Tổng cục Môi trường thị sát, kiểm tra tại Nhà máy Alumin Nhân Cơ

Ông Hoàng Văn Thức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (bìa phải)

Tại thời điểm kiểm tra, có nhiều vết rạn nứt trên phần thân đập của hồ chứa bùn đỏ. Đặc biệt, khu vực mương thoát nước ngoại vi tại khoang số 2 hồ chứa bùn đỏ bị trồi sụt, chênh lệch. Nhiều mương thoát nước bằng đá bị thay đổi kết cấu, nứt toác. Ông Mai Chiến Thắng, Phó Giám đốc Công ty Nhôm Đắk Nông, cho rằng do mưa lớn nhiều ngày qua đã gây ra các sự cố trên. Công ty đang lên phương án đền bù, giải tỏa diện tích đất của các hộ dân bị sụp lún để tạo hành lang an toàn cho các hồ bùn đỏ; đồng thời cam kết khắc phục sự cố để bảo đảm an toàn cho hồ chứa bùn đỏ. Công ty Nhôm Đắk Nông đã đề xuất với UBND huyện Đắk R’Lấp và có báo cáo với UBND tỉnh Đắk Nông để lên phương án thu hồi, giải phóng mặt bằng, bồi thường những diện tích đất của người dân bị ảnh hưởng. Ngoài ra, Công ty đã xin ý kiến Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam (TKV) để xử lý triệt để sự cố trên.

Cùng ngày, đoàn kiểm tra đến khu vực hồ chứa bùn sau tuyển rửa, nơi xảy ra sự cố tràn nước bùn “màu đỏ” xuống khu vực sản xuất nông nghiệp của người dân ở xã Nghĩa Thắng, huyện Đắk R’Lấp tỉnh Đăk Nông vào ngày 9/9/2018. Sau khi khảo sát thực tế, Tổng cục Môi trường cho rằng, sự cố tại đây không gây nguy hiểm cho môi trường vì nước màu đỏ thực chất là nước bùn thông thường.

Buổi làm việc Tổng cục Môi trường với Tập đoàn TKV, Công ty Nhôm Đắk Nông và UBND tỉnh Đắk Nông

Tại buổi làm việc với đại diện Tập đoàn TKV, Công ty Nhôm Đắk Nông và đại diện lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông, ông Hoàng Văn Thức - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường thông tin: dự án Nhà máy Alumin Nhân Cơ đang trong quá trình vận hành thử nghiệm. Do đó, trong quá trình vận hành đồng bộ, nếu có những khâu nào chưa phù hợp thì Công ty Nhôm Đắk Nông phải khắc phục ngay,  mặc dù các sự cố xảy ra chưa có dấu hiệu ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe của người dân. Tuy nhiên, việc sụt lún và sạt lở ở khoang số 2 hồ bùn đỏ đã từng xảy ra từ năm 2017 và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã kiểm tra nhưng đến nay, Công ty Nhôm Đắk Nông vẫn chưa có giải pháp khắc phục. “Mặc dù, sự cố này chưa ảnh hưởng ngay đến môi trường nhưng đây là khoang dự phòng ứng phó sự cố cho khoang số 1, trong điều kiện thời tiết mưa nhiều như thế này, nếu khoang số 1 bị sự cố gì thì quá nguy hiểm” - ông Thức nói.

Nước trong ruộng lúa biến thành màu đỏ

Tổng cục Môi trường đề nghị, Tập đoàn TKV nhanh chóng thuê các đơn vị tư vấn có đủ năng lực để khảo sát đánh giá lại về mặt địa chất công trình tại khu vực xảy ra sự cố nêu trên, thậm chí khoan thăm dò để tìm ra nguyên nhân và có những giải pháp cụ thể, bền lâu nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng trên. “Riêng đối với mấy trăm mét bờ đập tại khoang số 2 hồ bùn đỏ bị hư hỏng thì bắt buộc Công ty Nhôm Đắk Nông phải thi công lại” - ông Hoàng Văn Thức  nhấn mạnh.

Một đoạn khu vực bờ đập của khoang số 2 hồ bùn đỏ 

Ông Trương Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho biết: Ngày 06/8/2018, UBND tỉnh Đắk Nông đã có công văn số 3829 xin ý kiến Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc xác định khoảng cách an toàn hồ bùn đỏ của Nhà máy Alumin Nhân Cơ đối với khu dân cư sống xung quanh. Đến ngày 13/9/2018, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có công văn số 2988 trả lời đồng ý với kiến nghị của UBND tỉnh Đắk Nông, tạm thời áp dụng khoảng cách an toàn từ hồ bùn đỏ đến đường giao thông trên 500m căn cứ theo quy định của Bộ Xây dựng, quan điểm của tỉnh Đắk Nông là phối hợp với Công ty Nhôm Đắk Nông cùng lập phương án để giải phóng mặt bằng dọc hành lang hồ bun đỏ. Tuy nhiên, ông Tùng yêu cầu Công ty và Nhà máy phải đánh giá lại hết mọi vấn đề liên quan vì Đắk Nông mùa mưa kéo dài, lượng mưa lớn. Vì vậy kênh thoát lũ, kè chống không đảm bảo sẽ rất nguy hiểm. Riêng về việc thu hồi đất để thực hiện dự án, ông Tùng đề nghị Tập đoàn TKV sớm có phương án sử dụng đất sau hoàn thổ một cách sớm nhất để bàn giao cho địa phương giúp những người dân bị thu hồi có đất tái định canh.

Công ty Nhôm Đắk Nông đang cho sửa chữa lại hệ thống bờ đập tại khoang số 2 hồ bùn đỏ