Dưa hấu một bài...học mãi vẫn không thuộc

Trước tình trạng dưa hấu xuất khẩu bị ùn ứ ở Cửa khẩu Lạng Sơn, Bộ Công Thương đã và đang thực hiện nhiều giải pháp nhằm giải quyết vấn đề tiêu thụ sản phẩm này trong thời điểm chính vụ. Để thúc đẩy và nâng cao hiệu quả tiêu thụ sản phẩm hàng hóa nói chung và nông sản cho bà con nông dân trong nước nói riêng, trong đó có mặt hàng dưa hấu, Bộ Công Thương đã đàm phán nhằm tìm kiếm, mở rộng thị trường, tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, thúc đẩy xây dựng các kênh phân phối để tiêu thụ sản phẩm cho người nông dân.

Nhà nước có chức năng xây dựng các cơ chế chính sách, công cụ hỗ trợ, hỗ trợ việc xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ. Các doanh nghiệp cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc khai thác thị trường và tiêu thụ sản phẩm thông qua các hợp đồng bao tiêu sản phẩm với người nông dân và hợp đồng xuất khẩu, tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Các cơ quan chức năng phía Việt Nam cũng đã có nhiều cuộc thảo luận với phía Trung Quốc.

Nhiều năm liền, nông dân Việt Nam đã  quá quen với bài ca " dưa được mùa mất giá, được giá  dưa mất mùa".

Theo đó, phía Trung Quốc đã quyết định dành riêng một kho bãi trong hệ thống kho bãi tại cửa khẩu cho dưa hấu Việt Nam nhập khẩu vào Trung Quốc. Các cơ quan chức năng của Việt Nam cũng đã thông tin đến doanh nghiệp về sức chứa của cửa khẩu Tân Thanh cũng như khuyến cáo thương lái không ồ ạt đưa dưa hấu lên cửa khẩu. Riêng với tiêu thụ trong nước, thời gian qua, các hoạt động xúc tiến thương mại về tiêu thụ nông sản gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” đã được tổ chức và trên thực tế các kênh phân phối lớn như Co.opmart, Hapro, Metro, Big C, chợ đầu mối… đã tích cực thu mua dưa để bán trong chuỗi siêu thị của mình.

Thương lái cũng thu mua dưa hấu để bán trong hệ thống chợ truyền thống. Điều này cho thấy, những giải pháp kết nối cung cầu trong nước đã thu được những kết quả khả quan. Tuy nhiên theo Bộ Công Thương, cũng như các mặt hàng khác, mặt hàng dưa hấu phải cần được tổ chức sản xuất và tiêu thụ theo chuỗi để bảo đảm sự ổn định và bền vững. Nhà nước cũng đóng vai trò xây dựng cơ chế, cung cấp thông tin về thị trường, tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, quy hoạch giống cây con, quy trình trồng, công nghệ sản xuất…

Doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phối hợp, liên kết cùng người nông dân tổ chức sản xuất kinh doanh trên cơ sở nắm rõ dung lượng thị trường, khả năng tiêu thụ sản phẩm, giá bán cũng như nhu cầu của từng nhóm khách hàng.

Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, hiện nay dưa hấu được trồng tại Nam Trung bộ tập trung chủ yếu 4 tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên với tổng diện tích gần 4.000ha, sản lượng năm 2015, đạt trên 100.000 tấn. Đây là loại dưa có mùa vụ ngắn, chất lượng tốt và được trồng tập trung ở 2-3 huyện mỗi tỉnh chứ không trồng rải rác.

Năm nay, mặc dù vụ dưa hấu đến sớm hơn những năm trước khoảng 2 tuần nhưng theo thông tin Vụ Thị trường trong nước nắm bắt được thông qua báo cáo cũng như làm việc trực tiếp với Phòng Kinh tế, Sở Công Thương các địa phương này, nhìn chung, việc tiêu thụ vẫn diễn ra tương đối tốt. Nhiều địa phương đã tiêu thụ được gần 80%, trong đó, cá biệt có Bình Định đã cơ bản tiêu thụ hết.

Riêng tỉnh Quảng Nam có khoảng từ 700-800ha dưa thu hoạch đúng vào mùa lũ nhưng đến nay, tình hình tiêu thụ cũng rất khả quan. Đối với dưa hấu xuất khẩu, mặc dù lượng dưa đổ về qua cửa khẩu Tân Thanh, Lạng Sơn, khá lớn dẫn đến ùn tắc nhưng với sự vào cuộc của lực lượng chức năng, lượng dưa ùn ứ đã nhanh chóng giảm xuống.

Giá dưa xuất khẩu sang Trung Quốc cũng dao động ở mức trên dưới 10.000 đồng/kg, tùy chất lượng quả....