Bộ LĐ-TB&XH đề xuất 2 phương án tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội

Việc điều chỉnh lương hưu là cần thiết, góp phần cải thiện thêm điều kiện về đời sống cho người nghỉ hưu. Tuy nhiên, việc tăng như thế nào, tăng vào thời điểm nào thì cần phải có sự tính toán cho phù hợp, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp. Trong dự thảo Nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng, Bộ LĐ-TB&XH đã đề xuất 2 phương án.

Phương án 1, cơ quan soạn thảo đề xuất điều chỉnh từ ngày 1/7/2021, mức tăng dự kiến là 10%. Theo Bộ LĐ-TB&XH, mức này nhằm đảm bảo bù đắp trượt giá để duy trì giá trị của khoản lương hưu, trợ cấp của người thụ hưởng do tác động bởi yếu tố lạm phát và chia sẻ một phần thành quả từ phát triển kinh tế của năm 2019 và 2020 do trong năm 2020 không thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội; đồng thời, mức điều chỉnh trên thấp hơn mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội trong các năm 2019 và 2020 (khoảng 11%), như vậy phù hợp với tốc độ tăng trưởng đầu tư của quỹ bảo hiểm xã hội.

Nếu thực hiện theo phương án này thì, theo tính toán của Bộ LĐ-TB&XH số đối tượng được điều chỉnh từ nguồn ngân sách Nhà nước ước tính là 925.189 người, dự kiến kinh phí tăng thêm trong 6 tháng còn lại của năm 2021 là 44.538 tỷ đồng, bao gồm cả khoản đóng bảo hiểm y tế. Số người được thụ hưởng từ nguồn Quỹ Bảo hiểm xã hội khoảng 2,15 triệu người, với mức dự kiến kinh phí tăng thêm khoảng 144.585 tỷ đồng.

Phương án 2, thời điểm điều chỉnh từ ngày 1/1/2022 thì mức điều chỉnh là 15%. Mức điều chỉnh này được xác định dựa trên mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế của các năm 2019, 2020, 2021; đồng thời, mức điều chỉnh trên thấp hơn mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội trong 3 năm nói trên (khoảng gần 17%), như vậy phù hợp với tốc độ tăng trưởng đầu tư của quỹ bảo hiểm xã hội. Nếu thực hiện theo phương án này thì số đối tượng được điều chỉnh từ nguồn ngân sách Nhà nước chi trả ước tính là 896.823 người, dự kiến kinh phí tăng thêm trong năm 2022 là 47.226 tỷ đồng (bao gồm cả khoản đóng bảo hiểm y tế). Số đối tượng được điều chỉnh từ nguồn quỹ bảo hiểm xã hội chi trả ước là 2.283.819 người, dự kiến kinh phí tăng thêm trong năm 2022 là 168.045 tỷ đồng (bao gồm cả khoản đóng bảo hiểm y tế).

Bàn về vấn đề điều chỉnh lương hưu, ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) cho rằng, trong đại dịch Covid-19 khó khăn này thì tâm lý muốn tăng lương là chính đáng của người lao động và ông hoàn toàn ủng hộ đề xuất tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội. Nhiều năm qua, Chính phủ đã điều chỉnh lương hưu hàng năm cùng với thời điểm điều chỉnh tiền lương tối thiểu, lương cơ sở để đời sống của người nghỉ hưu đỡ khó khăn hơn. Trong khi đó, Luật Bảo hiểm xã hội cũng quy định, Chính phủ quy định việc điều chỉnh lương hưu trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách Nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội. Do vậy, khi các điều kiện đầy đủ, thì việc điều chỉnh lương hưu là cần thiết.

Dưới góc độ chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm, ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho hay, việc điều chỉnh tăng lương hưu trong bối cảnh hiện nay cần cân nhắc các yếu tố về thời điểm và mức tăng sao cho phù hợp. Nếu ngân sách và Quỹ Bảo hiểm y tế có thể cân đối để tăng sớm hơn cho người hưởng lương hưu thì đó là điều ai cũng mong muốn.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, trong cả 2 năm 2020 và 2021, Chính phủ không thực hiện điều chỉnh tăng mức lương cơ sở nên việc điều chỉnh tăng lương hưu trong năm 2021 sẽ tạo tâm lý so sánh giữa người nghỉ hưu và người tiếp tục làm việc, giữa những người nghỉ trước thời điểm điều chỉnh (được điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội) và sau thời điểm điều chỉnh (không được điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội). Do đó, khi tính đến việc tăng lương hưu cũng phải xem xét đến sự đồng bộ và hài hòa với các chính sách, đối tượng khác.

Về phía cơ quan soạn thảo, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Bá Hoan cho biết, dự thảo sẽ được lấy ý kiến trong vòng 2 tháng, sau đó, cơ quan soạn thảo sẽ tổng hợp lại trình Chính phủ để chốt phương án.