4 năm, xử lý 25.000 vụ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

Đây là những con số được nêu ra trong buổi tổng kết Chương trình phối hợp hành động phòng và chống xâm phạm quyền SHTT giai đoạn 2 (2012- 2015) được tổ chức sáng 28/4.

Theo thống kê từ Chương trình phối hợp hành động phòng và chống xâm phạm quyền SHTT (gọi tắt là Chương trình 168). Các lực lượng chức năng của các bộ, ngành đã chủ trì phối hợp kiểm tra và tiếp nhận 25.966 vụ việc có dấu hiệu xâm phạm quyền SHTT, sản xuất buồn bán hàng giả. Các lực lượng chức năng đã xử lý vi phạm hành chính 25.543 vụ việc việc trong đó, cảnh cáo 68 vụ, phạt tiền 23.197 vụ việc với số tiền xử phạt vi phạm hành chính lên tới gần 97 tỷ đồng. Đáng kể, các cơ quan chức năng đã khởi tố 381 vụ với 553 bị can, xét xử 55 vụ án trong đó có 12 vụ hình sự.

Tính riêng trong lĩnh vực phần mềm máy tính, theo báo cáo từ Bộ VH-TT&DL, từ 2006 – 2015, qua kiểm tra đột xuất 541 doanh nghiệp và tổng số 27.602 máy tính, Bộ VH-TT&DL đã phát hiện hành vi sao chép tác phẩm phần mềm máy tính mà không được phép của chủ sở hữu và lập biên bản vi phạm hành chính và ban hành 499 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 8,613 tỷ đồng.

Các cơ quan chức năng cũng áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và hiện pháp khắc hậu quả, tịch thu buộc tiêu hủy, loại bổ yếu tố vi phạm đối với 980 tấn thực phẩm chức năng các loại, 80.900 tấn phân bón, 45.678 hộp mỹ phẩn, 27.000 sản phẩm thuốc tân dược, 160.599 đĩa CD-VCD không tem nhãn bán tràn lan trên thị trường trong thời gian qua.

Tại hội nghị tổng kết, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Khánh cho biết: hành vi xâm phạm quyền SHTT diễn ra trong nhiều lĩnh vực, từ các tác phẩm văn hóa nghệ thuật, phần mềm máy tính đến các sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, tên thương mại.

Kể từ khi Chương trình 168 giai đoạn II được triển khai, hiệu quả thực thi quyền SHTT tại Việt Nam đã có những biến chuyển tích cực. Hệ thống pháp luật về SHTT không ngừng hoàn thiện; Hoạt động hỗ trợ các tổ chức quản lý tập thể quyền SHTT đã có nhiều chuyển biến tích cực và đã góp phần nâng cao đáng kể hiệu lực, hiệu quả thực thi quyền SHTT, đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và yêu cầu hội nhập kinh tế thế giới, đặc biệt trong giai đoạn chúng ta đang đứng trước ngưỡng cửa gia nhập TPP.

Tuy nhiên, một thực tiễn cần nhìn nhận là công tác triển khai và thực thi SHTT tại Việt Nam còn nhiều khó khăn, bất cập. Đáng kể là chế tài xử phạt còn quá nhẹ và chưa đủ sức răn đe khi hầu hết các vụ việc vi phạm SHTT chủ yếu vẫn còn là xử lý vi phạm hành chính. Về cơ chế, một số văn bản quy phạm pháp luật còn chưa được thống nhất khi chế tài về xử lý vi phạm về SHTT được quy định ở nhiều văn bản khác nhau, nên gây khó khăn cho các đơn vị thực thi. Ngoài ra, hoạt động phối hợp giữa các cơ quan thực thi còn lỏng lẻo và chủ yếu ở các vụ việc riêng lẻ chứ chưa có hệ thống.

Còn về phía doanh nghiệp và các chủ thể quyền trong SHTT còn chưa nhận thức được vai trò quan trọng của mình trong giải quyết các vụ việc vi phạm SHTT. Đồng thời, hầu hết các doanh nghiệp còn đang có tâm lý e ngại sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín sản phẩm và ảnh hưởng đến thị phần của mình trên thị trường nên chưa phối hợp với các cơ quan chức năng. Ngoài ra các doanh nghiệp hiện nay (vừa và nhỏ) còn chưa có nguồn lực và KHCN đối với việc này.

Trong giai đoạn TPP sắp có hiệu lực thì SHTT đang là vấn đề lớn nhất mà các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt trong TPP. Nếu không nhận thức đầy đủ, doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Trong khi đó, có rất nhiều vấn đề về SHTT các doanh nghiệp Việt lại chưa nắm rõ, càng khiến cho câu chuyện SHTT với doanh nghiệp Việt trước thềm TPP trở nên phức tạp.