Phòng, chống bạo lực gia đình: Cần chú ý đến nạn nhân là trẻ em

Cơ bản nhất trí với những nội dung trong dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) và đánh giá cao những tiếp thu, chỉnh lý của Ban soạn thảo, tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho rằng, dự thảo Luật chưa thực sự chú trọng đến đối tượng trẻ em, đối tượng dễ bị bạo lực gia đình và trên thực tế hàng năm số lượng trẻ em là nạn nhân của bạo lực gia đình là rất lớn.

Theo thống kê của Tổng đài 111, trong năm 2021 số trẻ em bị bạo lực gia đình bởi người bị bạo lực bởi người thân trong gia đình chiếm tỷ lệ cao nhất trong số vụ bạo hành trẻ em tới 72,84%. Đây mới chỉ là con số thống kê của 1 Tổng đài, con số thực tế sẽ lớn hơn rất là nhiều. Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, những nội dung quy định trong dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình hầu như chỉ hướng đến người lớn, nhiều quy định không phù hợp với đối tượng trẻ em là nạn nhân của bạo lực gia đình. Cụ thể, Điều 9 dự thảo quy định quyền và trách nhiệm của người bị bạo lực gia đình hầu như không phù hợp. Nếu người bị bạo lực gia đình là trẻ em, các em không thể yêu cầu cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền bảo vệ sức khỏe, tính mạng, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của mình, cũng không thể yêu cầu cơ quan, người có thẩm quyền áp dụng biện pháp ngăn chặn, bảo vệ, cấm tiếp xúc theo quy định của Luật này và cũng không thể yêu cầu người có hành vi bạo lực gia đình bồi thường thiệt hại, thậm chí quyền khiếu nại, tố cáo về phòng, chống bạo lực gia đình cũng không có ý nghĩa đối với nạn nhân là trẻ em, nhất là trẻ em còn rất nhỏ tuổi.

Đ

"Ngay cả trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin liên quan tới vụ việc bạo lực gia đình khi có yêu cầu của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cũng không phù hợp đối với đối tượng trẻ em. Với sự non nớt, nỗi sợ hãi khi bị bạo lực gia đình, các em không thể cung cấp đầy đủ, chính xác nội dung vụ việc. Khi trẻ em bị bạo lực gia đình bởi người thân, cũng không hy vọng người đại diện, người giám hộ của người bị bạo lực gia đình là các em cung cấp thông tin một cách đầy đủ, chính xác," đại biểu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng phương pháp hòa giải trong phòng ngừa bạo lực gia đình quy định tại Điều 17, Điều 18 của dự thảo Luật không phù hợp khi áp dụng với trường hợp nạn nhân bạo lực gia đình là trẻ em.

Điều 25 cấm tiếp xúc theo quyết định của Chủ tịch UBND cấp xã khi có đề nghị của người bị bạo lực gia đình, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật của người bị bạo lực gia đình hoặc theo đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và được sự đồng ý của người bị bạo lực gia đình, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật. Theo đại biểu, quy định này cũng không phù hợp khi người bị bạo lực gia đình là trẻ em và người gây bạo lực gia đình chính là người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật của trẻ em. Mục 5 Điều này cũng quy định khi áp dụng quyết định cấm tiếp xúc người bị bạo lực gia đình được quyền lựa chọn chỗ ở trong thời gian cấm tiếp xúc. Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhận thấy, quy định này cũng không phù hợp, nếu đối tượng bị bạo lực gia đình là trẻ em, các em không thể lựa chọn chỗ ở cho mình được.

Bởi vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo rà soát kỹ và có những quy định riêng phù hợp hơn với nạn nhân bạo lực gia đình là trẻ em, thống nhất với nguyên tắc phòng, chống bạo lực gia đình ở Điều 4 là ưu tiên bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người bị bạo lực gia đình là trẻ em, phụ nữ có thai...

Nhất trí với ý kiến của đại biểu Vũ Thị Việt Nga, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa cho rằng cần có chương riêng trong dự thảo Luật về phòng chống bạo lực gia đình đối vơi trẻ em.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa nêu rõ, theo báo cáo của Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp ý kiến đại biểu Quốc hội phát biểu ở tổ và hội trường về dự thảo Luật này có đến 28 nội dung đại biểu Quốc hội góp ý về vấn đề phòng chống bạo lực trẻ em trong môi trường gia đình. Một số nội dung đã được Ban soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra tiếp thu nhưng trong dự thảo báo cáo tiếp thu giải trình không hề có ý kiến về việc tiếp thu và giải trình những ý kiến của đại biểu Quốc hội về vấn đề này. Trong khi đây là vấn đề cần được hết sức chú ý trong luật này nhất là việc xác định trẻ em là đối tượng yếu thế đặc biệt, đề nghị bổ sung các biện pháp đặc thù, có quy trình đặc thù riêng cho nhóm đối tượng này trong phòng chống bạo lực gia đình.

Do đó, đại biểu kiến nghị là bổ sung 1 mục về giải trình, tiếp thu các ý kiến đại biểu Quốc hội góp ý về vấn đề phòng chống bạo lực trẻ em trong môi trường gia đình. Đồng thời đề nghị tách riêng một mục quy định về phòng chống bạo lực trẻ em trong gia đình cho phù hợp với đặc điểm đặc thù của nhóm đối tượng này. Trong đó quy định về nguyên tắc phòng chống bạo lực trẻ em trong gia đình, định nghĩa các hành vi bạo lực trẻ em trong gia đình; các biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ can thiệp xử lý vi phạm pháp luật về phòng chống bạo lực gia đình đối với trẻ em. Đại biểu cho biết thêm, các quy định này sẽ không trùng với quy định của Luật Trẻ em, bởi Luật này sẽ quy định riêng và cụ thể hóa những nội dung về vấn đề bạo lực trẻ em trong môi trường gia đình.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa cũng chỉ rõ còn một số nội dung chưa được tiếp thu, đề nghị  tiếp tục nghiên cứu như về việc bổ sung riêng các hành vi bạo lực gia đình đối với trẻ em, trong đó có hành vi cưỡng ép, sử dụng các chất kích thích, kể cả rượu bia và các chất kích thích khác. Nghiên cứu tiếp thu ý kiến về việc bổ sung quy định các hình thức tư vấn về phòng chống bạo lực gia đình, trong đó bổ sung hình thức tư vấn tại nhà hoặc tại trường học, trong trường hợp người bị bạo hành gia đình là trẻ em từ 6 tuổi trở lên. Nghiên cứu, tiếp thu ý kiến bổ sung địa chỉ tiếp nhận tin báo, tố giác bạo lực gia đình phù hợp với trẻ em. Đồng thời cần làm rõ hơn nữa trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan trong vụ việc bạo lực gia đình đối với trẻ em.