Ở Việt Nam mỗi năm có 10.000 - 15.000 trẻ sinh ra mắc bệnh tim bẩm sinh

TS BS. Cao Đằng Khang – Trưởng khoa Phẫu thuật tim trẻ em BV ĐHYD TPHCM cho biết, hiện nay các Hội tim mạch nhi và tim bẩm sinh và Hội phẫu thuật tim bẩm sinh đã phối hợp đưa ra một số khuyến cáo, dựa trên sự đồng thuận của nhiều Trung tâm lớn ở Châu Âu và Bắc Mỹ như: hướng dẫn điều trị hội chứng thiểu sản tim trái, khuyến cáo về điều trị bệnh chuyển vị đại động mạch, khuyến cáo điều trị bệnh tim bẩm sinh ở người lớn...

Ngoài ra, đã có nhiều đồng thuận của các chuyên gia Tim bẩm sinh từ các Trung tâm Tim mạch lớn, giúp xử lý hiệu quả hơn các bệnh tim bẩm sinh phức tạp như: bệnh thân chung động mạch, tứ chứng Fallot, kênh nhĩ thất toàn phần...

Trong lĩnh vực phẫu thuật tim bẩm sinh, gần đây nhiều Trung tâm Tim mạch trong và ngoài nước đã báo cáo tiến bộ mới như: phẫu thuật tim bẩm sinh ít xâm lấn, ứng dụng robot để phẫu thuật tim bẩm sinh, kỹ thuật sửa van động mạch chủ bẩm sinh bằng cách tạo hình toàn bộ các lá van, các ứng dụng mới trong kỹ thuật sửa van tim bẩm sinh, ứng dụng ECMO để hỗ trợ tuần hoàn điều trị bệnh lý sơ sinh phức tạp như bất thường Ebstein sơ sinh, tối ưu hoá phác đồ theo dõi lâu dài bệnh nhân tim một thất… Các tiến bộ này giúp cho việc điều trị hiệu quả hơn, nâng cao chất lượng cuộc sống của trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh.

Các tiến bộ khác phần lớn là trong lĩnh vực can thiệp tim bẩm sinh như kỹ thuật đặt van động mạch phổi qua da, đặt stent ống động mạch cho nhiều bệnh tim bẩm sinh phụ thuộc ống động mạch tránh cuộc mổ phức tạp trong giai đoạn sơ sinh, đặt stent để điều trị hẹp eo động mạch chủ… Bên cạnh đó là nhiều tiến bộ trong lĩnh vực gây mê hồi sức tim mạch như việc ra đời của loại dung dịch liệt tim mới cho phẫu thuật tim, áp dụng khí NO thường quy sau mổ để hỗ trợ vấn đề tăng áp phổi, áp dụng ECMO (kỹ thuật tim phổi nhân tạo) sơ sinh, áp dụng quy trình hồi phục nhanh sau phẫu thuật (ERAS)… Tất cả các tiến bộ này đã và đang góp phần nâng cao hiệu quả điều trị, tăng tỉ lệ thành công. Các phương pháp ít xâm lấn đã giúp làm giảm tác động có hại của phẫu thuật hoặc can thiệp lên người bệnh, rút ngắn thời gian nằm viện…

Theo TS BS. Cao Đằng Khang, đa số các bệnh tim bẩm sinh, đặc biệt là bệnh lý phức tạp không chỉ can thiệp điều trị một lần mà quá trình điều trị thường nhiều lần, sau phẫu thuật vẫn phải theo dõi suốt đời. Do đó các bệnh nhi cần được thăm khám định kỳ tại các Trung tâm Tim mạch chuyên sâu để nâng cao chất lượng cuộc sống.

Theo chia sẻ từ bv Y dược TP.HCM, Khoa Phẫu thuật tim trẻ em tiếp nhận điều trị cho bệnh nhi L.Đ.D.M.  (4 tuổi, ngụ tại TPHCM). Bé M. nhập viện trong tình trạng suy tim nặng. Các Bác sĩ thực hiện siêu âm tim và các xét nghiệm cần thiết. Sau hội chẩn, Bác sĩ cho biết bệnh nhi bị thông liên nhĩ lỗ thứ phát kích thước lớn, gây suy tim. Đây là tình trạng lỗ thủng bất thường ở vách ngăn giữa 2 tâm nhĩ, làm cho máu ở 2 tâm nhĩ trộn lẫn và gây rối loạn dòng chảy của máu trong tim, tăng lưu lượng máu lên phổi, gây tăng áp phổi, suy tim...

Ở bệnh nhi này đã xuất hiện tình trạng tăng áp phổi nặng, suy tim và giãn lớn tim phải. Sau hội chẩn đa chuyên khoa để xem xét kĩ đặc điểm giải phẫu, lỗ thông liên nhĩ của bé không thể can thiệp qua da để bít kín được bằng dụng cụ, bé đã được điều trị nội khoa ổn định tình trạng tăng áp phổi và suy tim, sau đó được lựa chọn phẫu thuật tim nội soi để vá lỗ thông liên nhĩ. Sau phẫu thuật, sức khỏe bệnh nhi hồi phục nhanh chóng, được xuất viện sớm với kết quả rất tốt.

Tại Hội nghị khoa học Xu hướng mới trong điều trị bệnh tim mạch năm nay, các tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị bệnh tim bẩm sinh đã được báo cáo rất sinh động bởi các chuyên gia đầu ngành. Đặc biệt, việc chẩn đoán và phối hợp điều trị Hội chứng thiểu sản tim trái tại Việt Nam đã được các chuyên gia thảo luận và bước đầu đi đến các thống nhất ban đầu. Đây là một bệnh lý tim bẩm sinh phức tạp, kết quả điều trị tại nước ta còn hạn chế trong khi việc triển khai siêu âm tim bào thai đang phát hiện nhiều trường hợp bệnh lý phức tạp này.

TS BS. Cao Đằng Khang cho biết, theo tỉ lệ chung, cứ 1000 trẻ sẽ có khoảng 8 trẻ mắc tim bẩm sinh. Số liệu chính xác tại Việt Nam chưa được báo cáo đầy đủ, ước tính số trẻ sinh ra mắc bệnh tim bẩm sinh là khoảng 10.000-15.000 trẻ mỗi năm. Với sự phát triển của siêu âm tim thai và các chương trình sàng lọc bệnh tim bẩm sinh sớm, việc phát hiện bệnh tim bẩm sinh sẽ ngày càng nhiều. Việc cập nhật các chẩn đoán và điều trị tim bẩm sinh có ý nghĩa lớn trong công tác chuyên môn, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và chất lượng cuộc sống cho trẻ em Việt Nam.