Thuốc nội: Vẫn thua trên sân nhà

Càng bệnh viện tuyến trên, càng ít dùng thuốc nội

Ông Nguyễn Tấn Đạt, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết, hiện nay, thuốc nội đáp ứng được 50% nhu cầu khám chữa bệnh.Sau 4 năm thực hiện Đề án “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam”, tỷ lệ sử dụng thuốc nội tại các bệnh viện tuyến tỉnh đạt 35,4%, tăng 1,5% so với thời điểm trước khi triển khai Đề án.Đặc biệt tại tuyến huyện, tỉ lệ sử dụng thuốc nội tăng gần 8% so với trước, lên 69,4%. Theo thống kê của Bộ Y tế, có nhiều địa phương đã vượt mục tiêu đề án khi có tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước tại tuyến huyện lên đến 80%, tuyến tỉnh trên 60% như tỉnh Ninh Thuận, Phú Yên, Lai Châu, Lâm Đồng, Long An.

Tuy nhiên tại tuyến Trung ương, thuốc nội khó “chen chân”, chỉ đạt 10%, thậm chí còn có xu hướng giảm. Tại tuyến Trung ương, tỷ lệ sử dụng thuốc nội còn khá thấp như: Bệnh viện Phụ sản Trung ương (3,14%); Bệnh viện Bạch Mai (3,97%); Bệnh viện Việt Đức (5,87%)… Đây là những bệnh viện tuyến cuối, điều trị chuyên khoa nhưng tỷ lệ sử dụng thuốc nội quá thấp, chưa được như mong đợi.

Theo ông Trương Quốc Cường, trở ngại lớn nhất trong công cuộc đẩy mạnh người Việt dùng thuốc Việt là chính những người bác sỹ. Bởi việc quyết định sử dụng thuốc là do bác sỹ, thầy thuốc là những người kê đơn và quyết định loại thuốc nào cho bệnh nhân. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng chưa có ý thức tin tưởng vào thuốc nội mà vẫn sính thuốc ngoại đồng thời truyền thông cũng chưa vào cuộc một cách tích cực trong cuộc vận động người dân dùng thuốc nội.

Còn theo bà Phạm Thị Việt Nga, Tổng giám đốc Công ty Dược phẩm Hậu Giang, ở bệnh viện tuyến Trung ương, tỉ lệ sử dụng thuốc nội càng ít vì ở đây tiếp nhận toàn bệnh nhân nặng. “Chúng ta phải chấp nhận điều đó, bệnh nặng thì cần phải dùng thuốc đặc trị”, bà Nga nói.

Trước thực trạng trên, nhiều đại biểu đặt câu hỏi, liệu mục tiêu sử dụng 30% thuốc nội ở bệnh viện tuyến trên có quá xa vời khi năm 2020 đang đến gần?

Theo bà Việt Nga, mục tiêu đạt 30% tỉ lệ sử dụng thuốc nội trong bệnh viện tuyến trung ương vào năm 2020  là khả thi, nhưng cơ bản vẫn là các nhóm thuốc thông thường, bởi để nghiên cứu 1 sản phẩm đặc trị đâu phải ngày 1, ngày 2 là làm được.

Thuốc nội vẫn khó tìm được chỗ đứng tại các bệnh viện tuyến trung ương

Cùng quan điểm, ông Trần Túc Mã, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Traphaco cho hay, thuốc Việt đến tay người tiêu dùng nhiều hơn ở thị trường bán lẻ, còn rất khó để vào viện công.Theo ông Mã, có tình trạng này là do luật đấu thầu của Việt Nam còn nặng về giá, chưa có phân loại đấu thầu xếp hạng cho những sản phẩm nổi trội trên thị trường về chất lượng. Vì thế, nhiều thuốc nội không thể cạnh tranh được về giá khi đấu thầu vào bệnh viện.

