Ưu tiên đưa vào Chương trình các dự án luật, pháp lệnh nhằm cụ thể hóa quan điểm của Đảng về phòng, chống tham nhũng

Trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đã nêu tình hình lập, triển khai thực hiện Chương trình từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay.

Đẩy nhanh tiến độ các dự án Luật chuẩn bị tốt

Về quan điểm, định hướng lập Chương trình năm 2024, điều chỉnh Chương trình năm 2023, UBTVQH đề nghị việc lập Chương trình năm 2024, điều chỉnh Chương trình năm 2023 cần bảo đảm thực hiện nghiêm quy định của Luật BHVBQPPL;

Đồng thời, ưu tiên đưa vào Chương trình các dự án nhằm kịp thời triển khai thực hiện văn kiện Đại hội XIII của Đảng, nghị quyết, kết luận chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực, Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương...; tiếp tục cụ thể hóa Hiến pháp, thực hiện các cam kết quốc tế, bảo đảm kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, bất cập; đáp ứng yêu cầu cấp thiết về phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.

Việc đưa các dự án vào Chương trình phải tính đến đặc thù hoạt động của Quốc hội, quỹ thời gian, nguồn lực, khối lượng công việc thực hiện tại mỗi kỳ họp; chú ý đến khả năng của các cơ quan chủ trì soạn thảo, chủ trì thẩm tra; đặc biệt coi trọng chất lượng, không chạy theo số lượng; chú trọng tính gối đầu của Chương trình để sắp xếp số lượng dự án cho phù hợp.

Không bổ sung dự án vào Chương trình ở thời điểm sát kỳ họp Quốc hội, trừ trường hợp thực sự cấp thiết do yêu cầu của thực tiễn, để triển khai thực hiện nhiệm vụ lập pháp đã được đề ra trong Đề án Định hướng hoặc yêu cầu trong nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng mới được ban hành.

Những vấn đề cấp bách, đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh và có sự thống nhất cao thì mới xây dựng, ban hành luật điều chỉnh để bảo đảm tính ổn định của hệ thống pháp luật; những vấn đề tuy cấp bách, cần thiết, nhưng là vấn đề mới, chưa được kiểm nghiệm trong thực tiễn, chưa đạt sự đồng thuận cao thì tiếp tục nghiên cứu, làm rõ để đề xuất hoặc thực hiện thí điểm.

Về việc điều chỉnh Chương trình năm 2023 theo thẩm quyền của UBTVQH, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, để xử lý các vấn đề thực tiễn phát sinh, kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng trong các văn bản mới, bảo đảm thời gian cho các cơ quan kịp chuẩn bị hồ sơ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, thực hiện quy định tại Điều 51 của Luật Ban hành Văn bản quy phạm pháp luật, UBTVQH đã quyết định bổ sung vào Chương trình năm 2023 các dự án luật, dự thảo nghị quyết:

Trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ 5 theo quy trình tại một kỳ họp đối với 02 dự án luật, 03 dự thảo nghị quyết, bao gồm:

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam;

Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi Nghị quyết số 85/2014/QH13 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn và Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (dự kiến đưa vào Nghị quyết kỳ họp thứ 5).

Trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5 và thông qua tại kỳ họp thứ 6 đối với 02 dự án luật, bao gồm: Luật Căn cước công dân (sửa đổi); Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

UBTVQH cũng đề nghị Quốc hội cho điều chỉnh Chương trình năm 2023. Theo đó, bổ sung 04 dự án luật: Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; Luật Thủ đô (sửa đổi); Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản vào Chương trình năm 2023, trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 và thông qua tại kỳ họp thứ 7. Bổ sung dự án Pháp lệnh Chi phí tố tụng vào Chương trình năm 2023.

Đối với 03 dự án luật đã được Quốc hội khóa XIV cho ý kiến gồm: Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Đường bộ; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ: Chính phủ đề nghị bổ sung vào Chương trình năm 2023 và đã trình hồ sơ đầy đủ của 03 dự án.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 4/2023, UBTVQH đã xem xét việc đề nghị Quốc hội cho bổ sung vào Chương trình năm 2023 đối với 03 dự án luật; UBTVQH tán thành trình Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung 03 dự án luật này vào Chương trình năm 2023 và thống nhất với đề xuất của Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5, thông qua tại kỳ họp thứ 6 đối với dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.

