Tăng cường quản lý hóa chất công nghiệp sử dụng trong nông nghiệp

Ảnh minh họa.

Theo Thanh tra Bộ NN& PTNT, hóa chất công nghiệp (đã phát hiện) là các loại hóa chất sử dụng trong nhuộm màu công nghiệp, như nhuộm màu sợi vải, nhuộm giấy, các loại hóa chất làm sơn, vôi ve quét tường, các loại hóa chất sử dụng trong sản xuất phân bón vô cơ… Các loại hóa chất này rất phổ biến, được nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc và được bày bán công khai tại các chợ đầu mối hóa chất, được các công ty hóa chất nhập và phân phối.

Việc nhập khẩu, kinh doanh và bày bán các loại hóa chất công nghiệp là hoàn toàn không vi phạm, do hóa chất này được phép lưu hành, dùng trong công nghiệp. Còn sai phạm là do người mua dùng sai mục đích. Trên thùng sản phẩm đều có khuyến cáo là chỉ sử dụng trong công nghiệp, không sử dụng cho thức ăn chăn nuôi và thực phẩm.

Tuy nhiên, các công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi (gồm cả nuôi trồng thủy sản), các công ty sản xuất vật tư thủy sản một phần do thiếu hiểu biết, một phần do cố tình mua và sử dụng sai mục đích, nhằm chuộc lợi kinh tế. Hiện nay, trên thị trường thì giá cả 1 kg hóa chất công nghiệp chỉ bằng 1/2, thậm chí chỉ 1/3 giá của hóa chất cùng loại dùng sản xuất thức ăn chăn nuôi.

Sử dụng hóa chất dùng trong công nghiệp vào việc sản xuất thức ăn chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản sẽ gây tồn dư kim loại nặng trên động vật, sản phẩm động vật; đặc biệt là làm biến đổi môi trường ao nuôi, hủy hoại hệ vi sinh vật có lợi trong ao nuôi. Người tiêu dùng sử dụng những sản phẩm này sẽ bị tồn dư kim loại nặng trong cơ thể, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe (gây các triệu chứng dị ứng, ngộ độc, có thể gây ung thư khi cơ thể tích tụ hàm lượng kim loại nặng vượt mức cho phép).

Do đó, việc dùng hóa chất công nghiệp để sản xuất thức ăn chăn nuôi, các sản phẩm sử dụng trong nuôi trồng thủy sản là một hành vi nguy hiểm đối với sức khỏe cộng đồng và ảnh hưởng đến xuất khẩu của ngành thủy sản. Trong năm 2015, đã có nhiều lô hành thủy sản của Việt Nam bị các nước nhập khẩu trả về vì tồn dư kim loại nặng.

Trước tình hình này, Thanh tra Bộ NN&PTNT đã lập đoàn kiểm tra đột xuất một số cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp trong lĩnh vực chăn nuôi, thú y, tập trung tại khu vực phía Nam là nơi có nhiều công ty sản xuất, kinh doanh thức ăn chăn nuôi, thủy sản.  Đoàn kiểm tra đã tiến hành kiểm tra đột xuất đối với 2 Công ty nhập khẩu hóa chất và có bán cho các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi; kiểm tra đột xuất đối với 16 Công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi, các sản phẩm dùng trong nuôi trồng thủy sản.

Qua kiểm tra đã phát hiện 10 công ty có hành vi vi phạm liên quan tới việc sử dụng hóa chất công nghiệp trong sản xuất thức ăn chăn nuôi, vật tư thủy sản. Các loại hóa chất phát hiện chủ yếu là NaHCO₃, MgSO₄, MnSO₄, ZnSO₄, CuSO₄, FeSO₄, CaCO₃ dùng sản xuất sơn, dệt nhuộm, công nghệ giấy (trong hóa chất này còn dẫn nhiều tạp chất nguy hại khác) và các hành vi này được nhận định là khá phổ biến. Điều này thực sự đang trở thành vấn đề nổi cộm, gây mất an toàn thực phẩm, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng và gây hoang mang dư luận xã hội.

Qua kiểm tra, thanh tra Bộ NN&PTNT đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với 12 công ty vi phạm; đình chỉ việc bán các hóa chất công nghiệp cho các công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi đối với 2 công ty hóa chất; buộc thu hồi và tiêu hủy các sản phẩm vi phạm có chứa hóa chất công nghiệp.

Thanh tra Bộ NN& PTNT cho biết, ngày 11/4/2016, Thanh tra Bộ đã có buổi làm việc với đại diện Cục Hóa chất, Cục quản lý thị trường và Thanh tra Bộ Công thương bàn về phối hợp thanh, kiểm tra hóa chất nhóm hàng vật tư nông nghiệp, đặc biệt là hóa chất dạng khoáng tạp công nghiệp. Bộ NN&PTNT và Bộ Công thương đã ký quy chế phối hợp về quản lý hóa chất công nghiệp sử dụng trong nông nghiệp.