương Oanh vẫn vượt trôi hơn tất cả.

Phương Oanh là người rất thông minh. Ngày xưa tôi làm phim “Lời thì thầm quá khứ”, Phương Oanh chỉ đóng vai phụ, có một cảnh phải đánh nhau với bọn sàm sỡ. Tôi nói với Oanh, tôi muốn cảnh ấy phải diễn thật, nếu được thì em nên đi học võ. Chẳng ngờ Phương Oanh bỏ ra vài tháng trời đi học võ chỉ để quay một cảnh. Sự dũng cảm và tận tâm với nghề ấy khiến tôi có ấn tượng và cảm tình với Oanh.

Phương Oanh, Thanh Hương và Thu Quỳnh.

PV: Có thời điểm Phương Oanh bức xúc tố cáo nhiều người trong đoàn phim “Quỳnh búp bê” đồn đoán cô ham sex, ham đóng cảnh nóng để tiến thân. Trên cương vị đạo diễn, anh thấy thế nào?

Đạo diễn-NSƯT Mai Hồng Phong: Tôi nói với Phương Oanh, em càng thành công, em càng nổi tiếng thì thị phi không có mới lạ. Đấy mới là cuộc sống muôn màu, có người này người kia. Cũng giống như trong phim “Quỳnh búp bê”, khi My “Sói” bị phát hiện chơi xấu các cô gái trong xóm trọ, My “Sói” mới trả lời: Vì tao thấy chúng mày đoàn kết, yêu thương nhau nên tao muốn phá.

PV: Một câu hỏi cuối, anh sẽ làm việc đến năm bao nhiêu tuổi?

Đạo diễn-NSƯT Mai Hồng Phong: Theo quy định của Nhà nước thì 2 năm nữa tôi về hưu rồi. Nhưng cái nghề của tôi, tuổi hưu căn cứ vào sản phẩm của bạn có còn được đón nhận nữa hay không. Nếu đến một ngày, bộ phim tôi làm ra nhanh chóng bị khán giả quên lãng, thì lúc đó là gọi là tuổi hưu được rồi.

PV: Xin cảm ơn anh.