3 nhóm chính sách để giảm nghèo bền vững

Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là điểm sáng về giảm nghèo

Phát biểu tại Lễ công bố báo cáo, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan cho biết, năm 1993, tỉ lệ hộ nghèo cả nước là 58,1%, đến cuối năm 2021 còn 2,23%. Việt Nam đã hoàn thành sớm mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc về xoá đói, giảm nghèo và được cộng đồng quốc tế đánh giá là điểm sáng về giảm nghèo trên thế giới. Những thành tựu đạt được của Việt Nam về công cuộc xóa đói, giảm nghèo có sự đóng góp rất lớn của các đối tác quốc tế như: UNDP, ADB, WB… Tiếp nối các hoạt động hợp tác trong lĩnh vực giảm nghèo, UNDP đã phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH và các đối tác xây dựng Báo cáo nghèo đa chiều Việt Nam 2021.

Quốc hội đã phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025; Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025. Với chuẩn nghèo đa chiều mới (được phê duyệt năm 2021) tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo tăng từ 5,2% năm 2020 lên 9,35% năm 2022, đồng nghĩa thêm 10 triệu người được hưởng lợi từ các chính sách và chương trình mục tiêu của Chính phủ về bảo trợ xã hội và giảm nghèo giai đoạn 2021 - 2025.

Do vậy, thời gian tới, Bộ LĐ-TB&XH mong muốn các đổi tác quốc tế phối hợp chặt chẽ với Bộ trong lĩnh vực giảm nghèo, đặc biệt thực hiện các nội dung hợp tác về: Tổ chức triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; tập trung nâng cao năng lực của người dân thông qua việc triển khai các dự án giảm nghèo.

Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách giảm nghèo nhằm hỗ trợ người nghèo toàn diện, đáp ứng nhu cầu trong bồi cảnh ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Nghiên cứu, hoàn thiện phương pháp đo lường nghèo đa chiều; theo dõi, giám sát giảm nghèo đa chiều hướng tới thực hiện mục tiêu phát triển bền vững. Hỗ trợ tạo sinh kế, việc làm, thu nhập cho người nghèo, thực hiện các sáng kiến giảm nghèo dựa vào cộng đồng.  Ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực giảm nghèo, hỗ trợ người nghèo kết nối với thị trường lao động, thị trường hàng hóa.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh kỳ vọng Báo cáo “Nghèo đa chiều Việt Nam 2021” sẽ chỉ ra được những tồn tại căn bản, nguyên nhân chính của nghèo đa chiều vùng dân tộc thiểu số và miền núi tại Việt Nam. Từ đó, đề xuất các phương hướng, biện pháp, công cụ hữu hiệu hỗ trợ Chính phủ Việt Nam, đặc biệt là Ủy ban Dân tộc, các bộ, ngành liên quan và các tỉnh vùng dân tộc thiểu số và miền núi thực hiện thành công Đề án Tổng thể và Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và các chương trình, chính sách dân tộc khác.

Tỷ lệ nghèo đa chiều trong dân tộc thiểu số giảm rất mạnh

Ông Nguyễn Thắng, đại diện nhóm nghiên cứu công bố báo cáo cho biết, trong thập kỷ qua, thành tựu giảm nghèo ở Việt Nam rất ấn tượng cho dù được đo lường bởi bất kể phương pháp nào. Tỷ lệ nghèo đa chiều trong dân tộc thiểu số giảm rất mạnh. Giảm 1 nửa trong vòng 1 thập niên. Tức là giảm từ 20% xuống còn 10%. Tỷ lệ giảm nghèo của người dân tộc giảm 3%. Đồng bào dân tộc thiểu số là người được hưởng lợi rất nhiều từ sự phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt phát triển du lịch. Ví dụ điển hình như Sapa từ một vùng nghèo, nhờ phát triển thành thành phố có thu nhập cao.

Báo cáo cũng chỉ ra, mặc dù có những tiến bộ đáng kể về tổng thể, tính dễ bị tổn thương và tình trạng bất bình đẳng vẫn là những thách thức đáng kể. Tình trạng nghèo về thu nhập đã tăng lên đáng kể trong đại dịch COVID-19, đặc biệt đối với người di cư và nhóm dân tộc thiểu số. “Các kết quả nghèo đa chiếu có liên quan chặt chẽ đến những thành tựu tích cực trong việc thúc đẩy việc làm, năng suất, tăng cường dịch vụ xã hội và trợ giúp xã hội. Nhìn chung, thành tựu giảm nghèo đã được thúc đẩy bởi những bước tiến tích cực cả ở 3 trụ cột chính: Mở rộng nhanh chóng việc làm năng suất, cải thiện đáng kể tiếp cận các dịch vụ xã hội và trợ giúp xã hội”, ông Thắng nhấn mạnh.

Báo cáo cũng chỉ ra những khuyến nghị chính sách để duy trì giảm nghèo đa chiều nhanh chóng đến năm 2030. Đó là cần thực thi các chính sách toàn điện để giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu khắt khe hơn và đảm bảo rằng mọi người đều được hưởng lợi từ phát triển kinh tế và không ai bị bỏ lại phía sau. Các biện pháp này có thể được phân thành 3 nhóm dựa trên ba trụ cột của giảm nghèo đa chiều. Thứ nhất, nền tảng của nền kinh tế cần được củng cố để thúc đẩy việc làm có năng suất, với trọng tâm là ổn định kinh tế vĩ mô, hội nhập toàn cầu, cải thiện cơ sở hạ tầng thông suốt. Thứ hai, điều quan trọng là phải cung cấp cho mọi người các dịch vụ xã hội chất lượng cao. Thứ ba, hệ thống bảo trợ xã hội của Việt Nam cần được mở rộng và tăng cường.

Mặc dù kỷ lục về giảm nghèo đa chiều của Việt Nam là rất ấn tượng, nhưng việc duy trì thành tích này trong trung và dài hạn sẽ đòi hỏi các giải pháp toàn diện và đổi mới để thích ứng tốt hơn với bối cảnh thay đổi nhanh chóng trong nước và toàn cầu. Việc thực hiện có hiệu quả các biện pháp này, kết hợp với động lực và sự năng động của người dân Việt Nam, sẽ đưa đất nước đi đúng hướng để đạt được các Mục tiêu Phát triển.