Xây dựng chiến lược phát triển định cư sinh thái nhằm thích ứng biến đổi khí hậu

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) gồm 13 tỉnh và là khu vực sản xuất nông nghiệp lớn nhất cả nước, đóng góp khoảng 20% GDP hàng năm. Tuy nhiên khu vực này hiện đã chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu với các biểu hiện như triều cường, xâm nhập mặn và hạn hán. Theo các nghiên cứu của chuyên gia quốc tế, nếu không có biện pháp thích ứng hiệu quả, trong vòng 80 năm tới, mực nước biển dâng lên có thể khiến 90% diện tích của ĐBSCL bị ngập lụt hàng năm, từ đó dẫn tới tình trạng nhiễm mặn nghiêm trọng và những thiệt hại lớn về kinh tế xã hội. Trong các tỉnh ĐBSCL, Trà Vinh và Bạc Liêu là 2 tỉnh chịu ảnh hưởng mạnh mẽ nhất do BĐKH.

Tham gia Hội thảo có hơn 80 đại biểu đến từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông Nghiệp và PTNT, Bộ Xây dựng, UBND tỉnh và các Sở Tài Nguyên và Môi trường các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL); đại diện các đối tác phát triển, các tổ chức quốc tế, một số Hiệp hội trong lĩnh vực môi trường tham dự. Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Tại buổi hội thảo, các diễn giả giới thiệu phương pháp đánh giá tính dễ bị tổn thương do BĐKH, bộ công cụ lồng ghép thích ứng biến đổi khí hậu (BĐKH) vào chiến lược, quy hoạch và kế hoạch hành động ở cấp địa phương. Các diễn giả cũng chia sẻ kết quả nghiên cứu về hiện trạng rủi ro và dễ bị tổn thương do BĐKH, hiện trạng hiện trạng về thể chế, chính sách, chương trình, năng lực thích ứng với BĐKH tại hai tỉnh Trà Vinh và Bạc Liêu. Các đại biểu tham dự đã trực tiếp tham gia trao đổi, thảo luận về triển khai lồng ghép ứng phó BĐKH và định cư sinh thái vào các kế hoạch theo từng cấp dựa vào các kịch bản BĐKH và nước biển dâng đến năm 2030, thí điểm cho hai tỉnh Trà Vinh và Bạc Liêu.

Ông Phan Tuấn Hùng – Vụ trưởng vụ Pháp chế - Phó giám đốc dự án cho biết: “Để thích ứng với biến đổi khí hậu thì việc lồng ghép, tích hợp BĐKH vào chính sách, quy hoạch, kế hoạch phát triển được xem là giải pháp quan trọng, tổng thể và hữu hiệu nhất. Lồng ghép các biện pháp thích ứng với BĐKH vào chính sách, quy hoạch, kế hoạch phát triển của địa phương cần được thực hiện càng sớm càng tốt, để các địa phương có thể chủ động các phương án thích ứng hợp lý và giảm thiểu thiệt hại do tác động của biến đối khí hậu, đặc biệt là các địa phương ven biển ở đồng bằng Sông Cửu Long”.

Tiến sỹ Ngân Ngọc Vỹ – Chuyên gia BĐKH cũng cho biết, bộ công cụ của Dự án cung cấp hướng dẫn cụ thể về quy trình, trình tự triển khai việc lồng ghép thích ứng với BĐKH vào chiến lược, quy hoạch, kế hoạch tương ứng ở các cấp. Ngoài ra, bộ công cụ lồng này có thể được dùng làm tài liệu tham khảo, nghiên cứu, đào tạo về BĐKH và lồng ghép BĐKH trong các viện nghiên cứu, trường đại học và các tổ chức khác, nhằm góp phần nhân rộng việc lồng ghép thích ứng với BĐKH ở các địa phương khác.

Dự án “Nâng cao khả năng chống chịu, phát triển khu định cư con người và sinh thái gắn kết, bền vững thông qua các can thiệp hạ tầng quy mô nhỏ ở các vùng ven biển đồng bằng sông Cửu Long” là dự án duy nhất ở ĐBSCL áp dụng các giải pháp can thiệp cứng và mềm nhằm mục tiêu hỗ trợ tỉnh Trà Vinh và Bạc Liêu nâng cao khả năng thích ứng với BĐKH thông qua nâng cao năng lực cho các cấp quản lý trong các cơ quan của Chính phủ, hỗ trợ thiết lập chiến lược khu định con người-sinh thái và kế hoạch hành động ứng phó BĐKH, xây dựng khung chính sách lồng ghép hành động và chiến lược ứng phó BĐKH vào trong hệ thống quy hoạch địa phương, và xây dựng hạ tầng quy mô nhỏ nhằm phòng chống lại các tác động của xâm nhập mặn và xói mòn bờ biển.

Dự án được thực hiện từ năm 2021 – 2024 tại tỉnh Trà Vinh và Bạc Liêu với 4 hợp phần, kỳ vọng sẽ hỗ trợ được cho 92, 396 người dân tại hai tỉnh Trà Vinh và Bạc Liêu trong việc tiếp cận nước sạch và giảm tác động của xói lở bờ biển.