Chính sách giảm nghèo tạo điều kiện cho đối tượng tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản

Ngày 20/7, Ủy ban Xã hội tổ chức cuộc làm việc nghe Bộ LĐ-TB&XH và các cơ quan liên quan báo cáo sơ bộ kết quả triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Mục tiêu tỷ lệ nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1,2%/năm

Báo cáo tại cuộc làm việc, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Lê Văn Thanh cho biết, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 24/2021/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 với tổng kinh phí tối thiểu 75 nghìn tỷ đồng.

Theo ông Thanh, kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2021-2022 đã đạt một số kết quả nhất định.

Về ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình, các văn bản hướng dẫn thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã hoàn thành đúng tiến độ; các văn bản hướng dẫn thuộc thẩm quyền của các bộ cơ bản hoàn thành quy định tại Quyết định số 1705/QĐ-TTg ngày 12/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Các địa phương hiện đang triển khai xây dựng, ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình.

Về giao vốn thực hiện Chương trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã phân bổ ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và 2022 cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 cho các địa phương thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia và giao dự toán ngân sách trung ương năm 2022 thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Thứ trưởng Lê Văn Thanh cho hay, Bộ LĐ-TB&XH đã có văn bản hướng dẫn các địa phương về phạm vi, đối tượng phân bổ vốn của các dự án thành phần thuộc Chương trình, làm cơ sở cho các địa phương tiến hành các thủ tục giao vốn thực hiện Chương trình.

Các địa phương đã và đang trình Hội đồng nhân dân cùng cấp phê duyệt phương án phân bổ vốn để thực hiện Chương trình.

Như vậy, hệ thống cơ chế, chính sách giảm nghèo đã tạo điều kiện cho người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản, góp phần giảm nghèo bền vững, góp phần hạn chế tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19.

Chính sách hỗ trợ được triển khai đầy đủ, toàn diện, đồng bộ, đáp ứng cơ bản nhu cầu thiết yếu của người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo khu vực không bị giãn cách xã hội, góp phần giải quyết những khó khăn, tác động của đại dịch Covid-19…

Vẫn còn khó khăn vướng mắc trong thực hiện các Tiểu dự án

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Lê Văn Thanh cũng chỉ ra rằng vẫn còn những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện Chương trình.

Cụ thể: Nguồn vốn sự nghiệp trung ương chưa được xác định theo kế hoạch trung hạn hoặc xác định mức trần hằng năm nên các bộ, ngành, địa phương gặp khó khăn, lúng túng khi xây dựng kế hoạch và đề xuất kinh phí thực hiện. Nguồn vốn sự nghiệp được bố trí thực hiện Chương trình năm 2022 thấp.

Nhiều huyện nghèo, xã vùng bãi ngang ven biển và hải đảo chưa thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn. Các địa phương này là vùng “lõi nghèo”, có địa hình hiểm trở, kinh tế - xã hội và cơ sở hạ tầng còn khó khăn, có tỷ lệ hộ nghèo cao.

Đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu, xu thế đô thị hoá, già hóa dân số, chênh lệch về thu nhập và mức sống, tình trạng di cư lao động đặt ra những thách thức rất lớn đối với người nghèo và công tác giảm nghèo.

Về mục tiêu và nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2022, Thứ trưởng Lê Văn Thanh nêu rõ, mục tiêu của Chương trình là: Tỷ lệ nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1,2%/năm; Tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 4-5%/năm.

Thảo luận tại cuộc làm việc, các đại biểu đánh giá cao sự quan tâm của các bộ, ngành đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; các văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình được ban hành tương đối bài bản; tuy nhiên vẫn còn có sự khác nhau giữa các văn bản của một số bộ, ngành dẫn đến lúng túng áp dụng trong thực tiễn.

Một số đại biểu chỉ ra rằng vẫn còn những khó khăn vướng mắc trong việc thực hiện các Tiểu dự án của Chương trình. Do đó, Bộ Tài chính cần báo cáo lại với Chính phủ để nhận định rõ những vướng mắc, sớm có giải pháp khắc phục. Đảm bảo phân bổ sớm nguồn tiền bởi vì các đối tượng thuộc diện được hưởng các nguồn vốn đang rất trông chờ.

Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính là cơ quan phối hợp nhưng lại chưa nhận được các văn bản cụ thể của các bộ chuyên ngành, như vậy cần có sự phối hợp nhịp nhàng hơn, chặt chẽ hơn giữa các bộ, ngành.

Bên cạnh đó, một số đại biểu chỉ ra rằng, qua thực tiễn giám sát cho thấy, tình hình ở các địa phương còn khó khăn, địa phương đang rất trông chờ văn bản hướng dẫn từ Trung ương.

Hơn nữa, việc tổ chức triển khai thực hiện Chương trình tính đến thời điểm này chưa có kết quả cụ thể, số liệu cập nhật cũng chưa được thống nhất; lồng ghép chương trình là cần thiết, tuy nhiên tiêu chí để lồng ghép còn chưa rõ ràng, rất khó để thực hiện lồng ghép.

Do đó, các đại biểu đề nghị làm rõ số liệu, tránh tình trạng số liệu vênh nhau giữa các cơ quan, đơn vị; xác định rõ các tiêu chí để tiến hành lồng ghép Chương trình; đẩy mạnh công tác truyền thông về giảm nghèo bền vững…

Kết luận cuộc làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Lâm Văn Đoan đánh giá cao sự quan tâm của các bộ, ngành đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; ghi nhận sự nỗ lực của các bộ, ngành trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành để thực hiện Chương trình.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội đề nghị cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa đối với các bộ, ngành chuyên môn và các bộ, ngành đầu mối, tổng hợp để đạt được hiệu quả cao nhất.