Thủ tướng: Sửa Luật Đất đai phải bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo

Mạnh dạn phân cấp phân quyền

Nêu ý kiến thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, đây là dự luật rất quan trọng. Chính phủ mong muốn các đại biểu rà soát, bám sát chủ trương đường lối của Đảng, từ thực tiễn công tác tại địa phương và các bộ ngành, rà soát xem các vấn đề sửa đổi lần này, để góp phần tháo gỡ những vướng mắc vừa qua đang xử lý trong thực tiễn hiện nay.

Theo Thủ tướng, đất đai là nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước, trong 3 trụ cột chính là con người, thiên nhiên và truyền thống văn hóa lịch sử. Việc sửa đổi Luật Đất đai phải "bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo", song không thể đòi hỏi một lần sửa đổi bao quát hết vướng mắc từ thực tiễn. Nguyên tắc sửa luật cố gắng làm sao giải quyết được các vướng mắc, bất cập đang phải xử lý trong quá trình khai thác, sử dụng và phát triển nguồn lực đất đai. 

"Phải có tính dự báo, có tầm nhìn để Luật khi sửa đổi mang tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược hơn. Làm sao khi Luật ban hành phải đáp ứng mong mỏi của nhân dân. Với hơn 12 triệu lượt người dân tham gia góp ý chứng tỏ người dân rất quan tâm tới Luật Đất đai. Đồng thời cũng cho thấy rất nhiều việc phải giải quyết”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.

Thủ tướng cũng kỳ vọng khi Luật được thông qua sẽ góp phần rất quan trọng giải phóng nguồn lực từ đất đai, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, nhân dân, nhà đầu tư.

Bày tỏ đồng tình với ý kiến của Đại biểu Quốc hội rằng cần rà soát lại các quy định liên quan phân cấp, phân quyền, bởi thực tế đang rất vướng, Thủ tướng cho rằng việc phải qua quy trình nhiều bước nên mất rất nhiều thời gian, làm lãng phí nguồn lực và cơ hội.

"Phân cấp, phân quyền hiện đang rất vướng. Ví dụ 10 ha lúa, 20 ha rừng lại phải lên đến Thủ tướng Chính phủ, qua quy trình rất nhiều bước mất rất nhiều thời gian, lãng phí nguồn lực và cơ hội. Phân cấp, phân quyền phải quy định trong Luật thì Chính phủ mới làm được", Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu. 

Bên cạnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh, việc phân cấp phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao khả năng thực thi, kết hợp với tăng cường giám sát kiểm tra. 

Cũng theo người đứng đầu Chính phủ, thực tiễn các tỉnh, thành phố đang đề nghị cơ chế đặc thù cũng đều xin được phân cấp, phân quyền, cho thấy đây là vấn đề thực sự vướng mắc cần giải quyết. Ủng hộ phân cấp, phân quyền, song theo Thủ tướng Phạm Minh Chính thực tiễn phân cấp, phân quyền đến mức nào phải phù hợp với trình độ quản lý các cấp, địa phương.

Cần có tầm nhìn phát triển bền vững lâu dài trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Trăn trở về thủ tục hành chính, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng có nhiều vấn đề cần tháo gỡ để giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, giảm đi lại và những chi phí không cần thiết cho người dân. Việc kéo dài làm mất chi phí, mất thời gian và mất luôn cơ hội của người dân, doanh nghiệp. Do đó cần rà soát lại thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào quản lý đất đai.

Bên cạnh đó, theo Thủ tướng, việc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cũng cần phân cấp, phân quyền, giảm thủ tục hành chính và có tầm nhìn lâu dài. Trong đó, quy hoạch sử dụng đất liên quan đến không gian ngầm.

"Đất đai là một hằng số không thể sinh ra được, làm sao để khai thác, sử dụng hiệu quả không gian trên trời, mặt đất, không gian ngầm, liên quan cả không gian biển. Lấn biển như thế nào để đảm bảo môi trường cũng như phát triển của đất nước", Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu và cho rằng cần đánh giá tác động, nghiên cứu kỹ vừa giải quyết vấn đề nổi lên trong hiện tại; đồng thời, có tầm nhìn phát triển bền vững lâu dài, sử dụng tiết kiệm đất. 

Liên quan đến vấn đề thu hồi đất và tái định cư, theo Thủ tướng  đây là vấn đề người dân quan tâm rất nhiều. "Quan điểm của Đảng rất rõ, khi thu hồi đất tái định cư, làm sao người nhường đất đai sau một quá trình canh tác, khai thác sử dụng chuyển đi nơi khác phải đảm bảo ít nhất bằng hoặc hơn nơi ở cũ. Phải cụ thể hóa, lượng hóa các tiêu chí thế nào là "bằng hoặc hơn”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu quan điểm.

Đặc biệt, theo Thủ tướng, định giá đất cũng là vấn đề rất được cử tri quan tâm. Định giá đất thế nào cho phù hợp với phát triển kinh tế thị trường đảm định hướng xã hội chủ nghĩa. "Luật đã quy định nhưng đây là vấn đề khó, vì thị trường luôn lên xuống, tuân thủ thị trường nhưng có can thiệp khi cần thiết không. Khi phát triển nền kinh tế thị trường phải có định hướng xã hội chủ nghĩa. Vừa để thị trường lành mạnh nhưng không thể để người dân khó khăn khi phải nhường đất làm dự án", Thủ tướng nhấn mạnh.

Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu phải nâng cao năng lực cán bộ địa chính, có cơ sở dữ liệu về đất đai có tính chất bao quát được và có thể tra cứu liên thông giữa các địa phương để tham khảo. Cơ sở dữ liệu đất đai cũng phải tính đến diện tích rừng như thế nào.

"Đây là Luật khó, liên quan đến nhiều đối tượng, thời gian dài vừa phải xử lý vấn đề trước đây có những bất cập, vừa phải xử lý hiện tại vướng mắc, vừa phải có tầm nhìn tương lai phát triển bền vững. Chính phủ sẽ tiếp tục lắng nghe, cơ quan soạn thảo sẽ tham mưu phối hợp Quốc hội tiếp thu tối đa ý kiến hợp lý của nhân dân và các đại biểu để bộ luật rõ ràng. Đảm bảo những gì đã rõ, đã chín, được thực tiễn chứng minh là đúng, vừa phải làm sao dễ nhớ, dễ hiểu, dễ làm, dễ giám sát, dễ kiểm tra", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.