Phụ nữ không cam chịu, mạnh mẽ hơn trong đấu tranh với bạo lực

Sáng nay (14/7), Bộ LĐ-TB&XH, Tổng cục Thống kê (Bộ KH&ĐT), Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) và Đại sứ quán Australia tại Việt Nam công bố Báo cáo điều tra quốc gia về bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam năm 2019. Báo cáo đã đưa ra một bức tranh toàn diện và cung cấp các số liệu cập nhật về bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam.

Bạo lực đối với phụ nữ thường do chồng gây ra

Cho đến nay, Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới đã thực hiện thành công điều tra quốc gia lần thứ hai về bạo lực đối với phụ nữ, đặc biệt sử dụng phương pháp điều tra đa quốc gia về tình hình sức khỏe của phụ nữ và bạo lực gia đình của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Chính phủ Việt Nam và các đối tác cam kết sẽ tiếp tục giải quyết một cách hiệu quả và chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ, dựa trên những tiến bộ đạt được trong những năm gần đây.

Điều tra năm 2019 gồm 3 phần: Nghiên cứu định lượng (do Tổng cục Thống kê thực hiện); nghiên cứu định tính (do Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số - CCIHP thực hiện); nghiên cứu về thiệt hại kinh tế do bạo lực đối với phụ nữ gây ra (do các chuyên gia quốc tế được UNFPA ủy thác thực hiện). Gần 6.000 phụ nữ trong độ tuổi từ 15 - 64 được phỏng vấn.

Kết quả điều tra cho thấy, cứ 3 phụ nữ thì có gần 2 phụ nữ (gần 63%) bị một hoặc hơn một hình thức bạo lực thể xác, tình dục, tinh thần và bạo lực kinh tế cũng như kiểm soát hành vi do chồng gây ra trong cuộc đời và gần 32% phụ nữ bị bạo lực hiện thời (trong 12 tháng qua).

Nghiên cứu cũng chỉ ra ngoại trừ bạo lực tình dục, tỷ lệ bạo lực đối với phụ nữ ở tất cả các hình thức năm 2019 đều thấp hơn so với năm 2010 và sự thay đổi tích cực này có lẽ đang diễn ra ở nhóm phụ nữ trẻ. Phụ nữ khuyết tật bị các hình thức bạo lực do chồng gây ra cao hơn. 4,4% phụ nữ cho biết họ đã bị lạm dụng tình dục trước tuổi 15 tuổi. Ở Việt Nam, phụ nữ bị chồng bạo lực nhiều hơn so với việc bị người khác bạo lực. Cứ 10 phụ nữ thì có 1 người (11,4%) trải qua bạo lực thể xác từ khi 15 tuổi do người khác gây ra. Khi phụ nữ bị bạo lực thể xác do người khác, chủ yếu là thành viên nam trong gia đình (60,6%). Bạo lực đối với phụ nữ vẫn bị che giấu. Một nửa phụ nữ bị chồng bạo lực chưa bao giờ kể với bất kỳ ai. Hầu hết phụ nữ (90,4%) bị bạo lực thể xác, hoặc tình dục do chồng gây ra không tìm kiếm bất kỳ sự hỗ trợ nào từ các cơ quan chính quyền. Ngoài ra, báo cáo cũng ước tính bạo lực đối với phụ nữ đang gây thiệt hại về kinh tế cho Việt Nam ước khoảng 1,8% GDP năm 2018.

Chung tay hành động chấm dứt bạo lực

Phát biểu tại Hội nghị công bố Báo cáo điều tra quốc gia về bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam năm 2019, bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban Quốc gia Vì sự tiến bộ của Phụ nữ Việt Nam nhấn mạnh: "Sau gần 10 năm kể từ cuộc điều tra lần thứ nhất, các kết quả thu được cho thấy cả những thay đổi tích cực và những tồn tại hạn chế. Thay đổi tích cực đang diễn ra rõ nét ở nhóm phụ nữ trẻ tuổi, họ không cam chịu và mạnh mẽ hơn trong đấu tranh với bạo lực. Những người có trình độ học vấn cao có tỷ lệ bị bạo lực cũng thấp hơn và điều này cho thấy học vấn có ý nghĩa rất quan trọng, giúp phụ nữ tự tin hơn, mạnh mẽ và độc lập hơn trong cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ vẫn có nguy cơ cao bị bạo lực. Tình trạng bạo lực với phụ nữ vẫn được che giấu do định kiến giới còn khá phổ biến trong xã hội. Sự im lặng, kỳ thị của cộng đồng và "văn hóa đổ lỗi" là những rào cản khiến người bị bạo lực không dám lên tiếng và tìm kiếm sự giúp đỡ. Trẻ em cũng là nạn nhân, dễ gặp rủi ro hơn trong cuộc sống khi trẻ phải sống trong gia đình mà mẹ của mình bị bạo lực".

Bà Nguyễn Thị Hà nói thêm: "Những tồn tại, thách thức này cần sớm được khắc phục với trách nhiệm từ phía các cơ quan quản lý nhà nước cũng như sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị – xã hội, các tổ chức phi chính phủ và mỗi người dân trong xã hội".

"Chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái là một trong ba chương trình nghị sự mang tính chuyển đổi mà UNFPA cam kết đạt được trên toàn cầu. Ở Việt Nam, UNFPA đã đồng hành cùng với Chính phủ và các cơ quan liên quan trong hơn một thập kỷ hướng tới chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ. Hôm nay, chúng ta đã có bằng chứng cập nhật nhất về thực trạng bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam và tôi kêu gọi mọi người hãy cùng chung tay nỗ lực chấm dứt tình trạng bạo lực này. Nếu không giải quyết vấn đề này, Việt Nam không có cách nào đạt được Mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2030 và đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau", bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam phát biểu.

Cũng tại Hội nghị, bà Robyn Mudie, Đại sứ Ốt-xtrây-li-a tại Việt Nam khẳng định “Ốt-xtrây-li-a cam kết mạnh mẽ chấm dứt bạo lực trên cơ sở giới. Chúng tôi hỗ trợ Điều tra này là để chúng ta nhận thức rõ hơn có  bao nhiêu số phận đang bị ảnh hưởng bởi bạo lực, cưỡng bức và quấy rối. Mỗi  số liệu trong báo cáo phản ánh những trải nghiệm về bạo lực của phụ nữ và trẻ em gái ở Việt Nam khi ở nhà, ở công sở hay nơi công cộng. Báo cáo này là bằng chứng cho thấy chúng ta lắng nghe họ, chúng ta tin tưởng họ và chúng ta cần phải hành động”.

Tại Hội nghị công bố kết quả điều tra, Chính phủ Việt Nam, Chính phủ Australia và UNFPA cùng kêu gọi hành động khẩn cấp để chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ. "Cho dù bạo lực xảy ra ở đâu, dưới hình thức nào hay ai bị ảnh hưởng đều phải được ngăn chặn. Chúng ta cùng phối hợp để xây dựng một thế giới mà ở đó nam giới và phụ nữ, trẻ em trai và trẻ em gái đều được hưởng cuộc sống bình đẳng, an toàn, không có bạo lực. Chúng tôi đánh giá cao Việt Nam vì cam kết đạt được tầm nhìn này", bà Naomi Kitahara kết luận.