Thói quen xông nhà gần 10 năm khiến người đàn ông bị nhiễm độc thạch tín suýt tử vong

Trước đó người bệnh đã đến các bệnh viện trong và ngoài nước ròng rã một năm trời nhưng không tìm ra bệnh, cơ thể ngày càng suy kiệt, yếu tứ chi. Sau khi nhập viện tại BV ĐHYD TPHCM, các bác sĩ Khoa Nội cơ xương khớp đã tiến hành hội chẩn liên chuyên khoa và thực hiện các xét nghiệm cần thiết, từ đó phát hiện người bệnh nhiễm độc thạch tín. Việc điều trị cho người bệnh gặp nhiều khó khăn vì nguồn thuốc trong nước khan hiếm. May mắn các bác sĩ Khoa Nội cơ xương khớp BV ĐHYD TPHCM đã liên lạc và phối hợp thành công với Bệnh viện Taipei Veterans General Hospital tại Đài Loan để điều trị cho người bệnh.

 Anh N.V.T., 39 tuổi, ngụ tại một thành phố cao nguyên. Anh T. làm nghề xây dựng và kinh doanh nhà xây sẵn đã gần 10 năm nay. Anh có thói quen xông nhà mới xây với mong muốn mang lại may mắn cũng như vượng khí cho ngôi nhà. Anh T. thường xuyên đã ra tiệm thuốc bắc tại địa phương để mua gói thuốc xông nhà đôi khi có dạng bột, đôi khi là cây cỏ kèm theo xác ve sầu có rắc bột màu đỏ hoặc vàng để đốt và đi vòng quanh nhà. Thời gian gần đây anh phát hiện mình bị bệnh gì không rõ nhưng người và tứ chi ngày càng ốm yếu. Anh đi điều trị khắp nơi suốt 1 năm,  nhưng anh T. vẫn thường xuyên bị sốt, không ăn uống được, nôn ói, chân tay ngày càng yếu, không thể di chuyển. Ngày 14/05/2019, anh T. đến BV ĐHYD TPHCM trong tình trạng nguy cấp với các biểu hiện của bệnh cảnh tự miễn như sốt, đau bụng, nôn ói liên tục, yếu liệt tứ chi, suy kiệt, bụng báng nhiều.

Hình gói thuốc

Tại Khoa Nội cơ xương khớp, các bác sĩ đánh giá tình trạng người bệnh nặng, nguy cơ tử vong vì có dấu hiệu của nhiễm trùng, xơ gan, nguy cơ xuất huyết do giảm tiểu cầu, suy dinh dưỡng nặng nên các bác sĩ đã tích cực xử trí ngay từ đầu với kháng sinh mạnh - phổ rộng, truyền máu, truyền tiểu cầu, chọc tháo dịch báng, bổ sung dinh dưỡng, nâng đỡ tổng trạng, đồng thời tiến hành hội chẩn liên chuyên khoa: Tiêu hóa, Thần kinh, Huyết Học, Da Liễu để xác định chẩn đoán. Sau khi nghi ngờ người bệnh bị ngộ độc thạch tín (Asen), các bác sĩ đã tiến hành thu thập mẫu máu - nước tiểu - tóc - móng của người bệnh để xét nghiệm độc chất và đúng như dự đoán: người bệnh bị ngộ độc thạch tín, nồng độ Asen trong tóc, móng của người bệnh cao hơn từ 300 - 500 lần so với giá trị thông thường.

TS BS. Cao Thanh Ngọc – Trưởng Khoa Nội cơ xương khớp cho biết, ngay khi chẩn đoán người bệnh bị ngộ độc thạch tín, các bác sĩ Khoa Nội cơ xương khớp đã liên lạc với các trung tâm điều trị lớn trong nước và quốc tế để hội chẩn về việc điều trị đặc hiệu cho người bệnh. Theo y văn thì để điều trị, cần loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể bằng phương pháp chelation – là dùng các loại thuốc có thể kết nối với kim loại nặng để nó có thể được loại bỏ ra khỏi cơ thể bằng đường tiểu.

