Vì sao trùm ma túy Mexico sẽ không bị xử tử hình?

Guzman bị lính thủy đánh bộ Mexico áp giải ra máy bay về nhà tù Altiplano sau khi bị bắt tại Los Mochis. (Ảnh: AP)

Cơ quan chức năng Mexico dù vậy cho biết thủ tục này sẽ mất nhiều thời gian, bởi các luật sư của “gã lùn” đã đệ đơn kháng cáo và tìm cách để giữ thân chủ ở lại Mexico.

Trong ngày 10/1, các đại diện đã chính thức thông báo tới Guzman rằng y bị truy nã tại Mỹ. Trong một thông cáo, Văn phòng Bộ tư pháp Mexico cho biết các đại diện Mexico thuộc lực lượng Cảnh sát Hình sự Quốc tế Interpol đã tống đạt 2 lệnh truy nã tới Guzman tại nhà tù Altiplano.

Các luật sư biện hộ cho tên này sẽ có 3 ngày để đệ trình kháng cáo việc dẫn độ, và 20 ngày để trình các căn cứ cho đơn kháng cáo. Trước đó một loạt kháng cáo khác đã được luật sư của Guzman đệ trình.

Băng đảng Sinaloa của đã buôn lậu nhiều tấn cocaine và cần sa vào Mỹ, đồng thời cũng sản xuất, vận chuyển các loại ma túy đá và heroin, hầu hết sang Mỹ. Do Guzman hiện bị chính quyền nhiều bang tại Mỹ phát lệnh truy nã, việc tên này đào thoát khỏi nhà tù an ninh tối đa của Mexico tháng 7/2015 đã gây căng thẳng cho mối quan hệ giữa hai nước.

Luật sư của Guzman Juan Pablo Badillo thì tuyên bố thân chủ của mình không nên bị dẫn độ sang Mỹ bởi “đất nước chúng ta phải tôn trọng chủ quyền quốc gia, chủ quyền của các thể chế trong thực thi công lý”.

Việc Mexico sẵn sàng dẫn độ Guzman là một sự thay đổi quan điểm hoàn toàn so với lần tên này bị bắt năm 2014. Vào thời điểm đó, Bộ trưởng Tư pháp Mexico Jesus Murillo Karam tuyên bố việc dẫn độ sẽ chỉ xảy ra sau khi Guzman mãn hạn tù “300 - 400 năm” tại Mexico.

Giới chức Mỹ hiện truy nã Guzman về một loạt tội danh, trong đó có buôn bán cocaine, giết người và sở hữu vũ khí trái phép. Khung hình phạt tối đa tại Mỹ với các tội danh trên có thể lên đến tử hình. Tuy nhiên, theo kênhCBS, quy định của Hiệp ước dẫn độ tội phạm giữa Mexico và Mỹ, ký năm 1978, sẽ không cho phép điều này diễn ra.

Theo quy định của luật pháp Mexico, mức án tối đa một tội phạm phải nhận chỉ là tù chung thân. Do đó, cơ quan thực thi pháp luật sẽ chỉ được dẫn độ Guzman tới các quốc gia cam kết không áp dụng hình phạt tử hình.

David Shirk, phó giáo sư khoa học chính trị và quan hệ quốc tế đại học San Diego cho biết, cơ quan thực thi pháp luật do vậy sẽ phải rất thận trọng khi xây dựng cáo trạng. “Họ phải rất thận trọng khi đưa ra các cáo trạng, để đảm bảo chúng không vi phạm hiệp ước dẫn độ. Nếu không đó sẽ là căn cứ để bác bỏ vụ án”, ông Shirk nói.

Guzman bị bắt lại hôm thứ Sáu vừa qua, sau nhiều giờ đấu súng giữa các tay chân của tên này với lính thủy đánh bộ Mexico, tại một ngôi nhà ở thành phố Los Mochis, bang Sinaloa. 5 nghi phạm bị tiêu diệt và 6 tên khác bị bắt. Một lính thủy đánh bộ bị thương.

Cơ quan chức năng Mexico cho biết những lần liên lạc giữa Guzman và đạo diễn người Mỹ Sean Penn, trong dự án làm phim tiểu sử về “gã lùn” đã giúp cơ quan chức năng lần ra nơi tên tội phạm bị truy nã gắt gao bậc nhất thế giới lẩn trốn.

Cuộc đột kích diễn ra chỉ vài ngày sau cuộc phỏng vấn giữa Penn và Guzman. Dù tên này chạy thoát khỏi hiện trường thông qua đường cống thoát nước, lính thủy đánh bộ Mexico đã truy đuổi và bắt được y trên một chiếc xe đánh cắp trên đường cao tốc.