Bộ Tư pháp vào cuộc xung quanh qui định cấm người đẹp chụp ảnh nude

Thông tư số 01/2016 của Bộ VHTTDL quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 15 về biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang chính thức có hiệu lực. Theo đó, người biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, người đạt danh hiệu tại các cuộc thi người đẹp, người mẫu không được chụp và phổ biến ảnh khỏa thân...

Những qui định mới này của Thông tư lập tức gây nên những ý kiến tranh luận, nhất là của các người mẫu, nhiếp ảnh gia. Nhiều người băn khoăn rằng, cơ quan quản lý sẽ làm thế nào để xác định hành vi phản cảm hay không phản cảm, để có thể xử phạt hay không mà tránh gây nên tranh cãi, thậm chí khiếu kiện.

Trước những lo ngại của dư luận, đại diện Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VH-TT&DL) cho biết: "Việc đánh giá do một hội đồng chuyên môn ở cơ quan sở tại và sẽ kết luận, đánh giá tính chất, mức độ nghiêm trọng của từng trường hợp cụ thể và tham mưu cho cơ quan quản lý xử phạt".

Nhưng nhiều người vẫn lo lắng về việc xác định ảnh khỏa thân của cơ quan quản lý Nhà nước, khi ranh giới giữa ảnh nghệ thuật và ảnh khiêu dâm rất mỏng manh, thâm chí, khiến ngay cả trong một hội đồng nghệ thuật gồm rất nhiều nghệ sĩ tên tuổi vẫn có thể mâu thuẫn về quan điểm.

Cũng không ít người lo ngại quy định này sẽ là rào cản đối với nghệ thuật chụp ảnh, tranh khỏa thân vốn đã không dễ phát triển ở Việt Nam. Theo các chuyên gia, tranh, ảnh khỏa thân là một sự khám phá vẻ đẹp sâu thẳm ở tâm hồn và hình thể con người. 

Nhưng ở Việt Nam, do quan niệm, lối sống nên loại hình nghệ thuật này còn mới mẻ và gặp nhiều khó khăn. Do đó, qui định cấm của Bộ VH-TT&DL chỉ góp phần kìm hãm sự phát triển loại hình này, thay vì nên tạo điều kiện cho nó phát triển theo qui luật.

Nhưng trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Quốc Khánh, Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Việt Nam cho biết quan điểm: "Qui định này chỉ cấm những người mẫu, người đẹp có danh hiệu, nên đối tượng bị chi phối cũng rất hạn chế. Vì còn nhiều người phụ nữ đẹp mà không có danh hiệu, vì thế thực sự thì các nhiếp ảnh gia không quan tâm vì không mấy ảnh hưởng tới công việc của chúng tôi". 

"Hơn nữa, việc chụp các người mẫu, người đẹp có danh  hiệu không phải là mục tiêu của các nhiếp ảnh gia, vì việc sáng tác của các nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp có thể chỉ cần tới những người phụ nữ có dáng đẹp, hoặc một nét đẹp nào đó".

Ảnh nude nghệ thuật của Thái Phiên

Tuy nhiên, ông Vũ Quốc Khánh cũng bày tỏ: "Cơ quan quản lý Nhà nước có vẻ hơi chủ quan khi ra qui định này vì sẽ ảnh hưởng tới quyền của nhiều người đẹp. Trên thực tế, luật pháp không cấm chụp nude, mà cái gì pháp luật không cấm thì cơ quan quản lý không thể đưa ra. Song với qui định này, chúng tôi cũng chia sẻ với nhiều người đẹp, người mẫu có danh hiệu muốn chụp ảnh nude để lưu lại cho riêng mình, sẽ không được phép".

Về mặt pháp luật, theo luật sư Nguyễn Danh Huế (Công ty luật Bắc Nam, Đoàn luật sư Tp Hà Nội), quy định này là không cần thiết, vì bản thân các người mẫu hay người đẹp đoạt giải cũng cần giữ gìn hình ảnh của họ. 

Hơn nữa, một điều dễ nhận thấy là trước những vấn đề khó quản lý là các cơ quan quản lý nhà nước thường ra văn bản cấm, thay vì suy nghĩ để tìm ra biện pháp cho phù hợp. 

Cũng theo luật sư Nguyễn Danh Huế, nếu xác định khỏa thân là một loại hình nghệ thuật lành mạnh thì quy định này đã hạn chế quyền cơ bản của công dân.  

Tác phẩm soi bóng của Thái Phiên

Ngay sau khi có ý kiến của dư luận, Cục Kiểm tra Văn bản Quy phạm pháp luật của Bộ Tư pháp đã vào cuộc và đã có buổi làm việc với Cục Nghệ thuật –Biểu diễn của Bộ VH-TT&DL, để xem xét những điều mà dư luận lên tiếng trong Thông tư này có vi phạm hay không. 

Theo ông Đồng Ngọc Ba, Cục trưởng Cục Kiểm tra Văn bản Quy phạm pháp luật, trong tuần tới, Bộ Tư pháp và Bộ VH-TT&DL sẽ có thêm một buổi làm việc về các qui định trong Thông tư trên.

Bước đầu, Cục Kiểm tra Văn bản Quy phạm pháp luật đã xác định việc cấm người mẫu chụp ảnh nude trong Thông tư số 01/2016 của Bộ VH-TT&DL là có vi phạm. Cục Kiểm tra Văn bản Quy phạm pháp luật cũng xem xét cả qui định về việc đơn vị tổ chức biểu diễn chỉ cần có văn bản cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật là được cấp giấy phép biểu diễn mà không cần phải thỏa thuận với tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm.

Theo ông Đồng Ngọc Ba, tuần tới, Bộ Tư pháp sẽ có kết luận cuối cùng về việc Thông tư của Bộ VH-TT&DL có vi phạm hay không và vi phạm ở những qui định nào.