Thanh Hoá: “Cùng hành động để kết thúc dịch AIDS” - Hướng tới mục tiêu 90-90-90

Hơn 8.000 người nhiễm HIV

Tại Thanh Hóa, sau ca nhiễm HIV đầu tiên phát hiện vào tháng 11/1995, tính đến tháng 10/2019 lũy tích toàn tỉnh có hơn 8.000 người nhiễm, hơn 2.500 người đã tử vong, hiện có 4.182 người nhiễm đang còn sống và quản lý được,100% huyện, thị xã, thành phố, 93,8% xã/phường/thị trấn có người nhiễm HIV/AIDS. Công tác phòng, chống HIV/AIDS đối với sức khỏe cộng đồng và sự phát triển về mọi mặt của xã hội. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, phải được thực hiện thường xuyên, lâu dài với sự tham gia vào cuộc của các cấp chính quyền và của mỗi người dân.

Đồng thời nhấn mạnh thực tế dịch HIV/AIDS vẫn đang tiếp tục là mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe giống nòi và tính mạng của người dân và trật tự an toàn xã hội. Những năm qua, nhờ sự nỗ lực của toàn hệ thống chính trị, dịch HIV/AIDS đã từng bước được khống chế, giảm cả 3 tiêu chí về số người nhiễm mới HIV, số người chuyển sang AIDS và số người tử vong do AIDS.

Huy động được sự hưởng ứng, tham gia của toàn xã hội trong việc chung tay đấu tranh phòng chống HIV/AIDS. Giảm dần sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV và người bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Người nhiễm HIV và có nguy cơ bị nhiễm HIV được tư vấn, xét nghiệm thuận lợi… Mặc dù vậy, số người nhiễm HIV vẫn tiếp tục được phát hiện, mỗi năm có từ 300 - 400 ca nhiễm HIV mới. Thanh Hóa hiện có 4.121 người nhiễm HIV đang được quản lý điều trị, trong đó có 3.840 người đã được điều trị ARV.

Hướng tới mục tiêu 90-90-90

Dịch HIV/AIDS tại Thanh Hóa vẫn trong giai đoạn tập trung, nhóm người nghiện chích ma túy vẫn là nhóm có hành vi nguy cơ nhất, chiếm hơn 50% ca nhiễm HIV mới hàng năm. Triển khai chương trình 90-90-90, trong những năm qua, Thanh Hóa đã chủ động lồng ghép các hoạt động, nguồn lực của chương trình, dự án trên địa bàn. Ưu tiên bố trí địa điểm, cơ sở vật chất và hỗ trợ cán bộ cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Bố trí nguồn lực để hỗ trợ cho công tác phòng chống HIV, như: Mua thuốc điều trị, phụ cấp cho cán bộ và duy trì các hoạt động trực tiếp, hiệu quả của chương trình.

Hệ thống mạng lưới phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn Thanh Hoá đã được mở rộng và phát triển có chiều sâu. Đội ngũ cán bộ chuyên môn các tuyến đã được đào tạo và từng bước nâng cao kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ. 100% các bệnh viện đa khoa tuyến huyện đã thành lập các phòng khám chuyên khoa HIV/AIDS. Các hoạt động lưu động về tư vấn, xét nghiệm, điều trị và cấp phát thuốc ARV về tuyến xã... được triển khai hiệu quả.

Bên cạnh chương trình can thiệp bơm kim tiêm sạch, Thanh Hóa đã triển khai thêm chương trình điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone cho người nghiện chích ma túy (NCMT). Chương trình đã đạt được nhiều kết quả to lớn và đã cho thấy hiệu quả trong việc làm giảm số nhiễm HIV mới trong nhóm này, đồng thời giúp họ có cuộc sống ổn định hơn, khỏe mạnh hơn, có thể lao động đóng góp cho gia đình và xã hội.

Đẩy lùi đại dịch HIV/AIDS

Năm 2019, để đáp ứng sự đa dạng hóa trong lựa chọn can thiệp, Thanh Hóa được mở rộng thêm chương trình điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc buprenorphine. Chương trình can thiệp bơm kim tiêm, methadone và buprenorphine cho người NCMT đang là ba giải pháp song song tác động tích cực trong việc can thiệp giảm tỷ lệ nhiễm HIV đáng kể trong nhóm NCMT.

Các hoạt động điều trị và điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PreP) cũng được tăng cường trên địa bàn toàn tỉnh. Điều trị ARV cho người nhiễm HIV thông qua khám BHYT và cấp thẻ BHYT miễn phí cho bệnh nhân HIV/AIDS đang tạo ra một bước ngoặt lớn cho người nhiễm HIV/AIDS. Tại huyện Ngọc Lặc, Thọ Xuân và TP Thanh Hóa đã bước đầu được cung cấp thuốc điều trị kháng virut (ARV) do BHYT chi trả từ tháng 1-2019. Việc cung cấp thuốc điều trị ARV thông qua BHYT và hệ thống y tế chung đã tạo điều kiện cho những người đang điều trị kháng HIV dễ dàng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc y tế khác ngoài HIV.

Đây là một bước chuyển mang ý nghĩa to lớn hướng tới một chương trình điều trị HIV bền vững, với dịch vụ điều trị bảo đảm chất lượng và chi phí phải chăng, đóng góp cho nỗ lực chung hướng tới tiếp cận phổ cập về chăm sóc sức khỏe. Các hoạt động xét nghiệm HIV tại cộng đồng, tự xét nghiệm HIV, điều trị dự phòng HIV trước phơi nhiễm (PreP) và nỗ lực tuyên truyền giảm kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV cũng được đẩy mạnh.

Với quyết tâm hiện thực hóa mục tiêu 90-90-90, tiến tới đẩy lùi đại dịch HIV/AIDS tại Thanh Hoá, ông Lê Trường Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cho biết: "Bên cạnh kết quả đã đạt được, công tác phòng, chống HIV/AIDS vẫn còn nhiều thách thức trong thực hiện mục tiêu trên bởi là tỉnh có diện tích rộng, 11 huyện miền núi giao thông đi lại khó khăn, là rào cản không nhỏ khi người nhiễm HIV, NCMT muốn tiếp cận với dịch vụ chương trình. Bên cạnh đó, tình hình HIV/AIDS diễn biến ngày càng phức tạp, có chiều hướng lan rộng ra cộng đồng ở nhóm người ít có nguy cơ cao như người nội trợ, người làm nông nghiệp và cả những đứa trẻ sinh ra".

"Đặc biệt, vấn đề kỳ thị với người nhiễm HIV/AIDS đến nay tuy đã được cải thiện nhưng nhiều người vẫn còn nặng nề, cản trở việc quản lý cung cấp và tiếp cận dịch vụ; các nguồn viện trợ quốc tế cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS đang dần bị cắt giảm, chính vì vậy, trong thời gian tới cần tiếp tục ưu tiên và tăng cường các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, hướng đến mục tiêu 90-90-90, khống chế tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư dưới 0,3%, giảm tác động của HIV/AIDS đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, huy động mọi nguồn lực và sự tham gia của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, mỗi người dân và cộng đồng vào các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS" – ông Sơn nhấn mạnh.