Cấp ống nước sông Đà: Đừng ham giá rẻ mà lâm vào thế "cưỡi lưng hổ"

Trao đổi bên hành lang Quốc hội sáng ngày 24/3, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên, Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến thẳng thắn: “Phải hết sức cẩn trọng, vì dân, vì nước nhiều hơn, chứ đừng vì bỏ thầu thấp hay gì đó đằng sau”.

Ông Lê Như Tiến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên Thiếu niên Nhi đồng của Quốc hội

Vì ham giá rẻ?

Những lùm xùm của dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông chưa dứt thì việc một công ty Trung Quốc thắng thầu dự án với giá rẻ hơn đang đặt ra nhiều vấn đề có hay không lợi ích nhóm?

Ông Tiến cho biết, thời gian qua, trong nhiều lần đi tiếp xúc cử tri, không ít những băn khoăn của người dân đặt ra liên quan đến việc lựa chọn các nhà thầu Trung Quốc, với những câu hỏi truy vấn: Tại sao lại chỉ chọn những nhà thầu Trung Quốc? Tại sao chỉ chọn nhà thầu Trung Quốc giá rẻ? "Có cái gì không phải chỉ ham rẻ mà còn đằng sau đó không? Có lợi ích nhóm trong đó không? Cử tri và người dân đã đặt các câu hỏi như thế", ông Tiến nói.

Dẫn chứng điển hình nhất là dự án đường sắt Cát Linh Hà Đông, hoặc rất nhiều dự án do các nhà thầu Trung Quốc thực hiện nổi lên rất nhiều những sai phạm và bức xúc trong dư luận. Đó là việc kéo dài thời gian thi công gây chậm tiến độ, đội vốn dự án gấp đôi, mất an toàn trong thi công… chính là bài học rất đắt giá.

Đại biểu Lê Như Tiến khẳng định rằng: "Những người có vai trò quyết định phải rất quan tâm đến năng lực, chất lượng của nhà thầu. Còn nếu để cho nhiều công trình như đường sắt trên cao ở Hà Nội thì chỉ có gây tốn kém, lãng phí của dân, của nước và thực chất đó là tiền thuế của dân”.

Trở lại với câu chuyện đường ống nước sông Đà đầu tiên vừa qua liên tục gặp sự cố, cứ vỡ xong lại vỡ, khiến hàng chục, trăm nghìn người dân phải lao đao, bất ổn. Bởi vậy, vị đại biểu này cho rằng, việc thuê nhà thầu phải thận trọng, đánh giá đầy đủ năng lực để lựa chọn những nhà thầu xứng đáng.

“Cái chúng ta quan tâm là chất lượng còn không phải bỏ thầu thấp rồi trong quá trình làm, chúng ta lại rơi vào thế đã cưỡi lên lưng hổ rồi không thể xuống được. Khi công trình dang dở, đình trệ, chậm tiến độ chúng ta lại phải bỏ thêm vốn để làm.

Vì thế, tôi đề nghị người có trách nhiệm trong việc quyết định thầu phải hết sức cẩn trọng, vì dân, vì nước nhiều hơn chứ đừng vì bỏ thầu thấp hay gì đó đằng sau", ông Tiến nêu.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên nhắc lại bài học của một số đơn vị khi mua nhiều trang, thiết bị của Trung Quốc về nhưng không sử dụng được và sau đó, phát hiện đằng sau đó là việc nhận lót tay.

Đường ống nước sông Đà liên tiếp vỡ

"Dự án đường ống nước sông Đà không những là công trình xây dựng quan trọng mà còn là công trình đảm bảo dân sinh cho người dân. Nếu chẳng may vừa đưa vào dùng lại xảy ra vỡ liên tục, gây thiếu nước cho người dân thì điều gì sẽ xảy ra đây. Không chỉ là lãng phí, mất tiền của mà hơn thế làm mất lòng tin của người dân", ông Tiến nhấn mạnh.

Nhà thầu kém chất lượng, phải quy trách nhiệm của cá nhân và cả Hội đồng

Ông Tiến đề nghị, đối với tất cả các công trình vì giá bỏ thầu thấp, nếu sau này để xảy ra sự cố nghiêm trọng thì phải đi ngược lại tìm trách nhiệm của các cá nhân có liên quan. Bởi khi phê duyệt và thẩm định các dự án, đã có cả Hội đồng thẩm định các cấp. Vì vậy nếu để lọt, chọn giá bỏ thầu thấp và để cho nhà thầu kém chất lượng thì phải quy trách nhiệm của cá nhân và cả Hội đồng.

Vị ĐBQH tỉnh Quảng Trị nói thêm, người dân, các nhà khoa học cũng có thể đặt dấu hỏi về việc tại sao đầy đủ như thế mà vẫn bỏ lọt. Đây có phải do trình độ yếu kém hay do nguyên nhân nào khác, vì lợi ích nhóm đằng sau.

Cho nên, cần có tầm nhìn xa hàng trăm năm và không nên chỉ tập trung vào một nhà thầu mà đã đấu thầu cần lựa chọn nhiều nhà thầu có năng lực. “Hiện nay có rất nhiều các nhà thầu ở các nước, các khu vực như Tây Âu có bề dày kinh nghiệm, khoa học phát triển nhưng tại sao, chúng ta lại chỉ chăm chăm vào một nước ở khu vực châu Á”, ông trăn trở.

"Không hẳn do kinh tế khó khăn nên chúng ta ham rẻ mà ở đây là do tầm nhìn hạn chế. Chúng ta thấy rẻ trước mắt đấy nhưng liên tục phải bỏ vốn thêm ra 2, 3 lần như thế. Hoặc lẽ ra có thể sử dụng công trình cả trăm năm thì chỉ trong vòng vài năm đã hỏng, chúng ta lại tiếp tục đập đi làm lại thì tốn kém hơn rất nhiều”. Ông Tiến nhấn mạnh thêm, “tôi chỉ nhắc lại rằng, đường sắt trên cao ở Hà Nội là một minh chứng cho việc kéo dài nhiều năm, đội vốn lên nhiều lần".