BHXH Việt Nam: Phát huy vai trò của nhân dân trong xây dựng và thực hiện chính sách ASXH

Độ bao phủ BHXH, BHYT tiếp tục tăng và mở rộng

Tổng Giám đốc BHXH VIệt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết, những năm qua, việc triển khai chính sách BHXH, BHYT đã có nhiều kết quả tích cực, nổi bật nhất là độ bao phủ BHXH, BHYT liên tục tăng và mở rộng. Đến hết 31/12/2021, số người tham gia BHXH trên cả nước là hơn 16,547 triệu người, trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc là 15,097 triệu người (tăng gấp gần 6,6 lần so với năm 1995). Đặc biệt, số người tham gia BHXH tự nguyện đã tăng lên 1,45 triệu người (gấp 6,65 lần so với năm 2015), đạt 2,96% LLLĐ trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức, vượt 1,96% chỉ tiêu được giao tại Nghị quyết 28-NQ/TW. Số người tham gia BHYT cũng đạt 88,837 triệu người (gấp 1,27 lần so với năm 2015), đạt tỷ lệ bao phủ 91,01% dân số…

Công tác giải quyết, chi trả chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp luôn được thực hiện kịp thời, đầy đủ, đúng quy định với tinh thần cải cách TTHC, phục vụ người dân. Trong 5 năm qua, trung bình mỗi năm, ngành BHXH Việt Nam giải quyết trên 12 triệu lượt người hưởng các chế độ BHXH, BH thất nghiệp với số tiền chi trả khoảng 250.000 tỷ đồng/năm; thanh toán chi phí KCB BHYT cho trên 169,3 triệu lượt người, với số tiền trên 100 nghìn tỷ đồng/năm. Cùng với đó, công tác cải cách TTHC, chuyển đổi số luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của Ngành.

Những năm qua, BHXH Việt Nam đã tập trung mọi nguồn lực, triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ, cắt giảm tối đa TTHC, tiết kiệm thời gian, chi phí giao dịch BHXH, BHYT cho người dân, DN đã được các cấp, các ngành cùng cộng đồng DN, người dân ghi nhận, đánh giá cao. BHXH Việt Nam đã hoàn thiện kho cơ sở dữ liệu (CSDL) của hơn 98 triệu dân, là nền tảng CSDL quốc gia về bảo hiểm; liên thông, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành, nhất là kết nối, chia sẻ đồng bộ hóa dữ liệu với CSDL quốc gia về dân cư; chia sẻ dữ liệu cho các cơ quan để phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19… BHXH Việt Nam cũng đưa vào cung cấp sử dụng ứng dụng "VssID - BHXH số" đã đem lại nhiều tính năng, tiện ích thiết thực cho người tham gia BHXH, BHYT.

 “Để đạt được những thành công trên là nhờ sự quan tâm lãnh đạo sâu sát của Đảng, nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và có phần đóng góp rất quan trọng từ việc tham gia của người dân vào xây dựng và thực hiện chính sách ASXH nhằm bảo đảm cho các chính sách được ban hành đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội và nguyện vọng chính đáng của người dân. Đồng thời, cung cấp cho cơ quan hoạch định chính sách thông tin về những mong muốn, nguyện vọng của người dân, những ưu điểm và hạn chế của các chính sách ASXH hiện hành, trên cơ sở đó giúp các cơ quan quản lý nhà nước xác định chính xác hơn mục tiêu và các công cụ, giải pháp chính sách mới ban hành, góp phần đưa chính sách sát với thực tế, phù hợp hơn đối với các yêu cầu của xã hội và nâng cao chất lượng, hiệu quả chính sách”, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh cho biết.

Thực hiện chính sách ASXH hiệu quả, trúng và đúng đối tượng

Năm 2020- 2021, trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, kéo dài, BHXH Việt Nam luôn theo sát diễn biến thực tế, thích ứng nhanh, linh hoạt với tình hình dịch bệnh để triển khai hiệu quả các giải pháp nhằm bảo đảm tốt nhất quyền lợi người tham gia. Với sự vào cuộc quyết liệt, toàn ngành đã tập trung mọi nguồn lực sẵn có để đẩy nhanh tiến độ giải ngân; phát huy lợi thế của hệ thống công nghệ thông tin, rút gọn tối đa các công đoạn, thủ tục và thời gian chi trả. Theo đó, các chính sách hỗ trợ của Chính phủ đã được ngành BHXH triển khai đạt kết quả tốt, góp phần hỗ trợ hàng chục triệu người lao động, người sử dụng lao động vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống, phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Kết quả, tổng số tiền ngành BHXH Việt Nam đã triển khai hỗ trợ theo các gói hỗ trợ của Chính phủ được quy định tại Nghị quyết số 42/NQ-CP, Nghị quyết số 154/2020/NQ-CP; Nghị quyết số 68/NQ-CP và Nghị quyết số 116/NQ-CP từ các Quỹ BHXH, Quỹ BHTN tới người lao động và người sử dụng lao động là gần 44.786 tỷ đồng. Trong đó, nguồn hỗ trợ từ: Quỹ BHTN là hơn 38 nghìn tỷ đồng; Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động-bệnh nghề nghiệp là 4.322 tỷ đồng; Quỹ Hưu trí và Tử tuất là 1.905 tỷ đồng.

