Bảo hiểm cho nghề diễn viên đóng thế: Cần một hành lang pháp lý cụ thể

Một trong những cảnh quay của nữ diễn viên đóng thế.

Không được đào tạo bài bản

Hầu hết cascadeur ở ta hiện nay đều xuất phát từ tình yêu điện ảnh, chứ ít người được đào tạo bài bản. Cascadeur Anh Tuấn, thường gọi là Tuấn “cầu mây” đến với nghề từ một vận động viên môn… cầu mây. Trong nhóm cascadeur của Anh Tuấn cũng mỗi người mỗi nghề khác nhau, như: Mai Song Tùng làm nghề xuất nhập khẩu, Lê Ngọc Nguyên - HLV nhào lộn, Trần Minh Thường - sinh viên quản trị kinh doanh, Nguyễn Văn Cữu, Phạm Huy Sắc - HLV võ thuật… Do đó, đa số các nghệ sĩ, đặc biệt là các diễn viên đóng thế, đều phải tự tìm phương án bảo vệ mình là chính. Họ phải tập luyện kỹ càng, cố gắng giảm thiểu các rủi ro nhất có thể trong quá trình thực hiện những cảnh quay hành động nguy hiểm. Và một khi rủi ro đã xảy ra, họ gần như không được bồi thường. Tất cả những gì gọi là giúp đỡ, chỉ là do anh em đồng nghiệp, đoàn làm phim kêu gọi ủng hộ trên tinh thần tương trợ nhau là chính.

Trương Ngọc Ánh cho biết, việc mua bảo hiểm cho các diễn viên và các        cascadeur bắt nguồn từ câu chuyện chính bản thân cô đã gặp phải. Trong phim hành động “Truy sát”, Trương Ngọc Ánh vào vai một nữ chiến sĩ Công an, thành viên của Đội Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy. Vai diễn có rất nhiều pha hành động, rượt đuổi. Trong cảnh quay bị xã hội đen tra tấn, Trương Ngọc Ánh bị bạn diễn "quá tay" đánh vào mắt. Cô kể lại, lúc đó, mắt cô không thể nhìn thấy gì. Nhiều giờ sau đó mắt mới bớt sưng và có thể nhìn thấy mọi vật xung quanh rõ ràng.

Đây không chỉ là lần đầu Trương Ngọc Ánh bị thương trong diễn xuất. Vì vậy, trong vai trò là nhà sản xuất, cô thấy cần thiết phải mua bảo hiểm cho các diễn viên tham gia dự án phim của mình: "Tôi nghĩ làm vậy thì các diễn viên và các cascadeur sẽ yên tâm làm việc. Ngay khi thực hiện phim “Truy sát”, không chỉ tôi mà một vài bạn diễn khác cũng bị thương”.

Cascadeur và những rủi ro nghề nghiệp

Nữ diễn viên Trương Ngọc Ánh cho rằng, bảo hiểm không giúp diễn viên, đặc biệt là diễn viên đóng thế tránh được những rủi ro, nhưng bảo hiểm sẽ giúp diễn viên có tâm lý tự tin hơn khi tham gia công việc của mình. Và nếu trong trường hợp không may, tai nạn xảy ra, sự chi trả của bảo hiểm sẽ giúp cho người diễn viên đỡ được phần nào gánh nặng tài chính trong quá trình chữa bệnh, phục hồi vết thương. Tuy nhiên, cái khó để có thể mua bảo hiểm cho diễn viên đóng thế nằm ở chỗ, điều kiện làm phim ở Việt Nam chưa tốt.

Tài chính cho một bộ phim, nếu là phim nhà nước thường chưa cao, và rất khó để có thể cắt tiền đầu tư dành để mua bảo hiểm cho diễn viên. Số lượng diễn viên tham gia một đoàn làm phim cũng không nhỏ. Hơn nữa, các công ty bảo hiểm không phải lúc nào cũng sẵn sàng bảo hiểm cho công việc này. Vì đây là công việc khá đặc thù, độ nguy hiểm cao. Việc định giá bảo hiểm hay giám định tai nạn cũng còn nhiều khó khăn, chưa có cơ quan chuyên trách. Vì thế, ngay cả khi có nhu cầu mua bảo hiểm, các nhà sản xuất phim hay các diễn viên cũng không dễ tìm được đơn vị sẵn sàng bán bảo hiểm.

Một khó khăn nữa là những người tham gia công việc của cascadeur thường hoạt động manh mún. Chưa có một tổ chức có yếu tố pháp lý rõ ràng để bảo vệ quyền lợi cho các diễn viên đóng thế. Rất nhiều năm qua, nỗ lực thành lập Hiệp hội cascadeur vẫn còn bỏ ngỏ.

Để nền điện ảnh thực sự đi vào chuyên nghiệp, thì việc mua bảo hiểm cho các thành viên trong đoàn là việc rất cần thiết. Để thực hiện được điều này, trách nhiệm đóng bảo hiểm cho các nghệ sĩ, diễn viên phải được quy định rõ cho các hãng phim, đoàn làm phim bằng Thông tư hay cao hơn là Nghị định. Thiết nghĩ các cơ quan liên quan cần phải sớm ban hành các văn bản pháp luật quy định cụ thể đối với việc mua bảo hiểm cho diễn viên.