Cần 23 nghìn tỷ giải phóng mặt bằng xây sân bay Long Thành

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Trong Báo cáo gửi đến Quốc hội về tình hình triển khai thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành khẳng định dự án đầu tư, xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành là dự án quan trọng của quốc gia.

Mục tiêu để xây dựng phương án cụ thể để tổ chức thực hiện thu hồi đất một lần cho toàn bộ Dự án CHKQT Long Thành; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giải quyết việc làm cho người có đất bị thu hồi; quản lý sử dụng có hiệu quả diện tích đất đã thu hồi chưa sử dụng; xây dựng hạ tầng KT-XH; tổ chức phát triển sản xuất, bảo đảm ổn định đời sống nhân dân vùng chịu ảnh hưởng của Dự án.

Theo báo cáo, Chính phủ sẽ chỉ đạo xây dựng phương án thực hiện công tác thu hồi đất một lần cho toàn bộ Dự án. Tuy nhiên, do khối lượng công việc quá lớn nên không thể triển khai trong một năm mà sẽ được UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện liên tục từ năm 2018 với Khung chính sách đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và nguồn được bố trí.

Trước mắt ưu tiên triển khai trước việc đầu tư xây dựng hạ tầng Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn; xây dựng nghĩa trang; ưu tiên chi trả bồi thường GPMB phạm vi giai đoạn 1 của dự án CHKQT Long Thành và tiếp tục thu hồi phần diện tích còn lại của CHKQT Long Thành theo Nghị quyết số 94/2015/QH13.

Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Các nội dung cụ thể về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Dự án được thực hiện theo Khung chính sách đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Chính phủ sẽ hỗ trợ tiền thuê nhà ở đối với các hộ gia đình, cá nhân được bố trí tái định cư bằng đất ở tại khu tái định cư, trong thời gian chờ xây dựng nhà ở mới sẽ được bố trí vào nhà ở tạm hoặc được hỗ trợ tiền thuê nhà ở với mức là 4 triệu đồng/tháng. Thời gian được hỗ trợ tiền thuê nhà ở là 5 tháng tính từ thời điểm cơ quan có thẩm quyền giao đất tái định cư.

Chính phủ cũng sẽ hỗ trợ các hộ gia đình thuộc diện chính sách bị thu hồi hết đất nông nghiệp hoặc bị thu hồi hết đất ở, hộ nghèo theo tiêu chuẩn của địa phương, ngoài việc được hỗ trợ theo quy định còn được hưởng thêm khoản hỗ trợ với mức 10- 30 triệu đồng/hộ…

Trên cơ sở kết quả điều tra, khảo sát và nguyện vọng của cộng đồng dân cư, UBND tỉnh Đồng Nai đã xây dựng Đề án giải quyết việc làm và tổ chức lại cuộc sống người dân, trong đó xác định cụ thể quyền lợi của người lao động; quyền lợi của doanh nghiệp. Đồng thời, xây dựng chương trình phục hồi thu nhập và ổn định cuộc sống người dân.

Sân bay quốc tế Long Thành, với tổng vốn đầu tư khoảng 336.630 tỉ đồng (tương đương hơn 16 tỉ USD), được xây dựng theo tiêu chuẩn cấp 4F theo phân cấp của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), là sân bay quan trọng của quốc gia, hướng tới trở thành trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực.

Tổng diện tích đất dự kiến thu hồi khoảng 5.6 nghìn ha, trong đó phục vụ xây dựng Cảng hàng không là 5 nghìn ha, để xây dựng các khu tái định cư khoảng 565 ha…

Theo ông Thể, tổng mức đầu tư vào khoảng 23 nghìn tỷ đồng. Tổng số trường hợp bị thu hồi đất và bị ảnh hưởng, gồm 4,8 nghìn hộ gia đình với gần 16 nhân khẩu và 26 tổ chức sử dụng đất.

Sân bay này có công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm, chia làm 3 giai đoạn đầu tư và dự kiến hoạt động từ năm 2025.

Thẩm tra báo cáo này, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, nhiều ý kiến băn khoăn về tính chính xác của số liệu diện tích đất ở, trong tổng diện tích 5.000 ha chỉ có 35,64 ha đất ở và cho rằng, nếu số liệu này không chính xác sẽ dẫn đến kinh phí bồi thường, hỗ trợ phát sinh lớn khi thực hiện. Do vậy, đề nghị rà soát lại cơ cấu các loại đất thu hồi xây dựng Dự án Cảng HKQT Long Thành, nhất là đất ở.

Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị làm rõ số hộ có nhu cầu tái định cư vì theo Báo cáo trong số 4.864 hộ dân có 4.330 hộ gia đình bị giải tỏa trắng, số hộ không bị giải tỏa trắng vẫn còn đất thì có cần tái định cư không. Theo quy định, nếu hộ gia đình bị thu hồi một phần diện tích, phần còn lại vẫn đủ để ở thì không phải tái định cư.

Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng, số lượng các hộ dân sinh sống bằng nghề nông bị thu hồi đất trong Dự án chiếm gần 40%. Do vậy, vấn đề đào tạo, chuyển đổi nghề, giải quyết việc làm cho người dân bị thu hồi đất cần phải được quan tâm thỏa đáng.

Ngoài ra, việc giải quyết chế độ chính sách do bị mất việc làm của công nhân các nông trường cao su, phần lớn đều trên 40 tuổi là rất cần thiết nhằm đảm bảo đời sống cho họ, không để phát sinh những vấn đề xã hội phức tạp, đồng thời có chính sách đối với các đối tượng không còn khả năng chuyển đổi nghề nghiệp.

Ủy ban Kinh tế cũng tán thành việc có những cơ chế đặc thù cho dự án này như Chính phủ trình: không bị thu hồi đất khi chưa đưa đất vào sử dụng theo tiến độ thực hiện dự án; hỗ trợ mỗi hộ gia đình bị ảnh hưởng với mức tương đương 4,5 tháng lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định theo từng thời kỳ tại thời điểm hỗ trợ như đề xuất của UBND tỉnh Đồng Nai; cho phép ứng trước phần vốn thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh Đồng Nai từ ngân sách trung ương để triển khai đồng bộ các công trình theo quy hoạch được duyệt, UBND tỉnh Đồng Nai có trách nhiệm hoàn trả nguồn vốn ngân sách Trung ương được ứng theo quy định; trước mắt ngân sách cần ứng đủ vốn để thực hiện dự án, nguồn thu này sẽ được cân đối hoàn trả ngân sách theo quy định…