60% số công nhân lao động đang phải thuê trọ bên ngoài

Hiện nay, nhu cầu về nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, người thu nhập thấp đang rất lớn và cấp bách. Tuy nhiên, việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đạt kết quả rất thấp so với mục tiêu đề ra. Hiện mới đạt 5,2/12,5 triệu m2, tương đương khoảng 41,6% của Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030” đã được Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt ngày 30/11/2011.

Tại một trong những địa phương tập trung nhiều khu công nghiệp và có đông công nhân ngoại tỉnh đến làm việc, ông Trần Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Ban Quản lý các khu công nghiệp và khu chế xuất Hà Nội cho biết, Hà Nội hiện có 10 khu công nghiệp với xấp xỉ gần 170.000 công nhân đang làm việc, nhu cầu nhà ở của người lao động hiện nay thành phố chưa đáp ứng được.

Trong số 10 khu công nghiệp thì chỉ có 4 khu công nghiệp có khu nhà ở công nhân, nhưng cũng đã triển khai xây dừng từ gần 20 năm trước, tỷ lệ số nhà ở dành cho công nhân lao động mới đáp ứng được trên 13%. Tổng số nhà ở công nhân dành cho người lao động mới bố trí được trên 22.000 chỗ ở trên tổng số gần 170.000 công nhân.

Tại Hải Phòng-đầu tàu phát triển công nghiệp ở miền Bắc hiện có 14 khu công nghiệp, 26 cụm công nghiệp đang hoạt động với trên 200.000 lao động; trong đó, khoảng 50.000 người là lao động nhập cư.

Địa phương này đã có kế hoạch phát triển thêm 15 khu công nghiệp trên 6.000 ha đất, dự kiến sẽ cần lực lượng lao động lên tới 300.000 người và nhu cầu nhà ở cho công nhân lên tới 1,5 triệu m2 sàn.

Nhà ở công nhân tại Hải Phòng chủ yếu được xây dựng dưới hình thức các ký túc xá cho thuê. Bà Vân cho biết, qua khảo sát thực tế, nhà ở công nhân do các cá nhân tự đầu tư tại huyện Thủy Nguyên - khu vực có Khu công nghiệp VSIP Hải Phòng và Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền có giá thuê gộp trung bình từ 3,2 USD đến 4,2 USD/m2/tháng. Ngoài ra, hai dự án nhà ở công nhân điển hình đang hoạt động là 278 căn do LG Display xây dựng và 330 căn tại quận Dương Kinh do Công ty Đỉnh Vàng phát triển. Tỷ lệ lấp đầy các nhà ở công nhân tại khu vực này luôn đạt mức cao khoảng 95%.

Ông Lê Văn Nghĩa, Trưởng Ban quản lý dự án thiết chế công đoàn thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng thừa nhận, phần lớn công nhân hiện nay đều thuê trọ trong những căn phòng 10m2, với mức thuê từ 500 đến 1 triệu đồng, với những phòng từ 15 – 20m2 thường có giá trên 1 triệu. Điều kiện chỗ ở chật chội khiến chất lượng sống của người lao động bị ảnh hưởng rất lớn. “10m2 này vừa là chỗ sinh hoạt vừa là chỗ ngủ, nghỉ. Chỗ ở của công nhân thường ẩm thấp, tạm thời và không lâu dài, nhanh xuống cấp, điều kiện không đảm bảo khiến sức khỏa của người lao động bị ảnh hưởng, từ đó dẫn đến năng suất lao động thấp”, ông Nghĩa thông tin.

Trước nhu cầu bức thiết về nhà ở, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030", thời gian tới sẽ có thêm nhiều dự án nhà ở công nhân được triển khai, nhưng nhu cầu về quỹ nhà này vẫn ở mức cao và chưa được đáp ứng.

Trong thời gian qua, hệ thống các tổ chức tín dụng đã triển khai cho vay một số chương trình đối với nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp. Trong đó, chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP, tính đến 31/3/2023 đạt dư nợ 10.935 tỷ đồng. Chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở 30 nghìn tỷ đồng đã hoàn thành việc giải ngân vào 31/12/2016 với doanh số giải ngân đạt hơn 29 nghìn tỷ đồng. Đến nay, dư nợ cho vay của chương trình này với khách hàng là 5,7 nghìn tỷ đồng.

Mặc dù đạt được những kết quả tích cực, nhưng tín dụng đối với nhà ở xã hội còn thấp do một số nguyên nhân như: nguồn cung nhà ở xã hội còn khan hiếm, khiến tiếp cận khách hàng, dự án nhà ở xã hội tốt, có hiệu quả còn khó khăn; việc bố trí nguồn vốn ngân sách cho các chương trình nhà ở còn hạn chế, chưa kịp thời...