Đắk Lắk: Nhọc nhằn nghề "phu keo" trên cao nguyên M'Đrắk

Theo chân những "phu keo", chúng tôi mới thấu hiểu được công việc nặng nhọc, vất vả của nghề. Từ sáng sớm, anh Y Đuê Byă (Sinh năm 1977, thị trấn M'Đrắk) đã có mặt tại khu rừng keo thuộc buôn M'O (xã Ea Trang) để bắt đầu công việc "phu keo". Anh Y Đuê cho hay, công việc khai thác keo là lao động tay chân, ai siêng năng, có sức khỏe thì làm được hết. Nói rồi, anh rút trong túi quần ra một chiếc xỉa bằng sắt có một đầu nhọn, tay kia nhấc nhẹ cây keo lên rồi cứ thế móc vào phần vỏ cây để lột. Đôi tay thoăn thoắt, chưa đầy 2 phút, anh Y Đuê đã tách hết vỏ của thân keo to bự.

Anh Y Đuê làm thuê kiếm sống từ nhỏ, đến năm 2009 thì tình cờ "bén duyên" với nghề "phu keo". "Buổi trưa ngày mưa, có một chiếc xe máy cày chất đầy gỗ keo bị lầy ngay khu rẫy nhà tôi. Thấy vậy, tôi ra phụ họ đẩy xe qua khỏi vũng bùn. Người chủ hỏi tôi có muốn làm không, tiền công trả 120 nghìn đồng/ngày bao cơm trưa. Không suy nghĩ nhiều, tôi gật đầu ngay, ông chủ chỉ tay về phía bên kia cánh rừng và từ đó tôi gắn chặt với công việc "phu keo" tới nay đã hơn chục năm", anh Y Đuê nhớ lại ngày đầu theo nghề khai thác keo thuê. 

Lấy rừng là nhà, anh Y Đuê khai thác hết cánh rừng này lại tới khu rừng khác, có khi cả tháng mới về nhà một lần. Những năm trước, anh còn dẫn vợ theo làm; về sau thấy nghề "ăn rừng, ngủ bụi" cơ cực quá nên để vợ xuống Đồng Nai làm công nhân, còn con cái thì giao lại cho bà ngoại trồng nom.

Cách khu vực Y Đuê làm không xa, anh Y Phôn Niê Kđăm (Sinh năm 1987, buôn Phao, xã Cư M'ta, huyện M'Đrắk) đang dùng máy cưa xích để hạ cây keo. Đây là công đoạn khó và "kén" người nhất trong quy trình khai thác keo gồm: Cắt cây, phát cành, phân khúc cây, bóc vỏ keo và tập kết gỗ keo lên xe. Người cầm cưa thường là những thanh niên tráng khỏe, nhanh nhẹn, xử lý nhanh mọi tình huống có thể xảy ra. Anh Y Phôn cho hay, trước khi đặt máy lên cưa, anh sẽ ngắm chừng hướng cây đổ, nhưng lắm lúc cây ngã trật hướng, phải vứt máy cưa chạy thật nhanh.

Để hạn chế rủi ro, phần cắt cây có thêm người dùng tay kéo sợi dây móc sẵn ở ngọn cây để cây đổ xuống mặt đất. Giơ đôi bàn tay nhen nhúm, trầy trụa dính đầy nhựa keo, anh Y Phôn tâm sự: Với những người làm nghề thu hoạch keo thuê thì việc trầy xước, dẫm phải gai, té ngã là chuyện thường. Có những lúc bốc gỗ keo lên xe, gỗ rơi trúng chân, trúng người là không hiếm. Biết cái nghề này vất vả và rủi ro nhưng vì miếng cơm, manh áo tôi vẫn phải làm. Nếu làm việc ở những khu rừng gần nhà thì sáng đi chiều về, còn làm xa cách nhà hàng chục cây số đường rừng thì phải ở lại cả tháng trời. 

Dẫu vất vả nhưng thu nhập cũng khá nên ngày càng có nhiều người theo nghề "phu keo". Công việc khá ổn định bởi nghề trồng rừng ở M'Đrắk đang phát triển mạnh. Hầu như cứ ở đâu có rừng trồng là ở đó có dấu chân của người khai thác gỗ thuê. Họ không quản nắng mưa, ngày đêm len lỏi vào những cánh rừng sâu mưu sinh, giảm bớt gánh nặng cơm áo gạo tiền...