Chuẩn mực đánh giá phụ nữ “công, dung, ngôn, hạnh” ở thời 4.0

Khi nhắc đến chuẩn mực đạo đức của phụ nữ Việt Nam thời xưa, người ta lại nghĩ ngay đến “công, dung, ngôn, hạnh”. Đây là “tứ đức” được xem là khuôn mẫu và là thước đo để người phụ nữ suốt đời gìn giữ.

Nói về vấn đề này, một người con của xứ Huế như NSƯT Vân Khánh lại nhớ đến lúc bé, chị đã từng chứng kiến rất nhiều gia đình dòng dõi ở Huế rất khó. Con gái lúc nào cũng phải về nhà trước 8 giờ tối, thậm chí nếu thấy có bạn trai nào đi theo thì sẽ đánh giá phẩm hạnh không đàng hoàng.

Vì vậy mà theo Vân Khánh, một người con gái Huế thời xưa, việc đầu tiên là phải ăn nói nhỏ nhẹ, “gọi dạ, bảo vâng” rõ ràng. Ăn mặc kín đáo, chỉnh tề, thậm chí ra ngoài đám đông cũng không được phép cười một cách thoải mái.

“Ngày xưa phụ nữ chỉ ở nhà nội trợ, tề gia, nên những người mẹ có con gái lớn trong nhà phải dạy con biết làm việc nhà, chu toàn mọi thứ”, Vân Khánh cho biết.

Đối với bản thân nữ nghệ sĩ, chị không phải trải qua thời điểm xã hội đặt ra những tiêu chuẩn quá khắt khe dành cho người phụ nữ như vậy, nhưng “công, dung, ngôn, hạnh” vẫn luôn tồn tại và biến chuyển theo từng giai đoạn để phù hợp hơn với chuẩn mực của từng thời kỳ.

Riêng với MC Ngô Như Quỳnh, chị cho rằng dưới góc nhìn hiện đại, “công, dung, ngôn, hạnh” là một tiền đề cần thiết cho mỗi con người chứ không phải của riêng gì phụ nữ. Tuy nhiên do cách truyền đạt qua mỗi thế hệ đã khiến cho giới trẻ ngày nay phản ứng lại và xem đây là những thứ giáo điều, sách vở. Họ chọn cách sống nổi loạn để thể hiện cái tôi, thậm chí đi ngược lại với những tiêu chuẩn xã hội bình thường.

Nói về vấn đề này, bản thân NSƯT Vân Khánh cũng là mẹ của 3 người con, chị cho rằng người lớn luôn có suy nghĩ bản thân có quyền được áp đặt con cái, nhưng lại quên mất một điều rằng các con chưa từng trải nghiệm nên chắc chắn sẽ không hiểu được những gì mà ba mẹ áp đặt. Với nữ nghệ sĩ, người lớn phải là người thay đổi bản thân trước, phải cập nhật để theo kịp xu hướng của các con vì không thể cứ mãi áp đặt những quy tắc cũ kỹ lên các con.

Vân Khánh cũng khẳng định việc lo cho con miếng ăn không mệt mà mệt nhất là chuyện dạy con. Nữ nghệ sĩ kể, con gái lớn vừa vào đại học của chị đang bước vào giai đoạn trưởng thành và muốn ra riêng. Thậm chí cô bé bắt đầu không muốn chia sẻ những tâm tư tình cảm của bản thân với mẹ nữa.

Tuy nhiên thay vì áp đặt con vào những quy tắc của gia đình thì nữ nghệ sĩ phải nhìn lại bản thân, đôi khi chị cũng bị cuốn theo công việc mà quên mất việc phải chia sẻ cùng con nhiều hơn. Và để giải quyết những vấn đề này đối với nữ nghệ sĩ, điều quan trọng nhất vẫn là phải biết nói như thế nào với các con vào đúng thời điểm.

Vân Khánh kể thêm, khi con gái lớn của chị vừa bước vào đại học, cô bé đã xin phép mẹ để nhuộm tóc màu tím khói khiến ai cũng bất ngờ. Tuy nhiên với nữ nghệ sĩ, cơ thể là của con nên chị không cấm đoán và cho con tự trải nghiệm mọi điều con muốn để trưởng thành, miễn là không vi phạm các quy định của nhà trường.

“Giai đoạn con bé học cấp 2, tôi đã nói chuyện rất rõ ràng và tất tần tật về giới tính. Thậm chí có những người bạn nói tôi vẽ đường cho hươu chạy nhưng tôi chỉ nói, dù không vẽ thì chúng vẫn chạy. Cũng đừng bao giờ suy nghĩ chúng sẽ mãi mãi là một đứa trẻ”, Vân Khánh khẳng định.

Chị cũng cho rằng, các bậc phụ huynh đừng mong rằng con sẽ tiếp thu 100% những lời mà cha mẹ nói vì đây là cả một cuộc hành trình dài định hướng cho con phát triển bản thân.

Đồng tình với Vân Khánh, Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A cũng cho rằng, phụ huynh cần tôn trọng bối cảnh xã hội mà đứa trẻ được sinh ra để nhận ra rằng “công, dung, ngôn, hạnh” ở mỗi giai đoạn đều khác nhau, để có thể nói đúng những điều mà đứa trẻ có thể tiếp nhận được thì mới thuyết phục được chúng, và để không biến “công, dung, ngôn, hạnh” trở thành một cuộc chiến thực sự đối với giới trẻ.