Bộ Công Thương đề xuất rút phương án điện một giá vì thấy "chưa phù hợp"

Chiều ngày 18/8/2020, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh chủ trì cuộc họp về Dự thảo biểu giá điện đang được gửi lấy ý kiến trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Dư luận đề nghị làm rõ cơ sở nào để đưa ra điện một giá

Ông Trần Tuấn Anh nhấn mạnh việc xây dựng biểu giá bán lẻ điện là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Bộ, đặc biệt trong bối cảnh đời sống người dân, các ngành đang bị tác động bởi dịch Covid-19.

Cho rằng, khi xây dựng biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt, "chúng ta đang đặt ra nhiều mục tiêu", ông Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, như đảm bảo cân đối cung cầu điện, đảm bảo điều kiện đời sống nhân dân, nhất là bộ phận khó khăn, cơ chế an sinh xã hội, đảm bảo tiếp tục điều kiện ngành điện, biên độ về lợi nhuận hợp lý cho tái đầu tư phục vụ ổn định hệ thống điện trong tương lai và phục vụ phát triển.

Thời gian qua, Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng biểu giá điện cải tiến bao gồm 2 phương án. Cụ thể, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục điều tiết điện lực - cho biết:

Phương án 1: Cải tiến từ phương án biểu giá cho mục đích sinh hoạt gồm 6 bậc thang sang biểu giá điện có 5 bậc thang.

Phương án 2: Cải tiến từ phương án biểu giá cho mục đích sinh hoạt gồm 6 bậc thang sang biểu giá bán lẻ sinh hoạt 5 bậc và giá bán lẻ sinh hoạt 1 giá, khách hàng được quyền lựa chọn áp dụng biểu giá bán lẻ điện 5 bậc hoặc 1 giá để phù hợp với mức tiêu thụ điện của khách hàng.

Tại phương án 2, ông Tuấn cho biết dự thảo đưa ra phương án 2A và 2B tương ứng mức điện một giá 145% và 155% giá điện bình quân.

Sau thời gian lấy ý kiến dự thảo, ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết phần lớn dư luận quan tâm tới phương án điện một giá.

Trong đó, một số ý kiến đã đề nghị làm rõ cơ sở nào để đưa ra điện một giá 145%, 155 % giá điện bình quân hay cơ cấu biểu giá điện bán lẻ có bảo vệ người nghèo không? Hay tại sao không sử dụng mức giá bán lẻ bình quân 1864,44 đồng/kWh trong phương án giá điện hiện hành để áp cho giá điện 1 giá.

Một số ý kiến cũng cho rằng phương án điện một giá không khuyến khích tiết kiệm điện...

Lý giải, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực nhìn nhận: Các Phương án giá 2A và 2B mặc dù có ưu điểm như sẽ cho thêm khách hàng được lựa chọn biểu giá theo phương án 1 giá hoặc bậc thang nhưng có hạn chế lớn nhất là không khuyến khích được khách hàng sử dụng điện tiết kiệm.

Vì vậy, tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, các khách hàng sử dụng điện đã được phản ánh trên báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng, Cục điều tiết điện lực đã báo cáo và đề xuất Bộ trưởng Công Thương xem xét rút phương án 2A và 2B (là 2 phương án có lựa chọn điện một giá).

Đồng tình với quan điểm cần đảm bảo hài hòa quyền lợi của các đối tượng trong xã hội khi xây dựng cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh trong bối cảnh thiếu điện như hiện nay, sẽ không phù hợp nếu áp dụng điện một giá, chưa kể, phương án này không khuyến khích tiết kiệm điện.

"Còn nếu áp dụng cách tính điện theo bậc thang thì cần chú ý tính toán sao cho khoảng cách giữa các bậc phù hợp", ông Đỗ Thắng Hải nói.

Tính giá tiêu thụ điện minh bạch, đảm bảo lợi ích người dùng

Góp ý cho dự thảo phương án cơ cấu bán lẻ điện, ông Phương Hoàng Kim, Vụ trưởng Vụ tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững cho rằng việc tính biểu giá điện bán lẻ sao cho phù hợp là điều rất quan trọng trong việc thúc đẩy tiết kiệm điện.

Ông Kim cũng đồng tình với kiến nghị rút lại phương án điện một giá trên cơ sở phân tích, đánh giá các ý kiến đóng góp của chuyên gia và người dân trong thời gian gần đây.

Đồng thời, đưa ra đề xuất biểu giá điện cần dựa trên cơ sở làm rõ nội dung về khoảng cách biểu giá, cần phân tích rõ tại sao sử dụng phương án biểu giá điện 5 bậc thang so với 6 bậc thang trước đây để việc tính giá tiêu thụ điện được minh bạch, đảm bảo lợi ích của người tiêu dùng.

Đại diện cho phía người tiêu dùng, ông Nguyễn Sinh Nhật Tân, Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cũng bày tỏ quan điểm không nên đưa ra phương án điện một giá vào lúc này; cùng với đó, ban soạn thảo cần tính đến việc cân đối, hài hòa lợi ích giữa các bên.

Ông cũng cho biết, quan điểm của người tiêu dùng là cần điều chỉnh lại biên độ biến thiên của biểu giá điện bậc thang theo hướng nhất quán cũng như giải quyết được vấn đề giá điện bị nhảy vọt trong thời điểm nhu cầu tiêu thụ điện tăng cao.

Tại cuộc họp, các ý kiến đều bày tỏ sự băn khoăn trước phương án điện một giá và cho rằng chưa đáp ứng được mục tiêu cũng như yêu cầu đề ra, do vậy không nhất thiết phải đưa ra vào thời điểm này.

Phương án 2A, 2B và phương án điện một giá chưa phù hợp

Sau khi lắng nghe, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng, xét trên cơ sở nguyên tắc xác định giá bán lẻ điện thì phương án 2A, 2B và phương án điện một giá chưa phù hợp.

Do vậy, ông đề nghị Cục Điều tiết điện lực và các đơn vị liên quan nghiên cứu kỹ ý kiến góp ý của các chuyên gia, các cơ quan liên quan để tiếp tục hoàn thiện các phương án biểu giá điện mới, thực hiện đúng các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, giữ vững nguyên tắc và mục tiêu xây dựng biểu giá điện sinh hoạt về đảm bảo an sinh xã hội cho người nghèo và khuyến khích tiết kiệm năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững.

Cùng với đó, ông Trần Tuấn Anh đề nghị bổ sung thành phần Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội vào Tổ công tác để đảm bảo sự đồng thuận, khách quan, minh bạch.

Về phương án điện một giá, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng điện một giá đang đánh đồng tất cả người tiêu thụ điện, cả người dùng nhiều hay dùng ít, như thế vi phạm nguyên tắc xây dựng biểu giá điện, sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả.

"Điện một giá không đảm bảo được sự quan tâm của người có thu nhập thấp và người yếu thế. Chỉ khoảng 2% người tiêu thụ ủng hộ điện một giá thì không đảm bảo được yêu cầu của nhà quản lý và nhà làm chính sách. Chúng ta tiếp tục nghiên cứu điện một giá ở giai đoạn tới, khi chúng ta có điều kiện, thị trường điện cạnh tranh, đảm bảo đủ điện thì mới có thể đưa điện một giá thực hiện có hiệu quả" - ông Trần Tuấn Anh cho hay.