'Không phải cứ Vụ trưởng mới được làm Đại sứ'

Cụ thể, về ý kiến cho rằng người được bổ nhiệm làm Đại sứ phải từ tầm Vụ trưởng, Đại biểu Nguyễn Đức Kiên nêu: “Cứ Đại sứ phải tầm Vụ trưởng thì không biết Bộ Ngoại giao có đủ Vụ trưởng để bổ nhiệm? Cần có đặc thù của ngành ngoại giao chứ không phải cứ Vụ trưởng mới được làm Đại sứ”.

Đồng quan điểm, đại biểu Đôn Tuấn Phong (đoàn An Giang) cho rằng, tiêu chuẩn như đề xuất của Chính phủ là phù hợp. Nếu quy định cứng là Vụ trưởng trở lên thì không phù hợp thực tế. Vị đại biểu này nhấn mạnh, cần tạo không gian lựa chọn cán bộ bổ nhiệm Đại sứ và thực tế công tác lựa chọn từ trước đến nay rất kỹ. Người được bổ nhiệm cũng được chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi nhận nhiệm vụ.

Trước ý kiến của các ĐBQH về đề nghị tiêu chí bổ nhiệm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền không nhát thiết cứ phải là Vụ trưởng trở lên, ĐBQH Đỗ Văn Bình (ĐBQH đoàn Hà Nội) đã có những trao đổi, phản biện lại.

Ông Bình nêu ý kiến: “Về tiêu chuẩn thành viên cơ quan đại diện Việt Nam, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền, chúng tôi nhất trí với việc sửa đổi. Tuy nhiên, theo tôi, tiêu chuẩn Đại sứ đặc mệnh toàn quyền còn chưa được cụ thể rõ ràng, một số tiêu chuẩn còn định tính. Dự thảo bổ sung nêu tiêu chuẩn năng lực, kinh nghiệm là “có kinh nghiệm quản lý công tác trên lĩnh vực đối ngoại”. Vậy tiêu chí thế nào là có kinh nghiệm?”.

ĐB Trần Văn Mão (ĐBQH đoàn Nghệ An) cũng bày tỏ đồng thuận: “Về tiêu chuẩn thành viên cơ quan đại diện, theo tôi cần quy định tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ. Chúng ta cần quy định rõ để người nhận việc hoàn thành nhiệm vụ được giao. Trong thực tiễn, có nhiều người chỉ có trình độ trung cấp kinh tế mà cũng được làm đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Về chức vụ, tôi đề nghị phải là Vụ trưởng hoặc cấp tương đương Vụ trưởng trở lên mới đảm bảo được đại diện cho vị thế của Việt Nam ở nước ngoài”.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài bổ sung quy định cụ thể về tiêu chuẩn bổ nhiệm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền. Quy định này tạo cơ sở để các cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định trong quá trình bổ nhiệm nhằm lựa chọn cán bộ xứng đáng và có thể đóng góp hiệu quả cho công tác đối ngoại. Dự thảo Luật quy định Đại sứ phải trong độ tuổi đủ để hoàn thành ít nhất một nhiệm kỳ công tác (36 tháng), trừ trường hợp đặc biệt theo quy định của Chính phủ.

ĐBQH Nguyễn Đức Kiên (Sóc Trăng) nhấn mạnh, không phải cứ từ Vụ trưởng mới được làm Đại sứ

Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội - cơ quan thẩm tra dự án luật cũng tán thành hướng quy định như dự thảo nhưng trên nguyên tắc phải được luật hóa cụ thể về điều kiện, tiêu chuẩn nhằm tránh áp dụng đại trà và phụ thuộc vào ý chí chủ quan của cơ quan có thẩm quyền.

Ngoài ra, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội cũng đề nghị Bộ Ngoại giao tiếp tục mở rộng đối tượng bổ nhiệm Đại sứ, các thành viên cơ quan đại diện. Thực tế thời gian qua, Bộ Ngoại giao đã phối hợp với các ngành liên quan đề xuất bổ nhiệm Đại sứ đối với một số trường hợp đủ tiêu chuẩn và điều kiện làm việc ở các cơ quan đại diện từ các cơ quan của Quốc hội, Ban Đối ngoại Trung ương...

Phát biểu giải trình làm rõ một số vấn đề tại phiên thảo luận, Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh, nhìn chung các ý kiến đại biểu Quốc hội mong muốn có đội ngũ Đại sứ có tầm và năng lực đại diện cho đất nước.

Đây cũng là điều mà Chính phủ và cơ quan soạn thảo rất quan tâm khi bổ sung dự thảo luật quy định về tiêu chuẩn đối với Đại sứ.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cũng cho biết, quy trình đề cử Đại sứ hết sức chặt chẽ, công phu và qua nhiều cấp. Nhân sự phải được Ban cán sự Đảng Chính phủ trình Ban tổ chức Trung ương, rồi trình Ban Bí thư trước khi UBTVQH phê chuẩn bổ nhiệm/miễn nhiệm và Chủ tịch nước quyết định bổ nhiệm/miễn nhiệm.

“Từ trước đến nay, việc lựa chọn, bổ nhiệm Đại sứ dựa trên tiêu chuẩn và đối tượng không chỉ ở Bộ Ngoại giao mà còn ở các bộ ngành tiến cử và theo quy trình chặt chẽ để đảm bảo lựa chọn đại sứ xứng đáng”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh.