Xây dựng cơ chế giá để thúc đẩy các nhà đầu tư vào điện mặt trời

Trong Quy hoạch điện VII, mục tiêu phát triển nguồn điện mặt trời vào năm 2020 là 850 MW, và đến năm 2030, con số này tăng lên gấp 15 lần. Đây là mục tiêu, nhưng cũng là thách thức rất lớn cho các nhà quản lý, cho EVN và các chủ đầu tư.

Theo Quy hoạch điện VII điều chỉnh, đến năm 2020, sản xuất điện từ năng lượng tái tạo sẽ chiếm 9,9% tổng công suất nguồn điện, tăng 4,3% so với Quy hoạch điện VII. Riêng đối với lĩnh vực điện năng lượng mặt trời, đến năm 2030, phải đạt 12.000 MW. Nhiều chuyên gia cho rằng, đây là mục tiêu nhưng cũng là thách thức rất lớn cho ngành điện.

Theo Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam, nước ta là một trong những quốc gia có ánh nắng mặt trời nhiều nhất trong biểu đồ bức xạ mặt trời thế giới. Tại các tỉnh Tây Nguyên và Nam Trung Bộ, số giờ nắng đạt từ 2.000 - 2.600 giờ/năm. Bức xạ mặt trời trung bình 150 kcal/m2, chiếm khoảng 2.000 - 5.000 giờ/năm. Tuy nhiên, dù tiềm năng rất lớn, nhưng việc khai thác nguồn năng lượng này ở Việt Nam còn chưa đáng kể.

Hầu hết các dự án điện mặt trời chỉ ở quy mô nhỏ. Đơn cử, Dự án điện mặt trời được nối lưới đầu tiên là Nhà máy quang năng An Hội (Côn Đảo, Bà Rịa - Vũng Tàu). Dự án được triển khai và hoàn thành năm 2014, đấu nối vào lưới điện của Điện lực Côn Đảo nhưng công suất chỉ đạt 36 kWp, điện lượng hơn 50 MWh. Chỉ có một dự án điện mặt trời tại Quảng Ngãi nối lưới là dự án có quy mô tương đối lớn song cũng mới đang ở giai đoạn hoàn thiện.

Ông Rainer Brohm - Công ty tư vấn Năng lượng tái tạo RB (Đức) nhận định, bỏ lỡ cơ hội này thực sự là điều đáng tiếc đối với các nhà đầu tư trong nước vì tiềm năng phát triển nguồn điện năng lượng mặt trời ở Việt Nam là rất lớn. Nếu được xây dựng với số lượng dày lên ở Việt Nam, không quá lo ngại đối với khả năng tác động đến môi trường của các tấm pin điện Mặt trời.

Theo bà Hoàng Thu Hường, Vụ phó vụ Công nghệp Ủy ban kinh tế Trung ương, hệ thống  cơ sở hạ tầng điện ở Việt Nam cơ bản đã đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, tuy nhiên, tới đây cần đầu tư phát triển  hơn nữa để đáp ứng mục tiêu đặt ra, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Cũng theo bà Hường, dư địa để sản xuất điện mặt trời  ở Việt Nam rất lớn, nước ta là một trong những quốc gia có ánh nắng mặt trời nhiều nhất trong biểu đồ bức xạ mặt trời thế giới.

Thực tế, ngoài việc xây dựng chính sách để thực hiện phát triển năng lượng điện tái tạo, các chuyên gia cho rằng, cần có những cơ chế về giá để hấp dẫn các nhà đầu tư hơn nữa. Đồng thời đều cho rằng, thị trường điện mặt trời tại Việt Nam đang rất hấp dẫn.

Do đó, theo các chuyên gia cần sớm ban hành cơ chế giá điện mặt trời hợp lý và cơ chế hòa lưới điện quốc gia; ban hành bộ tiêu chuẩn cho các thiết bị sử dụng và thực hiện thử nghiệm chất lượng để hạn chế lưu thông sản phẩm kém chất lượng, định hướng đúng cho người dân về hiệu quả sử dụng năng lượng mặt trời.