Từ Tết trở lại đây, Tân Sơn Nhất là nỗi ám ảnh của người đi máy bay

Càng chậm thì càng khó khăn, giá càng lên

Nội dung Tờ trình của Chính phủ cho biết, đến nay căn cứ vào các quy định của pháp luật và tình hình triển khai dự án cho thấy cần thiết phải tách nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư của dự án thành dự án thành phần để thực hiện trước khi Quốc hội thông qua báo cáo nghiên cứu khả thi nhằm sớm triển khai dự án.
Theo quy định của Luật xây dựng năm 2014, việc phân chia dự án thành phần phải được quy định trong nội dung quyết định đầu tư. Bên cạnh đó theo quy định của Luật đầu tư 2014, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư quan trọng quốc gia sau khi Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư dự án.

Theo nghị quyết 94, báo cáo nội dung khả thi sẽ do Quốc hội chấp thuận thông qua. Như vậy Thủ tướng Chính phủ chỉ có thể quyết định việc tách nội dung bồi thường hỗ trợ tái định cư thành dự án độc lập với dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành sau khi báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án đã được Quốc hội thông qua. Tuy nhiên, do công tác lập công báo cáo nghiên cứu khả thi chưa hoàn thành nên Chính phủ chưa thể trình Quốc hội để xem xét thông qua.

Dự án này là dự án quan trọng của Quốc gia, nội dung thu hồi lớn đã có quy hoạch từ năm 2015, ảnh hưởng đến đời sống, tình hình kinh tế xã hội của cộng đồng dân cư địa phương. Việc người dân sống trong vùng dự án không thể đầu tư sản xuất kinh doanh lâu dài, không được xây dựng nhà ở kiên cố, tách hộ do quyền sử dụng đất bị hạn chế bởi quy hoạch, cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội không được đầu tư, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Do vậy việc sớm thực hiện hạng mục thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ tái định cư của dự án không những để ổn định cuộc sống đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân có đất bị thu hồi đồng thời còn để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, tiến độ thực hiện dự án.

Theo tiến độ dự án, báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án sẽ được hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét thông qua vào năm 2019.

Cũng trong chiều ngày 1/6, sau khi nghe tờ trình, thẩm tra, Quốc hội thảo luận ở tổ về việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án thành phần để triển khai Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Quốc hội thảo luận ở tổ nội dung này.
Nêu quan điểm đồng ý với tờ trình của Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý, từ ngày QH đồng ý chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành đến nay đã 2 năm vẫn chưa có báo khả thi của dự án. Cho nên, phải tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án thành phần để không làm ảnh hưởng đến tiến độ giai đoạn 1.
“Phải nói rằng, chúng ta bỏ lỡ rất nhiều thời cơ. Mấy ngày này thấy sân bay Tân Sơn Nhất tắc đường, hành khách phải kéo hành lý chạy bộ vì sợ trễ giờ bay mà thấy thê thảm. Chúng ta tính, sau 2025, xong giai đoạn 1, QH đã yêu cầu phải sớm hơn để giải quyết tình trạng quá tải của sân bay Tân Sơn Nhất. Bây giờ đã quá tải trước mắt chúng ta. Từ Tết trở lại đây, Tân Sơn Nhất là nỗi ám ảnh của người đi máy bay”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh. 
Theo Chủ tịch Quốc hội, từ việc chậm trễ triển khai quyết định đầu tư của QH dẫn đến rất nhiều hệ lụy. “Càng chậm thì càng khó khăn, giá càng lên, người dân cũng không yên tâm để ổn định sản xuất, không biết chừng nào phải đi, đi chỗ nào, sống chỗ nào”.
Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi nêu quan điểm, việc này để đảm bảo đẩy nhanh tiến độ của sân bay Long Thành vì hiện nay sân bay Tân Sơn Nhất chật quá. “Mấy lần tôi đi công tác tại TP Hồ Chí Minh, đang ngồi trên xe của Quốc hội phải vác ba lô hành quân không là tắc”, ông kể.

Cần 23 nghìn tỷ, trong khi mới có 5 nghìn tỷ
Liên quan đến kinh phí thực hiện dự án thành phần, trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016- 2020, QH bố trí 5 nghìn tỷ đồng, tương ứng 21,7% yêu cầu cho GPMB Dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành. Tuy nhiên, theo dự kiến của Chính phủ, để hoàn thành công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cần khoảng 23 nghìn tỷ đồng.

“5 nghìn tỷ trong 5 năm, so với con số 23 nghìn tỷ thì không ăn thua gì. Nhưng, trong quá trình quy hoạch làm sân bay, có tính đến khai thác quỹ đất để tạo nguồn vốn và còn nguồn dự phòng đầu tư”, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, với diện tích thu hồi, kinh phí, cần ban hành nghị quyết riêng.
Dự án này ở khu dân cư, trên địa bàn 6 xã với hơn 4.000 hộ, khoảng 15.000 nhân khẩu thì việc GPMB phải đi trước một bước. 
“Nếu không làm tái định cư trước thì GPMB xong dân đi đâu? Với khối lượng dân cư lớn như vậy thì việc kiểm kê, thu hồi đất, xác định gốc gác rất khó khăn. Đây là khâu phức tạp nhất trong GPMB. Dù quyết tâm thì 3 năm không dễ gì xong được", ĐB Lê Minh Thông (Thanh Hóa) nói.
Trong khi đó, ĐB Bùi Văn Phương (Ninh Bình) bày tỏ băn khoăn “không biết có đúng luật không” khi tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án thành phần vì chưa có báo cáo khả thi, chưa có quyết định đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
“Giả sử đến 2019 mới trình báo cáo khả thi, lúc đó thấy khả năng không đầu tư được mà mình GPMB rồi thì làm sao?”, ĐB Phương đề nghị, vẫn làm, nhưng với nguồn lực hiện nay thì phải tính toán đến lộ trình phù hợp.
Đồng ý với ĐB Phương, Chủ tịch Ngân nói tiếp, sau khi QH xem xét, cho phép tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án thành phần, Chính phủ phải lập dự án khả thi. Tháng 10 tới, trình báo cáo khả thi việc thu hồi đất thế nào, chính sách đền bù, GPMB thế nào. 
“Chính phủ phải xây dựng báo cáo khả thi của dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trình QH vào tháng 10 này. Thấy khả thi, QH mới thông qua, khi đó mới được thu hồi, chứ không phải nay duyệt chủ trương tách, mai thu hồi luôn”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.