Tại sao Hội chứng Suy hô hấp cấp do virus SAR-CoV-2 là nguyên nhân chính gây tử vong?

Một nghiên cứu cho biết có khoảng 80% số người mắc COVID-19 chỉ có các triệu chứng nhẹ. Đối với các trường hợp bắt buộc phải nhập viện, số người tử vong vì COVID-19 cũng rất ít.

Tuy nhiên, việc nhiễm chủng virus corona mới này có thể dẫn đến một biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng. Đó là hội chứng suy hô hấp cấp tính hay viết tắt là ARDS.

Một nghiên cứu mới từ Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) cho thấy có hơn 40% số bệnh nhân nhập viện được nghiên cứu đã có khuynh hướng mắc ARDS. Và hơn 50% trong số đó tử vong vì mắc hội chứng này.

Hội chứng Suy hô hấp cấp tính là gì?

Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ (ALA) cho biết Hội chứng Suy hô hấp cấp tính (ARDS) là một bệnh suy hô hấp tiến triển nhanh có thể xảy ra ở những bệnh nhân mắc các bệnh nghiêm trọng. Đáng chú ý nhất hiện nay là bệnh dễ mắc phải ở những bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm COVID-19 nặng.

ARDS ban đầu thường bị chẩn đoán nhầm thành viêm phổi hoặc phù phổi (dịch tràn phổi do bệnh tim mạch) kèm theo các triệu chứng như khó thở, ho và sốt cao. Nhịp tim tăng cao, thở nhanh và đau tức ngực (đặc biệt khi hít vào) cũng là triệu chứng thường thấy ở ARDS.

Nguyên nhân gây bệnh cũng có thể do những tổn thương gián tiếp (nhiễm trùng huyết, truyền máu, dị ứng thuốc). Mặc dù, rất nhiều trường hợp bệnh nhân có các tổn thương trên mà không phát triển thành bệnh ARDS. Vẫn có một số rủi ro khiến bạn dễ mắc bệnh hơn người khác như thói quen hút thuốc, oxy quá liều, béo phì, hóa trị...

Đa số các ca mắc ARDS, bệnh nhân sẽ được điều trị liệu pháp oxy và thở máy ngay sau khi có các triệu chứng. Ở một số ca có các biểu hiện viêm và dịch tồn đọng ở phổi, bệnh nhân có thể sẽ bị xơ sẹo ở phổi (giai đoạn xơ hóa ở ARDS). Một số khác, một hoặc cả hai lá phổi bị vỡ những bóng khí trên bề mặt phổi dẫn đến tràn khí màng phổi hoặc xẹp phổi.

Theo Hiệp hội Lồng ngực Hoa Kỳ, tỷ lệ tử vong do ARDS chiếm khoảng 30-40%. Ở những ca bình phục, chức năng phổi dần cải thiện sau 6 tháng đến 1 năm (ngay cả khi hai lá phổi có các xơ sẹo và dung tích phổi thấp hơn bình thường). Những người mắc ARDS tuy được chữa khỏi nhưng vẫn có thể phải đối mặt với lo lắng, trầm cảm và rối loạn stress sau sang chấn từ việc suy giảm chức năng phổi.

Tương tự như nhiều chủng virus khác, virus corona bao gồm cả chủng mới COVID-19 có thể gây nhiễm trùng và gây tổn thương các tế bào phổi, làm tiền đề dẫn đến bệnh ARDS. Các tổn thương nhiễm trùng hay phản ứng viêm làm tắc nghẽn các mạch máu ở phổi. Điều này dẫn đến sự trao đổi oxy qua phổi bị giảm sút. Thế nên, việc nhiễm virus (COVID-19) có thể dẫn đến viêm phổi đồng thời cũng có khả năng dẫn đến bệnh ARDS.

Khi bệnh nhân nhiễm COVID-19 ở giai đoạn cuối, phổi đã tổn thương ở mức độ nghiêm trọng, cơ thể của họ sẽ cố chống lại virus bằng cách đưa các tế bào miễn dịch đến phổi gây ra phản ứng viêm.

Trên thực tế, ARDS do COVID-19 thường ít liên quan đến virus mà phần lớn do phản ứng viêm hoặc do các phản ứng của cơ thể đối với virus gây nên.

Trong khi các chuyên gia chỉ mới bước đầu trong việc nghiên cứu COVID-19, những nghiên cứu xoay quanh ARDS và COVID-19 cho thấy cả hai thường liên quan chặt chẽ với nhau.

ARDS có thể tiến triển nhanh hơn ở những người nhiễm COVID-19 thể nặng. Các nghiên cứu cho thấy có 17% trong tổng số người nhiễm COVID-19, đã mắc biến chứng nguy hiểm ARDS. Trong số đó, 11 trường hợp tiến triển năng hơn trong một thời gian ngắn và tử vong do ARDS hay các biến chứng nghiêm trọng khác.

Nguồn: Health