Sử dụng thuốc Bắc "ba không": May nhờ, rủi chịu

Thuốc Bắc được bày bán khá nhiều trên phố Lãn Ông 

Tốt như… thuốc Bắc?!

Như Báo ANTĐ đã đưa tin, từ ngày 25 đến 28-9, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm buôn lậu - Bộ Công an đã phối hợp với Cục Hải quan Lạng Sơn kiểm tra 3 xe ô tô chở khoảng 70 tấn thuốc Bắc, trị giá trên 10 tỷ đồng, từ cửa khẩu Chi Ma vào Lạng Sơn. Kết quả kiểm tra cho thấy, hàng chục mặt hàng thuốc Bắc không có nhãn mác, ngày sản xuất, đóng gói không ghi trọng lượng và không có thời hạn sử dụng. 

Trước đó, ngày 18-8-2014, các cơ quan chức năng của TP Hà Nội cũng đã phát hiện và bắt giữ gần 70 tấn nguyên liệu thuốc Bắc có dấu hiệu gian lận thương mại, không trùng khớp về số lượng, chủng loại hàng hóa, một số mặt hàng không có trong danh mục kê khai hải quan.  Qua kiểm tra, lái xe không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ của các lô hàng trên. Số nguyên liệu thuốc Bắc này gồm nhiều chủng loại khác nhau như sâm Hàn Quốc, phòng phong, hòe nụ, bắc từ thảo, la hán... 

Mặc dù vậy, việc sử dụng thuốc Bắc trong điều trị bệnh của người dân vẫn diễn ra khá phổ biến. Tại phố Lãn Ông - nơi bán thuốc Đông y lớn nhất Hà Nội, khách hàng có thể tìm được bất cứ loại thuốc nào từ thuốc trị bệnh, tăng cường sức khỏe đến… làm đẹp. Thông thường, các vị thuốc được bọc trong túi nilon, trên đó chỉ ghi tên vị thuốc, không có nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng…

Chị Ngô Thùy Nhung - một khách hàng cho biết, chị nghe đồn mặt nạ thuốc Bắc nhiều công dụng như làm hết mụn cám, trắng mịn da, se khít lỗ chân lông, xóa vết nhăn, nên đã đến đây tìm mua một số loại thuốc Bắc. Sau đó, chị Nhung nhờ cửa hàng xay nhuyễn, trộn lẫn tất cả các vị thuốc , cho thêm chút nước lạnh dùng để đắp mặt nạ hàng ngày.

Ngoài ra, chị Nhung còn tìm mua thêm một số vị thuốc cho chồng bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lý, chuẩn bị “đúc” quý tử. Khi được hỏi: “Chị có lo lắng khi sử dụng những sản phẩm không có hạn sử dụng và nguồn gốc xuất xứ… như thế này?”, chị Nhung chép miệng: “Thuốc Bắc chỉ có lợi chứ không gây hại như thuốc Tây nên chắc không vấn đề gì. Hơn nữa, giá cả cũng không quá đắt nên tôi mua về dùng thử xem sao”?! Trong khi đó, những người bán hàng luôn khẳng định: “Thuốc gia truyền lâu năm, không tác dụng tốt sẽ hoàn lại tiền. Bảo hành bằng uy tín cửa hàng”.

Mất tiền lại mang tật

Cách đây không lâu, cơ quan chức năng đã lấy mẫu một số sản phẩm thuốc Đông y trên thị trường. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy, không ít mẫu có chứa chất phẩm màu Rhodamine B, với các hàm lượng khác nhau. Đây là hóa chất nhuộm màu có khả năng gây độc cấp tính, dị ứng da, thậm chí có thể gây ung thư. Bên cạnh đó, một số sản phẩm còn chứa tân dược như corticoid (giảm đau), chlopheniramin (chống dị ứng)… gây hại cho sức khỏe người sử dụng.

Do tin tưởng vào thuốc Bắc, nhiều bệnh nhân đã bỏ qua cơ hội vàng trong điều trị bệnh và đến các cơ sở y tế quá muộn do sử dụng một số loại thuốc Bắc trong thời gian dài nhưng không có kết quả, đặc biệt là bệnh nhân ung thư. Bên cạnh đó, không ít người cũng đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch do ngộ độc asen khi sử dụng thuốc Đông y bừa bãi. 
Bác sỹ Nguyễn Xuân Hướng - Chủ tịch Hội Đông yViệt Nam cho rằng, thuốc Đông y đảm bảo chất lượng có tác dụng rất tích cực trong điều trị bệnh. Tuy vậy, hiện trên thị trường tồn tại thuốc Đông y nhập lậu, trong thành phần có cả tân dược, thường có hàm lượng kim loại nặng và chất bảo vệ thực vật, gây nguy hiểm cho sức khỏe người sử dụng.

Bất cứ một loại thuốc nào kể cả Đông y và Tây y đều có thể gây ra tác dụng phụ. Thuốc Bắc có thành phần rất phức tạp nên đối với từng loại bệnh, từng người bệnh và từng giai đoạn bệnh, việc chế biến, sơ chế và sử dụng, kết hợp các vị thuốc là hoàn toàn khác nhau và phải tuân theo một nguyên tắc nhất định. Trước khi sử dụng thuốc, người bệnh cần phải khám bệnh ở những nơi có uy tín, đã được cấp phép và sử dụng thuốc theo chỉ định của những người có chuyên môn, tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc chỉ vì tin theo quảng cáo và tin đồn.

Dù việc bán và sử dụng thuốc Bắc vẫn diễn ra khá phổ biến, song việc kiểm soát chất lượng sản phẩm này hầu như đang bị bỏ ngỏ. Bên cạnh đó, các quy định về quản lý thuốc Đông dược, chế tài xử lý đối với những cá nhân vi phạm… còn rất chung chung nên khi có sự cố xảy ra thì chỉ có người tiêu dùng chịu thiệt. Để bảo vệ sức khỏe của bản thân, mỗi người dân nên đến các cơ sở uy tín có giấy phép hành nghề để khám và mua thuốc.

Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các cá nhân, đơn vị sản xuất, kinh doanh thuốc Bắc không đảm bảo chất lượng, đe dọa sức khỏe và tính mạng người tiêu dùng.