TP.HCM: Hàng loạt bệnh nhân hít sặc khi ăn uống, 3 người nguy kịch

Bác sĩ Hoàng Ngọc Ánh, Phó Trưởng khoa ICU, Bệnh viện (BV) Thống nhất (TP.HCM) cho biết trong thời gian qua, đơn vị đã tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân bị hít sặc rất nặng, thậm chí dẫn đến tử vong.

Đơn cử trong tháng gần đây có 4 trường hợp gồm 3 nam, 1 nữ, tuổi từ 82-88. Trong đó có 3 ca di chứng tai biến mạch máu não.

Các bệnh nhân đến khoa trong tình trạng suy hô hấp, phải hỗ trợ thở máy. Tiến hành nội soi súc rửa, bác sĩ thấy có dịch dạ dày lợn cợn, sữa, thậm chí có cả chả và trứng bên trong... Vì tình trạng đa số đều nặng nên sau một thời gian cố gắng điều trị, chỉ một trường hợp may mắn sống sót, còn 3 trường hợp người nhà xin về.

Từ những sự việc đau lòng trên, bác sĩ Hoàng Ngọc Ánh cho biết hít sặc là 1 tình huống khẩn cấp có thể đe dọa tính mạng, khi dị vật rơi vào đường hô hấp gây tắc nghẽn. Đây là 1 sự cố hay biến cố có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt nguy hiểm hơn đối với người cao tuổi.

Theo thống kê, ước tính khoảng 10-15% viêm phổi cộng đồng là do hít sặc.

Hít sặc gây viêm phổi là nguyên nhân tử vong chủ yếu ở những bệnh nhân khó nuốt. Viêm phổi do hít sặc chiếm khoảng 18% ở những bệnh nhân được chăm sóc tại nhà.

Triệu chứng của hít sặc là ho, khò khè, khó thở, tím tái đối với những trường hợp nặng. Tuy nhiên các triệu chứng do hít phải thường bị bỏ qua và điều trị sơ sài vì ít nghỉ tới.

Đặc biệt ở người lớn tuổi thì nguy cơ hít sặc nhiều hơn do rối loạn nuốt là 1 di chứng của đột qụy não thường gặp: khoàng 52% sau đột qụy cấp, 30% sau 1 tuần và 10-50% sau 6 tháng.

Cũng theo bác sĩ Ánh, để hạn chế và đề phòng nguy cơ hít sặc điều cần làm là nhận biết rối loạn nuốt: cho ăn uống nước rơi ra ngoài, nước bọt chảy, nhiều đàm; khó khăn khi nhai cắn; ho sặc khi nuốt, khi đang nhai; thay đổi giọng nói hay tốc độ nói sau ăn; viêm phổi tái đi tái lại nhiều lần...

Ngoài ra cần đánh giá đầy đủ các yếu tố nguy cơ như: tri giác; có gây mê; dùng thuốc an thần, chống trầm cảm; bệnh nhân sau rút nội khí quản (30% rối loạn nuốt); bóng chèn, sond dạ dày; vận động; khả năng nuốt; nhu động ruột; đánh giá khả năng nhận thức cũng như sự hợp tác của gia đình...

Cuối cùng, bác sĩ lưu ý khi chăm sóc cho bệnh nhân ăn người nhà phải cho thức ăn mềm, tránh thức ăn xơ dính, xay nhỏ.

Cho ăn khi bệnh nhân tỉnh, ngồi, cho ăn chậm, giúp hỗ trợ mở miệng bệnh nhân; nhắc nhở khi ngậm thức ăn lâu; khi ăn phải ngồi hoặc nữa ngồi, sau đó đứng lên; vệ sinh răng miệng..

"Đánh giá các yếu tố nguy cơ cũng như những lưu ý khi chăm sóc phòng ngừa sẽ hạn chế nguy cơ hít sặc tránh các biến chứng nguy hiểm xảy ra" - bác sĩ Ánh khuyến cáo.