Phán quyết về Monsanto tạo hy vọng cho vụ chất độc da cam Việt Nam

Nạn nhân chất độc da cam tại Việt Nam. (Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN).

Năm 2004, Hội Nạn nhân chất độc da cam Việt Nam khởi kiện 37 công ty sản xuất hóa chất Mỹ, trong đó có Monsanto. Đến năm 2009, một tòa án quốc tế được thiết lập tại Paris (Pháp) để giải quyết vấn đề liên quan đến chất độc da cam và nạn nhân Việt Nam, nhưng cả Chính phủ Mỹ lẫn Monsanto đều từ chối xuất hiện.

Tới ngày 18/4/2017, Tòa án quốc tế về Monsanto tại La Haye, Hà Lan công bố kết luận rằng công ty Monsanto đã hủy diệt môi trường, gây thiệt hại cho người dân Việt Nam. Tuy nhiên, Monsanto không thừa nhận kết luận phiên tòa.

Giờ đây trước sự kiện lần đầu tiên một tòa án Mỹ tuyên phạt công ty Monsanto do không có những cảnh báo phù hợp về nguy cơ loại thuốc diệt cỏ Roundup của hãng này có thể gây ung thư cho người dùng, dư luận một lần nữa lại lóe lên hy vọng rằng công lý sẽ được thực thi.

Trả lời phỏng vấn mới đây, bà Merle Ratner - điều phối viên của tổ chức Vận động cứu trợ và trách nhiệm đối với nạn nhân chất độc da cam dioxin Việt Nam, cho biết phán quyết của tòa án bang California mang tính lịch sử, sẽ có tác động đáng kể đến những vụ kiện tương tự chống lại công ty Monsanto.

Bà cũng từng sát cánh với Hội Nạn nhân da cam Việt Nam trong vụ kiện các công ty hóa chất Mỹ, trong đó có Monsanto, trong nhiều năm. Theo bà, cuộc đấu tranh với công ty Monsanto sẽ kéo dài vì còn phải đợi phán xét của tòa phúc thẩm sau khi Monsanto tuyên bố sẽ kháng án.

Tuy nhiên, phán quyết vừa qua là sự khích lệ rất lớn đối với những người đã đang và sẽ đấu tranh buộc Monsanto phải bồi thường cho những nạn nhân của những chất độc hại mà công ty này sản xuất.

Bà khẳng định sẽ tiếp tục vận động chính quyền Mỹ, Quốc hội Mỹ có những biện pháp hỗ trợ khác phục hậu quả chất độc da cam tại Việt Nam, đồng thời theo đuổi các thủ tục pháp lý để buộc các công ty sản xuất hóa chất Mỹ phải đền bù cho những nạn nhân chất độc da cam.

Trước đó, ngày 10/8, một tòa án tại bang California của Mỹ đã ra phán quyết yêu cầu công ty Monsanto bồi thường 289 triệu USD cho ông Dewayne Johnson, bị ung thư giai đoạn cuối do người này đã sử dụng thuốc Roundup của Monsanto để chăm sóc các vườn trường học trong gần 30 năm qua. Tuy nhiên, phía Monsanto khẳng định sản phẩm Roundup của họ là an toàn và tuyên bố sẽ kháng cáo.

Dư luận Mỹ kỳ vọng phán quyết vừa qua của tòa án bang California sẽ tạo áp lực nhất định đối với các cơ quan Chính phủ Mỹ về vấn đề có nên cấm chất glyphosate có trong thuốc diệt cỏ Roundup hay không.

Trước đó, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ cho rằng glyphosate an toàn cho người sử dụng, trong khi Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế, thuộc Tổ chức Y tế Thế giới lại cho rằng chất này có khả năng gây ung thư.

Tập đoàn Monsanto, trụ sở tại St. Louis, bang Missouri (Mỹ), cũng là một trong những nhà cung cấp chính chất độc da cam được Không quân Mỹ sử dụng trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Ở Việt Nam, có khoảng 4,8 triệu nạn nhân của chất độc này.