Tiếp tục triển khai hiệu quả các giải pháp phòng chống mại dâm, mua bán người và nghiện ma túy

Tham dự Hội nghị có đại diện Vụ Khoa giáo - Văn xã, (Văn phòng Chính phủ), Cục Cảnh sát hình sự, Cục Cảnh sát quản lý về trật tự xã hội (Bộ Công an), đại diện Lãnh đạo Sở LĐTBXH, Chi Cục trưởng/Trưởng phòng Phòng, chống tệ nạn xã hội và Giám đốc các Cơ sở cai nghiện công lập và dân lập thuộc 32 tỉnh, thành phố phía Nam.

Cục trưởng Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội Đàm Thị Minh Thu - chủ trì Hội nghị.

Tạo điều kiện lựa chọn hình thức cai nghiện phù hợp

Trong 2 năm 2021-2022, tuy ảnh hưởng bởi dịch covid-19 nhưng theo Cục trưởng Đàm Thị Minh Thu, Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội chủ động và tích cực thực hiện các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2021-2025 (Quyết định số 1629/QĐ-TTg ngày 28/9/2021 phê duyệt Chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2021-2025);

Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025 (Quyết định số 1452/QĐ-TTg ngày 31/8/2021); Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030 (Quyết định số 193/QĐ/TTg ngày 09/02/2021) và đã đạt được những kết quả bước đầu.

Tuy nhiên, nữ Cục trưởng cũng thẳng thắn nhìn nhận, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác phòng, chống mại dâm; cai nghiện ma túy và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Do đó, bà Đàm Thị Minh Thu đề nghị Hội nghị tập trung đánh giá tình hình triển khai văn bản quy phạm pháp luật, các Quyết định của Thủ tướng, của Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH và UBND các tỉnh, thành phố; làm rõ những kết quả đã đạt được; cũng như chỉ ra những hạn chế còn tồn tại, khó khăn vướng mắc trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội; chỉ ra nguyên nhân khách quan, chủ quan và bài học kinh nghiệm, dự báo những khả năng, tình huống trong giai đoạn 2023-2025.

Trên cơ sở nhận định, đánh giá đúng tình hình, phân tích rõ nguyên nhân, Hội nghị cần thảo luận, trao đổi xác định những nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2023-2025. Chú ý đối chiếu với những mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra trong giai đoạn 2021-2025 để phòng, chống tệ nạn xã hội có hiệu quả góp phần phát triển kinh tế, ổn định xã hội.

Tại Hội nghị, Lãnh đạo các phòng chuyên môn thuộc Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội cũng đã chia sẻ kết quả cụ thể sau 2 năm thực hiện công tác phòng chống mại dâm, cai nghiện ma túy và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán.

Theo đó, trong lĩnh vực phòng, chống mại dâm, Cục PCTNXH đã tham mưu trình Bộ Ban hành Quyết định số 808/QĐ-LĐTBXH ngày 05/9/2022 phê duyệt tổng thể Kế hoạch thực hiện Chương trình phòng, chống mại dâm giai đoạn 2021-2025 làm cơ sở để các bộ, ngành và địa phương thống nhất tổ chức thực hiện công tác phòng, chống mại dâm theo lộ trình từng năm;

Rà soát, kiện toàn tổ chức và xây dựng Quy chế của Tổ công tác liên ngành phòng, chống mại dâm trung ương; Ban hành Bộ chỉ số giám sát và quy trình kiểm tra, đánh giá thực hiện Chương trình phòng, chống mại dâm;

Hướng dẫn 20 tỉnh, thành phố trọng điểm điều tra, khảo sát, nghiên cứu đánh giá, dự báo nhu cầu của người bán dâm có khó khăn về tài chính, thanh niên chưa có việc làm, người lao động trong các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn mại dâm và khả năng đáp ứng của các dịch vụ hiện có, trên cơ sở đó đề xuất hướng dẫn thực hiện lồng ghép hoạt động phòng, chống mại dâm với các chương trình có liên quan tại địa bàn cơ sở.

Bên cạnh đó, xây dựng, triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại, phòng ngừa lây nhiễm các bệnh xã hội và HIV/AIDS, phòng ngừa, giảm tình trạng bạo lực trên cơ sở giới trong phòng, chống mại dâm.

Đặc biệt, các Bộ, ngành và địa phương đã tổ chức nhiều khóa đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống mại dâm.

Đối với lĩnh vực cai nghiện ma túy, Bộ LĐ-TB&XH tập trung vào việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về cai nghiện ma túy. Điều này thể hiện rõ qua hệ thống các văn bản đã được Cục PCTNXH chủ trì, phối hợp xây dựng, trình Bộ ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành..

