Chuyện một người Chăm nuôi le le làm giàu

Theo giải thích của ông Sa Lê, le le và vịt trời là hai loại khác nhau. Nếu nhìn hình dáng bề ngoài thì le le và vịt trời cơ bản giống nhau, nhưng con le le nhỏ hơn vịt trời, trọng lượng của le le trưởng thành khoảng 300 gr, chỉ bằng một nửa con vịt trời. Ông Sa Lê cho biết, nắm rõ đặc tính này, khi làm chuồng trại nuôi le le ông chọn nơi thoáng mát, rồi đào ao, đắp bờ bao cao ráo, quây lưới và trồng thêm các loại cỏ dại, năn, lác, lục bình, lau sậy để tạo môi trường bán hoang dã cho le le dễ thích nghi. Với diện tích khoảng hơn 1.000 m2, ông Sa Lê đã đầu tư xây dựng một chuồng trại nuôi le le khá giống với môi trường mà loài le le ưa thích trong tự nhiên. Ngoài ra để đề phòng chó, mèo, chuột phá hoại, ông đã bao quanh khu chuồng trại một hàng rào bằng lưới rất an toàn. Khi mới bắt đầu triển khai mô hình nuôi le le này, ông tìm mua con giống từ những người dân trong vùng đi lưới, bẫy được trong tự nhiện, gồn cả le le thịt và le le con đem về thả nuôi.

 Ban đầu ông Sa Lê mua con giống do người dân bẫy được trong tự nhiên về nuôi, sau đó ông lựa chọn ra những con đực và cái khỏe mạnh để  tách thành từng cặp nuôi sinh sản.

Năm 2012, ông Sa Lê mua về 500 con giống le le để thả nuôi, trong đó có những cặp le le đã trưởng thành sắp cho sinh sản. Từ nguồn le le ban đầu hàng trăm con này, sau 8 tháng nuôi ông chọn lựa ra những con đực và cái  khỏe mạnh để nuôi sinh sản, số còn lại xuất chuồng bán để lấy vốn đầu tư tiếp. Ông bảo nuôi le le thịt cũng đơn giản và dễ như nuôi vịt, vì le le con có nguồn giống từ tự nhiêu, khi nuôi rất mau trưởng thành, sức đề kháng tốt, ít bệnh. Nhưng nuôi le le để sinh sản rất khó, đòi hỏi có một quá trình nghiên cứu khá bài bản, khá công phu.

 Ông Sa Lê nghiên cứu, chăm sóc rất công phu trong vòng hơn 8 tháng trời mới thành công trong việc cho le le đẻ trứng và ấp trứng sinh sản như ngày hôn nay.

Để có được đàn le le sinh sản như ngày hôm nay, ông Sa Lê phải mất hơn 3 năm ròng rã tự mày mò nghiên cứu, tìm hiểu đặc tính sinh trưởng của le le. Trong môi trường tự nhiên cũng như trong điều kiện nuôi bán hoang dã thì le le cũng đều đẻ và ấp trứng vào mùa mưa, khoảng từ tháng 7 – tháng 8 hàng năm, một con le le cái thường đẻ từ 13 – 15 trứng. Qua quan sát kỹ chu kỳ sinh sản của đàn le le của mình, ông rút ra kinh nghiệm, muốn cho le le đẻ và ấp trứng trong môi trường thả nuôi bán hoang dã, trước hết người nuôi phải chọn không gian nuôi yên tĩnh, nguồn nước trong ao, hồ phải đảm bảo sạch, trồng nhiều cỏ dại, lau sậy, năn, lác…như trong tự nhiên. Bước tiếp theo, khi nuôi le le đã trưởng thành thì lựa chọn ra từng cặp le le đực và cái đem nhốt riêng, trong không gian nhốt ấy người nuôi nên để nhiều rơm, rạ, cỏ khô lót sẵn vào thúng, rổ, rá cho le le tự hoàn thiện tổ của chúng. Thời gian ấp trứng của le le cũng giống như gà, vịt vậy, sau khi nở vài ngày là le le con theo bố mẹ đi kiếm ăn và được chăm chút, bảo vệ rất kỹ theo bản năng sinh tồn. Thức ăn của le le chủ yếu là lúa, lục bình, rong rêu…từ lúc đẻ đến khi trưởng thành có thể xuất chuồng bán ra thị trường chỉ khoảng 8 tháng. Theo ông thì le le càng sinh sản nhiều thì người nuôi càng có lợi nhuận cao, vì không phải bỏ chi phí ra mua con giống.

 Từ thành công nuôi le le sinh sản hiện nay, ngoài duy trì nhân số lượng đàn le le thịt, ông Sa Lê còn là cơ sở cung cấp con giống cho người dân trong vùng đem lại nguồn lợi nhuận cao, nhờ đó mà giàu lên.

Những năm qua trại nuôi le le của ông Sa Lê thường xuyên duy trì nuôi khoảng 500 con le le (trong đó có cả những cặp le le bố, mẹ sinh sản). Nguồn le le thịt của trại ông Sa Lê hiện nay chủ yếu cung cấp cho những nhà hàng lớn ở TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành khu vực miền Tây Nam bộ thường xuyên đặt hàng trước. Gía le le thịt được thương lái đặt mua tại chỗ khá cao khoảng từ 500.000 đ – 600.000 đồng/con (nếu bán sang thị trường Trung Quốc thì còn cao hơn nhiều). Ông Sa Lê khẳng định nuôi le le trong môi trường bán hoang dã là một mô hình không chỉ giúp giảm ngheo bền vững, mà còn nhanh làm giàu.