WHO khuyến cáo xét nghiệm kiểm tra lây nhiễm Covid-19 đối với nhân viên y tế

WHO đã phác thảo các hành động quan trọng và ưu tiên cần có để ứng phó với dịch bệnh Covid-19 từ sự chuẩn bị, sẵn sàng, và hành động với bốn kịch bản theo 4 cấp độ lây nhiễm khác nhau:

1. Đối với các nước chưa có ca mắc (Chưa có ca mắc);

2. Đối với các nước có từ 1 ca mắc trở lên, do phát hiện tại khâu nhập cảnh hoặc phát hiện ca lẻ tẻ tại một địa phương (Ca mắc lẻ tẻ);

3. Đối với các nước gặp phải chùm ca bệnh có liên quan về thời gian, vị trí địa lý hoặc tiếp xúc phổ biến (Chùm ca mắc);

4. Đối với các nước trải qua các vụ dịch lớn hơn hoặc duy trì và lây nhiễm lan tỏa trong cộng đồng (Lây nhiễm trong cộng đồng).

Mỗi kịch bản sẽ có những khuyến cáo khác nhau về các đối tượng cần được làm xét nghiệm chẩn đoán, tuy nhiên, WHO cảnh báo một nước không nhất thiết chỉ có một kịch bản, ngược lại có thể có nhiều kịch bản khác nhau. Do đó, cần có các chiến lược xét nghiệm ưu tiên khác nhau trong cùng một quốc gia.

Đối với các khu vực trong cùng một quốc gia chưa có hiện tượng lưu thông dịch bệnh, các mục tiêu chính vẫn là kiểm tra tất cả các trường hợp nghi ngờ nhằm nỗ lực phát hiện các trường hợp mắc đầu tiên ở các khu vực mới hoặc các cơ sở (chưa có ca mắc) càng nhanh càng tốt và thực hiện các biện pháp ngay lập tức để ngăn chặn (tiếp tục) lan rộng trong khu vực đó.

Đối với các khu vực đã có hiện tượng lây nhiễm trong cộng đồng và các khu vực chưa đủ năng lực đáp ứng nhu cầu xét nghiệm, cần tập trung ưu tiên vào việc phát hiện sớm ca mắc và bảo vệ những đối tượng dễ bị tổn thương, đó là những bệnh nhân mắc các bệnh lý khác rất dễ bị tổn thương khi bị thêm lây nhiễm chéo Covid-19 và đối tượng cần được bảo vệ thứ hai chính là các nhân viên y tế. 

Xét nghiệm cần được ưu tiên tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe để đảm bảo các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn đã được triển khai có hiệu quả để bảo vệ nhân viên y tế và bệnh nhân. Kết quả xét nghiệm các quần thể cụ thể (ví dụ: bệnh nhân cần nhập viện vì bệnh hô hấp) có thể đưa ra ước tính sơ bộ về kích thước của ổ dịch trong khu vực và được sử dụng để theo dõi xu hướng.

Các đối tượng cần được ưu tiên làm xét nghiệm Covid-19 ở các khu vực đã có lây nhiễm trong cộng đồng nhưng có nguồn lực hạn chế, bao gồm:

Những người có cơ địa và nguy cơ dễ mắc các bệnh nghiêm trọng và những người thuộc dân số dễ bị tổn thương, những người sẽ phải nhập viện để được chăm sóc chuyên biệt theo hướng bị nhiễm Covid-19 (TCYTTG đã có hướng dẫn về quản lý và chăm sóc bệnh nhân nghi nhiễm Covid-19).

Nhân viên y tế (bao gồm nhân viên làm việc tại các khoa cấp cứu và nhân viên làm công tác xét nghiệm) bất kể họ có hoặc không liên quan đến với một trường hợp được chẩn đoán xác định nào, mục tiêu chính là để bảo vệ nhân viên y tế và giảm nguy cơ lây nhiễm chéo trong bệnh viện.

Những người có triệu chứng đầu tiên và ở trong một môi trường kín (ví dụ: trường học, các viện dưỡng lão, nhà tù, bệnh viện…) cần được ưu tiên làm xét nghiệm để nhanh chóng xác định ổ dịch và đảm bảo các biện pháp ngăn chặn. Tất cả những ai có triệu chứng liên quan đến ca mắc có thể được xem là trường hợp có khả năng mắc và cần được cách ly mà không cần làm thêm xét nghiệm kiểm tra nếu năng lực xét nghiệm bị hạn chế.