Có thể thấy, những quy định mới trong Luật phòng, chống ma túy năm 2021 đã tạo điều kiện cho người nghiện được lựa chọn các hình thức cai nghiện phù hợp và huy động các tổ chức, cá nhân đủ điều kiện tham gia vào quy trình cai nghiện.

Từ ngày 01/01/2022 đến ngày 31/12/2022, các cơ sở cai nghiện ma túy công lập trên cả nước đã tổ chức cai nghiện cho 63.253 người, trong đó: số tiếp nhận mới là 31.010 người; Số chuyển từ năm 2021 sang là 31.812 người; Số tái hòa nhập cộng đồng là 33.886 người; tại thời điểm 31/12/2022 các cơ sở cai nghiện ma túy công lập trên cả nước đang tổ chức cai nghiện là 29.367 người.

Cũng trong năm 2022, các cơ sở cai nghiện ma túy đã tổ chức tiếp nhận, điều trị, cai nghiện cho 171 người nghiện từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi, trong đó 53 người có quyết định cai nghiện bắt buộc của Tòa án và 118 người vào cai nghiện tự nguyện. Số người lưu trú tạm thời trong thời gian xác định tình trạng nghiện và trong thời gian lập hồ sơ là 2.579 người.

100% địa phương quản lý sau cai nghiện tại nơi cư trú

Hiện cả nước có 13 cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện do tổ chức, cá nhân thành lập; công suất tiếp nhận khoảng 3.000 - 4.000 người.

Năm 2022 đã tổ chức cai nghiện cho 2.896 người, trong đó số tiếp nhận mới là 2.465 người, số chuyển từ năm 2021 sang là 431 người, số tái hòa nhập cộng đồng là 2.418 người;

Các cơ sở này hiện đang quản lý 478 người nghiện ma túy; 22 cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế thuộc ngành LĐ-TB&XH quản lý tại 18 tỉnh, thành phố đang tổ chức điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế cho 4.218 người nghiện ma túy;

20 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng cho 3.656 người nghiện.

100% các địa phương tổ chức quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú, số người đã hoàn thành chương trình cai nghiện và được hỗ trợ, quản lý sau cai tại cộng đồng là 20.478 người.

Về lĩnh vực hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, thực hiện Quyết định số 193/QĐ-TTg ngày 09/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030, Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội tham mưu cho Bộ LĐ-TB&XH  ban hành Quyết định số 525/QĐ-LĐTBXH ngày 05/5/2021 ban hành Kế hoạch thực hiện công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030; Quyết định số 1415/QĐ-LĐTBXH ngày 14/12/2021 về Ban hành Kế hoạch thực hiện Công ước ASEAN về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em;

Quyết định số 283/QĐ-LĐTBXH ngày 15/3/2023 ban hành Kế hoạch thực hiện các khuyến nghị tại báo cáo về tình hình mua bán người trên thế giới (TIP).

Trình Bộ chủ trì, phối hợp với các Bộ: Công an, Quốc phòng, Ngoại giao ký Quy chế phối hợp trong công tác tiếp nhận, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, ngày 18/7/2022 (văn bản số 2548/QCPH-LĐTBXH-CA-QP-NG).

Đồng thời, tập trung vào việc xây dựng tài liệu và tổ chức tập huấn cho cán bộ làm công tác hỗ trợ nạn nhân các cấp về kiến thức, kỹ năng tiếp nhận, chuyển tuyến, hỗ trợ nạn nhân dựa trên sự hiểu biết về sang chấn tâm lý và hỗ trợ dựa trên quyền của nạn nhân.

Trong 2 năm, Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội đã tổ chức tập huấn cho trên 500 cán bộ làm công tác hỗ trợ nạn nhân thuộc ngành LĐTBXH, Công an, Biên phòng, Phụ nữ các cấp; Cục PCTNXH cũng tiến hành các nghiên cứu, rà soát chính sách pháp luật và phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an trong quá trình đề xuất và lập hồ sơ đề nghị sửa đổi Luật phòng, chống mua bán người.

Cũng tại Hội nghị, đại diện Văn phòng Chính phủ, Cục Cảnh sát hình sự, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội và đại diện Sở LĐTBXH, Cơ sở cai nghiện ma túy các tỉnh, thành phố đã chia sẻ những kết quả đã đạt được về phòng, chống mại dâm, cai nghiện ma túy và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán;

Thảo luận về những khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện tại địa phương, cơ sở; nguyên nhân chủ quan, khách quan và đề xuất những giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống tệ nạn xã hội trong thời gian tới.