Tạo điều kiện cho người dân sử dụng quyền tố cáo

Mở rộng hình thức tố cáo

Qua thảo luận, nhiều ý kiến tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật tố cáo nhằm khắc phục một số hạn chế, bất cập, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện quyền tố cáo; xác định rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong việc giải quyết tố cáo; quy định rõ thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết các loại tố cáo; có cơ chế hữu hiệu bảo vệ người tố cáo; đồng thời xử lý nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm pháp luật về tố cáo. 

Phiên họp thứ 8 của Ủy ban thường vụ QH đã  khai mạc sáng 14/3

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và nhiều ý kiến khác trong Thường vụ Quốc hội tán thành với quan điểm cần sửa đổi cơ bản, toàn diện Luật tố cáo để giải quyết những bất cập, hạn chế hiện nay, đi cùng với đó tên gọi của dự thảo sẽ là Luật tố cáo (sửa đổi), chứ không như trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tố cáo. Dự thảo có số lượng điều khoản sửa đổi, bổ sung khá lớn, luật hiện hành có 50 điều, nay sửa đổi 36 điều, bổ sung 14 điều mới, giữ lại 14 điều. Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga, đối với những đơn tố cáo nặc danh có địa chỉ, sự việc rõ ràng thì phải có hình thức để xem xét. Vì trong thực tế việc bảo vệ người tố cáo chưa tốt nên nhiều trường hợp ngại lộ danh tính vì sẽ bị trả thù.

Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, ý kiến không bổ sung hình thức tố cáo khác như qua điện thoại, email, fax... là chưa đảm bảo tính thống nhất với Luật phòng chống tham nhũng, vì Luật phòng chống tham nhũng cho phép mở rộng hình thức tố cáo, tạo điều kiện cho người dân sử dụng quyền tố cáo. Tuy nhiên, tố cáo phải gửi đến đúng người, đúng địa chỉ có thẩm quyền thì giải quyết, còn gửi lung tung thì không xem xét.

Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân cũng thống nhất với việc dự thảo Luật bổ sung nguyên tắc xác định thẩm quyền giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức đã nghỉ hưu hoặc đã chuyển công tác. Việc này thể hiện rõ quan điểm người nào vi phạm pháp luật dù về hưu hay chuyển công tác vẫn phải chịu trách nhiệm về những sai phạm của mình khi còn đương chức.

Cần quy định rõ cơ quan nào chịu trách nhiệm  bảo vệ người tố cáo

Nhiều ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cần quan tâm tới việc bảo vệ người tố cáo. Dự thảo đã có các quy định về bảo vệ bí mật thông tin người tố cáo trong quá trình tiếp nhận giải quyết tố cáo; trách nhiệm bảo vệ bí mật thông tin về người tố cáo của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan (Điều 42, Điều 43); bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm, uy tín và các quyền nhân thân khác của người tố cáo và người thân thích của người tố cáo (từ Điều 44 đến Điều 46); bảo vệ vị trí công tác, việc làm của người tố cáo, người thân thích của người tố cáo trong trường hợp họ là cán bộ, công chức, viên chức và trong trường hợp họ là người làm việc theo hợp đồng lao động mà không phải là viên chức (Điều 47, Điều 48). 

Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu điều hành phiên thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tố cáo. 

Đánh giá sự nỗ lực của Ban soạn thảo khi bổ sung một chương quy định về bảo vệ người tố cáo, tuy nhiên, theo Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, nội dung này còn chung chung; chưa xác định rõ cơ quan nào là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc bảo vệ người tố cáo và người thân thích của họ…

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh, tâm lý người tố cáo rất sợ bị trả thù, nên quy định phải rõ ràng người tố cáo được bảo vệ ra sao, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan đơn vị thế nào để người ta yên tâm, dám đi đến cùng sự việc. Còn để đối tượng bị tố cáo dùng lực lượng khác đến cảnh cáo, răn đe... thì người tố cáo không dám đi tiếp.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng lưu ý, quy định bảo vệ người tố cáo phải rất chặt chẽ, cụ thể và xác định rõ cơ quan chủ yếu có trách nhiệm bảo vệ chứ không nói chung chung.

Về vấn đề này, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu quy định cụ thể, đầy đủ các nội dung này để đảm bảo tính khả thi...