Bình đẳng giới mở ra tương lai có sức chống chịu tốt hơn cho ngành dệt may, da giầy Việt Nam

Chương trình Better Work Việt Nam (Chương trình Việc làm tốt hơn) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), với sự hỗ trợ của Chính phủ Úc và các nhà tài trợ đã tổ chức hội nghị quốc gia với chủ đề “Trao quyền cho phụ nữ trong quá trình phục hồi sản xuất và phát triển kinh tế sau đại dịch COVID-19 của ngành dệt may và da giầy Việt Nam” vào ngày 18/5, tại Hà Nội.

Better Work Việt Nam là chương trình hợp tác đặc biệt giữa ILO và Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) - thành viên của World Bank Group, với mục tiêu cải thiện điều kiện làm việc và thúc đẩy năng lực cạnh tranh các ngành xuất khẩu trọng điểm tại Việt Nam.

Trong quá trình đối mặt với cuộc khủng hoảng COVID-19, chương trình đã hướng ưu tiên lớn hơn tới bình đẳng giới do nhận thấy những tác động về sức khỏe, khối lượng công việc chăm sóc cũng như về phân biệt đối xử đối với phụ nữ nghiêm trọng hơn nhiều so với nam giới.

Theo một nghiên cứu của ILO được công bố vào năm 2021, đại dịch COVID-19 không chỉ làm trầm trọng hơn những bất bình đẳng giới vốn có – chẳng hạn như gánh nặng kép lên phụ nữ do vừa phải đi làm với số giờ gần tương đương nam giới, vừa phải dành hơn gấp đôi thời gian để làm việc nhà so với đàn ông, mà còn tạo thêm những bất bình đẳng giới mới, trong đó bao gồm tỷ lệ thất nghiệp.

Trong giai đoạn bị ảnh hưởng bởi đại dịch, Better Work Việt Nam đã làm việc chặt chẽ với các nhà máy tham gia chương trình để giảm thiểu những yếu tố phân biệt đối xử về giới, xây dựng hướng dẫn nhấn mạnh tới các khía cạnh giới để hỗ trợ các nhà máy giải quyết ngừng việc, tạm hoãn hợp đồng và an toàn vệ sinh lao động.

Vào năm 2020, giữa những làn sóng COVID-19 đầu tiên, trong khuôn khổ hợp tác với IFC, Better Work Việt Nam đã khởi động dự án GEAR (Bình đẳng giới và Giá trị mang lại) để giúp các nhà máy cả thiện năng suất các dây chuyền sản xuất bằng cách trang bị cho nữ công nhân các kỹ năng cần thiết để trở thành chuyền trưởng.

Trong giai đoạn 2020-2021, 80% các nhà máy tham gia dự án GEAR đã ghi nhận tỷ lệ hiệu quả tăng lên ở các dây chuyền do học viên GEAR giám sát. 

“Trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp dệt may và da giày đã và đang nỗ lực chung tay để kiến tạo một môi trường làm việc bình đẳng và dành nhiều cơ hội hơn cho nữ giới,” ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI phát biểu tại hội nghị, đồng thời ghi nhận những tác động của đại dịch, cách mạng công nghiệp và các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đến việc làm, thu nhập, an sinh của lao động nữ trong các ngành kinh tế này.

“Những minh chứng rõ ràng cho thấy, việc trao quyền cho lao động nữ thúc đẩy và đảm bảo tuân thủ pháp luật, gia tăng năng suất lao động, tăng lợi nhuận, thúc đẩy đối thoại, cải thiện sức khỏe và mục tiêu học tập, đào tạo cho người lao động và gia đình của họ,” ông Dan Rees, Giám đốc chương trình Better Work toàn cầu cho biết. “Khi lao động nữ có tiếng nói trong quá trình đối thoại tại nơi làm việc, tỷ lệ tuân thủ pháp luật cao hơn và điều kiện làm việc trở nên tốt hơn. Khi không còn quấy rối và lạm dụng trong môi trường làm việc, người lao động được hưởng mức độ an sinh cao hơn, còn nhà máy được tăng lợi nhuận.”

Theo ông, trong quá trình phục hồi và phát triển sau đại dịch, nhiệm vụ cải thiện bình đẳng giới tại nơi làm việc có ý nghĩa quan trọng hơn bao giờ hết. Điều này cũng phù hợp với Lời kêu gọi Hành động Toàn cầu của ILO vì một công cuộc phục hồi từ khủng hoảng COVID-19 lấy con người làm trung tâm.

“Chính phủ Úc tự hào hỗ trợ chương trình Better Work thông qua khuôn khổ hợp tác lâu dài với ILO. Chúng tôi ghi nhận rằng, thúc đẩy bình đẳng giới tại nơi làm việc mang lại lợi ích cho tất cả mọi người nhưng hiện đây vẫn là một thách thức lớn trên toàn cầu,” bà Robyn Mudie, Đại sứ Úc chia sẻ.

“Các điều khoản trong Bộ luật Lao động hiện nay của Việt Nam về việc người sử dụng lao động phải có trách nhiện hỗ trợ xây dựng nhà trẻ hoặc một phần chi phí gửi trẻ cho người lao động, thực hiện các biện pháp phòng chống quấy rối tình dục và trả công bình đẳng cho các công việc có giá trị tương đương chính là những chiến lược quan trọng để ngành dệt may, da giầy phục hồi và phát triển mạnh mẽ hơn, có sức chống chịu tốt hơn,” bà cho biết thêm.

Ngành dệt may, da giầy Việt Nam là các ngành kinh tế mũi nhọn đối với sự tăng trưởng và phát triển của đất nước. Các ngành này hiện có khoảng 5 triệu lao động, trong đó hơn 70% là lao động nữ.

Đại dịch COVID-19 đã gây ra nhiều khó khăn cho các ngành kinh tế này nhưng bước sang năm 2022, kim ngạch xuất khẩu đã khởi sắc trở lại, đạt mốc 7,21 tỷ USD với ngành dệt may và 4,79 tỷ USD với ngành da giầy trong quý I.

Better Work Việt Nam đang hỗ trợ hơn 400 nhà máy dệt may và da giầy trên cả nước tham gia chương trình với khoảng 700.000 lao động, giúp cải thiện điều kiện làm việc và thúc đẩy năng lực cạnh tranh thông qua các dịch vụ đánh giá, tư vấn và đào tạo.