Những kết quả nêu trên cho thấy quyết tâm chính trị của toàn ngành BHXH Việt Nam trong mọi giai đoạn là luôn ưu tiên đặt công tác bảo đảm quyền lợi của người tham gia, thụ hưởng chính sách làm trung tâm, thay đổi căn bản phương thức quản lý từ thủ công sang hiện đại, trên cơ sở nguyên tắc đóng-hưởng; theo đó, quyền lợi an sinh của người tham gia luôn được quan tâm kịp thời, đúng quy định và càng được bảo đảm tốt hơn trong đại dịch, góp phần củng cố, tạo thêm niềm tin vững chắc của người dân, người lao động đối với các chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta.

Khẳng định các chính sách và chế độ BHXH đã bao quát hầu hết các chế độ theo thông lệ quốc tế và hướng đến bao phủ toàn dân, ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, đến nay, các chính sách BHXH, BHYT đã dần hoàn thiện và có độ bảo phủ ấn tượng, nhất là BHXH tự nguyện được triển khai với nhiều đổi mới nên đã tăng đột phá, nâng tổng số người tham gia lên 1,19 triệu người năm 2020. Ngoài ra, BH thất nghiệp đã thực sự trở thành giá đỡ quan trọng, hỗ trợ hiệu quả cả DN và NLĐ khi chấm dứt HĐLĐ, mất việc làm, nhất là trong đại dịch Covid-19 hiện nay.

Theo ông Trần Hải Nam, kết quả tham gia của Nhân dân vào xây dựng và thực hiện chính sách ASXH đã góp phần đảm bảo chính sách ASXH được xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện hiệu quả, trúng và đúng đối tượng, giảm thiểu tình trạng lãng phí, lạm dụngchính sách, đồng thờigóp phần thúc đẩy quá trình hoàn thiện và phát triển hệ thống ASXH của nước ta theo hướng tiến bộ và hiện đại theo các chuẩn mực quốc tế.

Để nâng cao chất lượng tham gia của Nhân dân trong xây dựng và thực hiện chính sách ASXH nói riêng và các chính sách khác nói chung, ông Trần Hải Nam cho rằng, cần tăng cường các cam kết chính trị, pháp lý của Nhà nước, chủ thể ban hành chính sách, thể hiện qua các giải pháp cụ thể như: Sớm hoàn thiện và ban hành các văn bản hướng dẫn quy định có liên quan về quyền tham gia của người dân trong quản lý nhà nước, gồm cả quyền tham gia xây dựng chính sách, để người dân dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện. Tăng cường tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của sự tham gia và bảo đảm quyền tham gia của người dân trong xây dựng và thực hiện chính sách. Khơi dậy và phát huy tính chủ động và ý thức của người dân trong tham gia vào công việc quản lý và phát triển đất nước, đặc biệt là trong xây dựng và thực hiện chính sách ASXH nói riêng và các chính sách công nói chung…

Theo Phó Trưởng ban Thường trực Ban Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng, ngày càng có sự đổi mới về phương thức lãnh đạo của Đảng trong việc phát huy vai trò của Nhân dân tham gia xây dựng và thực hiện chính sách ASXH; sự tăng cường chia sẻ trách nhiệm giữa nhà nước, doanh nghiệp, trong đó nhà nước là chủ thể chính với vai trò chủ đạo. “Trên cơ sở đó các chính sách ASXH đã và đang mở rộng độ che phủ, dần được tiếp cận theo hướng dựa trên quyên được an sinh của người dân; bảo đảm cho mọi người dân đều có quyền và trách nhiệm tham gia, thụ hưởng và chia sẻ lợi ích của ASXH”- ông Phạm Tất Thắng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập và những vấn đề đặt ra trong thực tiễn, cần có những giải pháp khắc phục để đáp ứng yêu cầu tình hình mới, ông Phạm Tất Thắng cho rằng, cần tiếp tục quán triệt và thể hiện ASXH là hướng tới mục tiêu phát triển vì con người, lấy người dân làm trung tâm. Cần có các phương thức và giải pháp bảo đảm để mọi người dân có thể tham gia xây dựng, thực hiện, tiếp cận và thụ hưởng ASXH, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội và thực hiện mục tiêu phát triển nhanh và bền vững. Cần tiếp tục nghiên cứu xây dựng luận cứ khoa học đối với các vấn đề thực tiễn và những thách thức đối với ASXH trong giai đoạn 2021-2030; từ đó xây dựng hệ thống ASXH thích ứng và phù hợp với tình hình mới. Tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ từ nhận thức đến hành động và tổ chức triển khai, phát triển hệ thống ASXH; đưa chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực ASXH thành chương trình hành động của tất cả các bộ, ngành, địa phương một cách thực chất, hiệu quả. Chú trọng các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động xây dựng và thực hiện chính sách ASXH, nhằm công khai, minh bạch ASXH của những chủ thể có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ được giao, nhanh chóng phát hiện để kịp thời xử lý và điều chỉnh đúng theo các quy định của pháp luật…