Thông tin về tiến độ trình Quốc hội dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng khẳng định, trên cơ sở cân đối số lượng các dự án luật thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh dự kiến trình Quốc hội trong năm 2023, UBTVQH thống nhất với Chính phủ báo cáo Quốc hội cho đưa vào Chương trình để trình Quốc hội cho ý kiến về 02 dự án luật này tại kỳ họp thứ 6, thông qua tại kỳ họp thứ 7.

Trường hợp các dự án được chuẩn bị tốt, qua thảo luận tại Quốc hội đạt sự đồng thuận cao, UBTVQH sẽ báo cáo Quốc hội đẩy nhanh tiến độ để thông qua ngay tại kỳ họp thứ 6.

Năm 2024, trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 7 đối với 10 dự án luật

Về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, UBTVQH trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 7 đối với 10 dự án, trong đó có 08 dự án luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 gồm:

Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); Luật Lưu trữ (sửa đổi); Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; Luật Đường bộ; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Thủ đô (sửa đổi); Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Và 02 dự án trình Quốc hội xem xét, thông qua theo quy trình tại một kỳ họp gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ; Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025.

Trong đó, đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ, trên cơ sở xem xét thứ tự ưu tiên, cân đối số lượng các dự án bổ sung vào Chương trình năm 2023, UBTVQH đề nghị đưa dự án Luật vào Chương trình năm 2024, cho ý kiến, thông qua tại kỳ họp thứ 7 (lùi 01 kỳ họp so với đề nghị của Chính phủ).

UBTVQH trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 và thông qua tại kỳ họp thứ 8 đối với 09 dự án luật gồm: Luật Công chứng (sửa đổi); Luật Công đoàn (sửa đổi); Luật Di sản văn hóa (sửa đổi); Luật Địa chất và khoáng sản; Luật Phòng không nhân dân; Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; Luật Tư pháp người chưa thành niên; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật như tiến độ do các cơ quan đề xuất. UBTVQH trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 đối với 02 dự án luật, bao gồm: Luật Chuyển đổi giới tính, và Luật Việc làm (sửa đổi).

Đối với dự án Luật Chuyển đổi giới tính, UBTVQH nhận thấy, hồ sơ đề nghị xây dựng Luật cơ bản bảo đảm yêu cầu theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Do đó, nhất trí trình Quốc hội xem xét, quyết định đưa dự án Luật vào Chương trình năm 2024, đồng thời thống nhất với đại biểu Quốc hội điều chỉnh thời gian trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 và thông qua tại kỳ họp thứ 9 để có thêm thời gian nghiên cứu, chuẩn bị kỹ lưỡng, bảo đảm chất lượng soạn thảo dự án Luật.

Đối với dự án Luật Dân số (sửa đổi), UBTVQH nhận thấy, ý kiến thẩm tra tuy đều nhất trí với sự cần thiết ban hành, nhưng còn nêu nhiều vấn đề, nhất là các chính sách, giải pháp xử lý,… cần được tiếp tục nghiên cứu, làm rõ. Do đó, UBTVQH đề nghị Chính phủ khẩn trương chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến thẩm tra, hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng Luật để trình UBTVQH xem xét, quyết định bổ sung vào Chương trình năm 2024.

Như vậy, nếu được Quốc hội thông qua, Chương trình năm 2023, năm 2024 sẽ có số lượng dự án như sau:

 

- Dự kiến Chương trình năm 2023:

+ Tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5/2023): thông qua 08 luật (trong đó có 06 luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4), 03 nghị quyết; cho ý kiến 09 luật.

+ Tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023): thông qua 09 luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5; cho ý kiến 08 luật.

+ Trình UBTVQH cho ý kiến và thông qua 01 pháp lệnh.

 

- Dự kiến Chương trình năm 2024:

+ Tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024): thông qua 09 luật (trong đó có 08 luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6), 01 nghị quyết; cho ý kiến 09 luật.

+ Tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024): thông qua 09 luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7; cho ý kiến 02 luật.