Trợ cấp xã hội cho người cao tuổi: Nên bắt đầu từ 75 tuổi

Gần 5 triệu NCT chưa có thu nhập thường xuyên

Trong bối cảnh già hóa dân số, tuổi thọ của người dân được nâng cao, tiềm lực kinh tế của đất nước được cải thiện thì chế độ trợ giúp thường xuyên cho người cao tuổi cũng được điều chỉnh, bổ sung và sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn, hướng đến mục tiêu bù đắp để đảm bảo mức sống tối thiểu cho người cao tuổi (NCT).

Những năm gần đây, tuổi để hưởng trợ cấp xã hội (TCXH) hàng tháng đối với NCT từng bước được điều chỉnh. Năm 2007, Nghị định 67 quy định NCT từ 85 tuổi trở lên được hưởng trợ cấp hàng tháng (so với trước đây là 90 tuổi); từ năm 2011, tuổi hưởng TCXH hàng tháng hạ xuống còn 80 tuổi, ngoài ra người từ 60 tuổi trở lên có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như NCT cô đơn không nơi nương tựa, không có nguồn thu nhập, NCT bị khuyết tật nặng cũng được hưởng trợ cấp hàng tháng.

Tuy nhiên, thực tế thực hiện chế độ TCXH hàng tháng đối với NCT cho thấy, mục tiêu đảm bảo mức sống tối thiểu cho NCT vẫn chưa đạt được, do mức độ bao phủ đối tượng còn thấp, mức hưởng chưa đáp ứng nhu cầu sống của NCT. Bên cạnh đó, diễn biến kinh tế những năm gần đây, đặc biệt là lạm phát tăng cao và diễn biến phức tạp, đã và đang ảnh hưởng nhiều đến đời sống người dân, làm giảm đi ý nghĩa của các chính sách xã hội, nhất là đối với nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, trong đó có NCT, NCT đặc biệt khó khăn, NCT dân tộc thiểu số nghèo...

Đoàn Thanh niên tình nguyện (Sở Y tế Lào Cai) khám chữa bệnh miễn phí cho NCT tại Kin Chu Phìn (xã Nậm Pung, huyện Bát Xát).   Ảnh: Quý Đức

Hiện nay mới có khoảng gần 2 triệu người hưởng chế độ lương hưu bảo hiểm xã hội và hơn 1,5 triệu người hưởng TCXH hàng tháng, như vậy có gần 5 triệu NCT hầu như chưa có khoản thu nhập thường xuyên nhằm đảm bảo cuộc sống và an sinh xã hội. Chính vì vậy, theo TS Nguyễn Hải Hữu, đã đến lúc cần nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác TCXH đối với NCT, đặc biệt đối với NCT thuộc nhóm 75-79 tuổi chưa được hưởng TCXH hàng tháng.

Độ tuổi hưởng trợ cấp nên bắt đầu từ 75 tuổi

Trong báo cáo tổng quan thực trạng và đề xuất chính sách trợ giúp xã hội đối với NCT từ 75-80 tuổi, TS Bùi Sỹ Tuấn và các chuyên gia thuộc Viện Khoa học lao động xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, ở độ tuổi 75 trở lên, hầu hết NCT không còn khả năng lao động, thường bị bệnh tật, ốm đau và đã ở mức độ tuổi cao hơn đáng kể so với tuổi thọ bình quân chung của cả nước. Vì vậy, cần hạ tuổi được hưởng chế độ TCXH đối với NCT, theo đó, độ tuổi bắt đầu hưởng trợ cấp nên là 75 tuổi.

Theo TS Bùi Sỹ Tuấn, trước mắt giai đoạn 2015-2017, chúng ta có thể áp dụng cho NCT dân tộc thiểu số nghèo từ 75 tuổi trở lên, sau đó giai đoạn 2017-2020 mở rộng cho NCT nghèo chung.

Giai đoạn 2020-2025, mở rộng cho tất cả NCT từ 75 tuổi trở lên không có lương hưu hoặc không có khoản TCXH khác hàng tháng.