  “Ở Việt Nam nguồn thuốc rất khan hiếm nên chúng tôi đã quyết định liên lạc với Bệnh viện Taipei Veterans General Hospital, Đài Loan. Được biết đây là một trong những bệnh viện lớn và uy tín ở Đài Loan, chuyên ngành Độc chất tại đây rất phát triển. Nhờ sự hợp tác trước đó giữa 2 bệnh viện cũng như sự giới thiệu của một vài bác sĩ đã và đang học tại Đài Loan, Khoa Nội cơ xương khớp đã liên lạc với các chuyên gia tại Khoa Chống độc Bệnh viện Taipei Veterans General Hospital, Đài Loan. Các chuyên gia tại đây nhanh chóng hỗ trợ chúng tôi hoàn tất các thủ tục để đưa người bệnh qua Đài Loan chữa bệnh. Chỉ trong vòng một tuần, các thủ tục đã được hoàn tất”, TS BS. Cao Thanh Ngọc chia sẻ.

Ths.BS Trần Hồng Thụy đang thăm khám cho người bệnh

Trong thời gian chờ thủ tục sang Đài Loan, người bệnh được điều trị nội trú tại Khoa Nội cơ xương khớp BV ĐHYD TPHCM. Tại đây, các bác sĩ đã tích cực bổ sung dinh dưỡng, nâng đỡ tổng trạng nhằm giúp người bệnh bớt suy kiệt, điều trị giảm các triệu chứng như đau, tê, châm chích, dị cảm, kiểm soát bệnh nền xơ gan – viêm gan siêu vi B, theo dõi sát sinh hiệu, ý thức và quan trọng hơn là hỗ trợ tinh thần, trao đổi cặn kẽ với người bệnh về chiến lược điều trị sắp tới khi 2 bệnh viện phối hợp điều trị. 

  Bệnh viện Taipei Veterans General Hospital tại Đài Loan đã hỗ trợ rất nhiệt tình từ thủ tục xuất nhập cảnh đến việc tiếp nhận điều trị, mọi thứ đều diễn ra nhanh chóng và thuận lợi. Trong quá trình nằm viện tại Khoa Chống độc tại Đài Loan, người bệnh nhận được sự chăm sóc và điều trị nhiệt tình của đội ngũ y bác sĩ tại đó. Mỗi ngày Khoa Nội cơ xương khớp điều được đồng nghiệp bên Đài Loan gửi kết quả thăm khám, hội chẩn, kết quả xét nghiệm, kế hoạch điều trị. Nhờ vậy các bác sĩ nắm được tiến trình điều trị và diễn tiến của bệnh nhân từng ngày.

 Sức khỏe người bệnh dần cải thiện và mang lại kết quả rất đáng mừng. Sau một tháng, nhờ điều trị đặc hiệu bằng chelation, tập phục hồi chức năng mỗi ngày, điều trị tốt bệnh nền, cắt đứt nguồn phơi nhiễm, người bệnh có thể tự đi lại được mà không cần dụng cụ hỗ trợ, tăng được 6 kg so với trước khi qua Đài Loan (lúc đó chỉ còn 39 kg), sang thương da giảm rõ rệt. 

 Theo kế hoạch được thống nhất giữa 2 bệnh viện, người bệnh được cho toa xuất viện và tiếp tục điều trị chelation bằng đường uống và nhập lại Khoa Nội cơ xương khớp để được đánh giá lại tình trạng bệnh, nâng đỡ tổng trạng, tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng, làm một số xét nghiệm theo dõi cần thiết như siêu âm bụng, đo độ đàn hồi gan, đo điện cơ, đánh giá chức năng gan thận, theo dõi nồng độ độc chất trong máu và nước tiểu.

