Đảm bảo quyền lợi người tham gia bảo hiểm y tế

Nâng cao năng lực y tế cơ sở, y tế dự phòng

Thảo luận về công tác quản lý sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế năm 2020 và việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế, tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân chiều 22/10, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị thúc đẩy mô hình bác sĩ gia đình; khái niệm xây dựng và quy định gói bảo hiểm y tế cơ bản.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần xem xét đưa vào nghị quyết kỳ họp lần này hoặc nghị quyết về kinh tế - xã hội, giao Chính phủ thực hiện một số nhiệm vụ như: Đầu tư nâng cao năng lực y tế cơ sở, y tế dự phòng; điều chỉnh mức đóng bảo hiểm y tế cho các đối tượng cho phù hợp với khả năng chi trả của người dân và ngân sách nhà nước; điều chỉnh cụ thể, rõ hơn để tăng mệnh giá bảo hiểm y tế.

Theo Chủ tịch Quốc hội, dù mức đóng bảo hiểm y tế của nước ta thấp hơn, nhưng danh mục được hưởng lại nhiều hơn so với một số nước trên thế giới. Nếu tăng mức đóng, phần Nhà nước mua cho đối tượng người nghèo, người có công sẽ tăng. Tăng mệnh giá bảo hiểm y tế mới có điều kiện để thực hiện sớm lộ trình giá dịch vụ y tế. Điều này góp phần giúp các cơ sở y tế nâng cao tính tự chủ.

Trải qua đợt dịch bệnh lần này càng nhận thấy vai trò quan trọng của y tế cơ sở và y tế dự phòng. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các địa phương thực hiện nghiêm quy định của Luật Ngân sách nhà nước, cần dùng ít nhất 30% kinh phí của ngân sách nhà nước cấp cho ngành Y tế cho y tế dự phòng.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định, bảo hiểm y tế giúp người dân, người nghèo, người khó khăn tiếp cận, đảm bảo cơ chế tài chính cho công tác khám bệnh, chữa bệnh. Điều này được thể hiện rõ trong thời gian qua, khi hầu hết các đối tượng yếu thế trong xã hội đã được quan tâm. Mặc dù Việt Nam “khởi động” bảo hiểm y tế muộn hơn so với các nước nhưng chúng ta tăng nhanh độ bao phủ. Đến năm 2020, độ bảo phủ bảo hiểm y tế của nước ta đạt 90,85%, tăng rất nhanh, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, để đảm bảo tính bền vững của chính sách, việc mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm y tế là vô cùng quan trọng. Theo nguyên tắc đóng - hưởng - chia sẻ rủi ro, phải có nhiều người đóng, bao phủ hầu hết dân số để chia sẻ rủi ro nhiều hơn cho những người khó khăn. Tới đây, Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi sẽ sửa theo hướng tất cả người dân phải được tiếp cận với dịch vụ bảo hiểm y tế.

“Ngành Y tế tiếp tục theo đuổi phương án mở rộng quyền lợi, phạm vi được hưởng của người dân đối với bảo hiểm y tế, mặc dù mức đóng - hưởng có thể thấp hơn, nhưng lấy số đông, nhiều người để mở rộng phạm vi, quyền lợi bảo hiểm y tế. Đây là chính sách ưu việt nhằm cố gắng giảm chi tiền túi của người bệnh,” Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết.

Cùng với việc mở rộng phạm vi kết nối 1.000 điểm khám bệnh, chữa bệnh trên cả nước, trong đợt dịch COVID-19 vừa qua, Bộ Y tế đã kết nối với toàn bộ các điểm cầu trên toàn quốc có bệnh nhân nặng để điều trị. Bộ Y tế đã yêu cầu tất cả cơ sở y tế tuyến trên phải kết nối với tuyến huyện, nhằm nâng cao chất lượng y tế cơ sở, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa.

“Trong đại dịch vừa qua, y tế cơ sở thực sự là một vấn đề cần được đặc biệt quan tâm. Vì vậy, việc củng cố, tăng cường y tế cơ sở, nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo cung ứng dịch vụ y tế với người dân ngay tại nơi sinh sống là một trong những điều mà ngành Y tế luôn hướng tới,” Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

90,85% dân số tham gia BHYT

Trước đó, báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành cơ bản đã hoàn thành việc xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm y tế.

Các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, điều hành cơ bản đã ban hành đầy đủ, kịp thời và thường xuyên được cập nhật, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, đảm bảo quyền lợi người tham gia bảo hiểm y tế đồng thời quản lý, sử dụng hiệu quả Quỹ bảo hiểm y tế.

Tính đến 31/12/2020, số người tham gia bảo hiểm y tế 87,96 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 90,85% dân số; trong đó, ngân sách nhà nước đóng và hỗ trợ mức đóng trên 51 triệu người.

Tổng số chi do ngân sách nhà nước đóng, hỗ trợ mức đóng năm 2020 gần 40 nghìn tỷ đồng, bằng 37% tổng số thu tiền đóng bảo hiểm y tế. Năm 2020, cả nước có hơn 167 triệu lượt khám chữa bệnh, giảm hơn 10% so với năm 2019.

Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, hiện năng lực y tế cơ sở được nâng lên; phát huy vai trò quan trọng trong giám sát, xét nghiệm, cách ly, tiêm chủng, điều trị, nhất là quản lý, chăm sóc F0 tại nhà giúp giảm bệnh nặng, góp phần giảm tử vong.

Bên cạnh đó, ngành Y tế thực hiện nhiều giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ y tế; tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin như hồ sơ sức khỏe cá nhân kết hợp với bệnh án điện tử; khám chữa bệnh từ xa… Bộ Y tế đã ban hành các quy định thống nhất giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa các bệnh viện cùng hạng trên toàn quốc để nâng cao quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã xuất hiện một số tồn tại, hạn chế như: Một số quy định về thanh toán, quyết toán chi phí khám chữa bệnh còn chưa rõ ràng dẫn đến việc chưa thống nhất trong quá trình giám định, thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; vẫn còn chênh lệch về chất lượng giữa các tuyến, vùng, chưa đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người dân; việc xây dựng, cập nhật, điều chỉnh định mức, giá dịch vụ y tế khó khăn, mất nhiều thời gian...

Về tình hình quản lý và sử dụng Quỹ bảo hiểm y tế năm 2020, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, tổng thu Quỹ Bảo hiểm y tế hơn 110 nghìn tỷ đồng; chi bảo hiểm y tế năm 2020 hơn 104 nghìn tỷ đồng.

Tổng số thu Quỹ Bảo hiểm y tế lớn hơn tổng số chi Quỹ Bảo hiểm y tế hơn 5 nghìn tỷ đồng; dự kiến số dư Quỹ Bảo hiểm y tế lũy kế đến cuối năm 2020 khoảng 33 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, việc quản lý, sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế vẫn còn khó khăn, vướng mắc về công tác thu Quỹ Bảo hiểm y tế; giao dự toán chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; tạm ứng kinh phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; cân đối quỹ…