Ưu tiên sử dụng thuốc nội trong điều trị

Theo báo cáo của Cục Quản lý Dược, thời qua, ngành dược đã có một số bước phát triển đáng kể. Điển hình như các nhà máy sản xuất thuốc trong nước đã đáp ứng khoảng 50% nhu cầu thuốc cho công tác phòng và chữa bệnh, cung cấp được 10/12 loại vắcxin trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Thuốc trong nước thuộc 27 nhóm tác dụng dược lý theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) với 520 hoạt chất trên tổng số 953 hoạt chất đang lưu hành trên thị trường.

Đến nay, nhiều nhà máy dược phẩm trong nước được đầu tư thiết bị máy móc hiện đại, tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực cao cùng với thiết lập đồng bộ hệ thống quản lý chất lượng để có thể sản xuất được cả nguyên liệu kháng sinh, văcxin, sinh phẩm và các dạng bào chế công nghệ cao. Bên cạnh đó, chất lượng thuốc sản xuất trong nước ngày càng được nâng cao, hình thức đẹp không thua kém thuốc ngoại nhập, trong khi giá thành rẻ hơn so với thuốc ngoại nhập cùng loại. Đến năm 2015, đã có 163 nhà máy sản xuất dược phẩm trong nước đạt tiêu chuẩn GMP của Tổ chức Y tế Thế giới, một số nhà máy đi đầu đầu tư đã đạt tiêu chuẩn của các nước tiên tiến như EU, Nhật Bản.

Theo ông Trần Túc Mã, thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp dược trong nước hiện nay cũng đã đầu tư nhiều chi phí để sản xuất ra các sản phẩm có chất lượng cao như chuẩn hóa đầu vào theo tiêu chuẩn của WHO, nghiên cứu khoa học đầy đủ và bài bản, hệ thống sản xuất công nghệ cao… từ đó dẫn đến có giá thành cao.Vì vậy, vị đại diện các doanh nghiệp dược trong nước kiến nghị Chính phủ, Bộ Y tế xem xét phương án phù hợp, đẩy mạnh việc ưu tiên sử dụng các sản phẩm thuốc nội chất lượng tốt trong điều trị tại các cơ sở y tế. Bên cạnh đó, cần có chính sách khuyến khích, tạo sự cạnh tranh hợp lý cho các sản phẩm dược phẩm Việt Nam có tiêu chuẩn chất lượng cao.

Mục tiêu giai đoạn 2 (2017-2020) của Đề án ‘Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam” đặt ra là đến năm 2020 tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước chiếm 30% tại các bệnh viện tuyến Trung ương, 50% ở bệnh viện tuyến tỉnh và 75% ở bệnh viện tuyến huyện.

Theo ông Trương Quốc Cường, trong giai đoạn 2,  Đề án này sẽ có nhiều khởi sắc. Bởi bên cạnh việc tiếp tục triển khai những văn bản trong đó ưu tiên sử dụng thuốc trong nước và có những truyền thông đến bác sĩ, thầy thuốc để bác sĩ thầy thuốc tăng cường kê đơn, bản thân các Doanh nghiệp cũng phải “hữu xạ tự nhiên hương”, tăng cường cho đầu tư, tăng cường cho cải cách mẫu mã và tăng cường cả chất lượng để cho các bác sĩ, thầy thuốc yên tâm sử dụng. “Bộ Y tế cũng rất ủng hộ và kêu gọi các cộng đồng các bác sĩ, các hội đồng chuyên môn trong ngành y tế luôn ý thức, ưu tiên thuốc nội trong quá trình đấu thầu, trong quá trình sử dụng lựa chọn thuốc để điều trị cho bệnh nhân”, ông Cường khẳng định.

Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ chú trọng chỉ đạo các cơ sở y tế động viên đội ngũ bác sĩ, nêu cao y đức, thực hiện nghiêm túc các quy định về kê đơn, sử dụng thuốc sản xuất tại Việt Nam, thông qua ký cam kết bằng những chương trình vận động và số liệu cụ thể. Bên cạnh đó, Bộ cũng sẽ giám sát, hỗ trợ các doanh nghiệp dược trong nước nâng cao chất lượng thuốc nội, tăng cường marketing quảng bá thương hiệu.