    Hiện tại anh T. đã có thể sinh hoạt và làm việc gần như bình thường. Kế hoạch tiếp theo là khoảng cuối tháng 8, người bệnh sẽ qua Đài Loan tái khám, kiểm tra hiệu quả điều trị thuốc chelation và đánh giá sức khỏe toàn diện để quyết định kế hoạch điều trị và theo dõi sắp tới. Anh T. chia sẻ: “Cảm ơn các bác sĩ Khoa Nội cơ xương khớp đã nỗ lực tìm ra được bệnh. Sau khi tìm ra bệnh thì đã nhiệt tình hỗ trợ cho tôi làm thủ tục đi nước ngoài. Nhờ sự hỗ trợ của các bác sĩ, gia đình mới có hướng để đi nước ngoài điều trị, sau khi trở về tái khám, các bác sĩ cũng rất nhiệt tình hỗ trợ để tôi được điều trị một cách tốt nhất”.

  Theo TS BS Cao Thanh Ngọc, thạch tín (hay còn gọi là asen) là một kim loại nặng, có 2 dạng: thứ nhất là thạch tín hữu cơ (nằm trong thực vật và mô thịt động vật), loại thạch tín này thường vô hại đối với con người; thứ 2 là thạch tín vô cơ tích tụ trong đất đá hoặc hòa tan vào nước. Độc tính của thạch tín vô cơ cao gấp 4 lần thuỷ ngân, được công nhận là các chất gây ung thư nhóm một. Thạch tín và các hợp chất của thạch tín được sử dụng làm thuốc trừ dịch sâu, thuốc diệt cỏ và trong sản xuất các hợp kim.

  Thạch tín vô cơ là loại hóa chất cực độc và được gọi là “vua của các loại độc”. Lịch sử đã ghi nhận loại chất độc này không chỉ được dân thường mà cả các hoàng tộc của các vương triều sử dụng trong việc ám sát kẻ thù đe dọa tới họ. Sở dĩ họ chọn thạch tín bởi vì nó là chất độc hoàn hảo không mùi, không vị. Do đó, nạn nhân không dễ dàng phát hiện mình đang bị đầu độc. Nếu một lượng lớn thạch tín xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ tác động xấu đến hệ tuần hoàn, hệ thần kinh và có thể tử vong ngay lập tức.

  Nếu bị nhiễm độc thạch tín dần dần, mỗi ngày tích tụ một ít, tuỳ theo mức độ bị nhiễm và thể trạng của mỗi người, có thể xuất hiện nhiều bệnh nguy hiểm từ nhẹ đến nặng như: rụng tóc, buồn nôn, sút cân, giảm trí nhớ, làm rối loạn sắc tố da, sừng hóa gan bàn tay, gan bàn chân, gây hoại tử các vết loét ở tay, chân, ung thư thậm chí tử vong.

  Thạch tín không chỉ tồn tại trong nước mà còn có mặt trong không khí, trong đất, thực phẩm và rất dễ xâm nhập vào cơ thể con người. Thạch tín đi vào vào cơ thể con người qua 3 đường chính là hô hấp, tiêu hóa và qua da. Khi vượt quá ngưỡng an toàn thì thạch tín trong thực phẩm, nước uống hoặc không khí sẽ trở thành chất độc gây nguy hiểm. Tuy nhiên, ở cấp độ bình thường, mỗi ngày chúng ta đều nạp vào cơ thể một lượng asen nhất định nhưng liều lượng cực kỳ thấp và không gây ra bất kỳ tác động ngộ độc cấp tính nào đối với cơ thể.

 TS BS. Cao Thanh Ngọc khuyến cáo, người dân không nên sử dụng những chế phẩm hay thuốc men không rõ nguồn gốc, không nên lạm dụng bất cứ đồ vật hay món ăn gì như dùng thường xuyên 1 món ăn, uống lâu dài một loại thực phẩm chức năng khi chưa biết rõ chính xác thành phần bên trong. Tốt nhất nên ăn uống đa dạng, luân phiên thay đổi. Nếu có các triệu chứng của bệnh thì nên đến bệnh viện để khám và điều trị bằng những thuốc đã được nghiên cứu, kiểm chứng rõ ràng về hiệu quả, độ an toàn cũng như liều lượng chuẩn xác vì đôi khi một chất với liều nhỏ có thể là thuốc chữa bệnh nhưng liều cao lại là thuốc độc gây chết người.

PV