Những lần sinh nhật Bác qua lời kể của đầu bếp Trung Quốc

Trên cương vị là Chủ tịch nước, hằng năm, vào ngày sinh của mình, Bác Hồ thường đi làm việc hoặc đến thăm hỏi một số nơi để tránh những nghi lễ phiền phức, tốn kém. Có năm, vào dịp ngày sinh của Bác, Người sang công tác tại Trung Quốc. Đó cũng là cơ hội để đầu bếp Thiệu Vinh Lễ được vinh dự phục vụ Bác.

Đầu bếp Triệu Vinh Lễ

Đầu bếp Thiệu Vinh Lễ kể lại: “Tôi còn nhớ từ năm 1963 đến năm 1969, lần nào Hồ Chủ tịch sang Quảng Đông tôi cũng vinh dự được giao nhiệm vụ làm đầu bếp cho Người. Công việc rất vinh quang nhưng cũng đòi hỏi sự tỷ mỷ và cẩn trọng cao độ, nhất là với một đầu bếp trẻ như tôi lúc bấy giờ”.

Theo sơ lược lịch sử được ghi trong cuốn Hồ Chí Minh với Quảng Đông-Hong Kong do NXB Tri thức thế giới xuất bản năm 2010, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng 9 lần sang thăm Quảng Đông, trong đó có 3 lần vào đúng dịp sinh nhật của Người.

Lần sinh nhật thứ 74 là năm 1964, khi đó, Bí thư Tỉnh ủy Âu Mộng Giác đã thay mặt Tỉnh ủy Quảng Đông đến chúc thọ và mời cơm Hồ Chủ tịch. Đầu bếp Thiệu Vinh Lễ kể lại đó là bữa cơm khá đơn giản, không khác biệt với hàng ngày là mấy, bởi Người đã từng nói: “Tôi sang đây vào dịp này là để tránh việc chúc thọ trong nước. Vì vậy, tôi yêu cầu các đồng chí cũng không tổ chức chúc thọ tôi ở đây”.

“Hồ Chủ Tịch bình thường ăn uống rất đơn giản, vào dịp sinh nhật có khách cũng chỉ thêm một vài món, khi đó tôi sẽ hầm canh cầu kỳ và bổ hơn. Tôi nhớ rõ là Hồ Chủ tịch rất thích ăn gà luộc và móng lợn sữa quay. Người còn có thói quen là bất luận thế nào cũng phải ăn hết thức ăn đã nấu ra, không được bỏ. Vì vậy, chúng tôi cũng không chuẩn bị quá nhiều món, nếu không thư ký Vũ Kỳ sẽ phải ăn hết”, đầu bếp Thiệu nhớ lại.

Hơn nửa thế kỷ trôi qua, hiện đầu bếp Thiệu Vinh Lễ vẫn giữ lại thực đơn đã nấu cho Bác Hồ khi đó, mỗi bữa có 4 món ăn và một loại canh, trong đó có 2 món thịt, 2 món rau phần lớn đều được chế biến từ gà, thịt bò, cá, tôm...; đặc biệt ngoài rau xanh ông còn kết hợp với các vị thuốc Bắc để tẩm bổ, dưỡng bệnh.

Mỗi bữa ăn đều phải suy xét cân nhắc theo tình trạng sức khỏe của Người. Hàng ngày đầu bếp Thiều đều đích thân đi lấy thực phẩm về chế biến, kể cả những khi Bác yêu cầu thư ký Vũ Kỳ nấu ăn để cho đầu bếp Thiệu được nghỉ ngơi.

Ngày 19/5/1967 kỷ niệm sinh nhật Người 77 tuổi, Thủ tướng Chu Ân Lai và phu nhân Đặng Dĩnh Siêu đã đáp chuyên cơ từ Bắc Kinh đến khách sạn Tùng Hóa để chúc thọ Người. Khách sạn suối nước nóng Tùng Hóa, nằm ở ngoại ô thành phố Quảng Châu, nơi Bác đã 7 lần đến nghỉ dưỡng.

Bà Tiêu Kính, người phụ trách khu nhà số 1 tại khách sạn Tùng Hóa giới thiệu: “Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến đây 7 lần, có 4 lần là Thủ tướng Chu Ân Lai đích thân xuống đón. Tôi được nghe kể lại rằng khi đó Hồ Chủ tịch bị đau chân sang dưỡng bệnh, nhưng chỉ vài ngày sau khi đến đây ngâm nước suối nóng và tập đi bộ ở con đường Thiên Y xứ là Hồ Chủ tịch khoẻ ra, không cần chống gậy để đi nữa”.

Hiện kiến trúc khu nhà Bác ở gần như vẫn nguyên vẹn, từ phòng làm việc, phòng ngủ, phòng khách đến gian bếp, phòng ăn, kể cả sàn nhà lát bằng gỗ đem từ Việt Nam sang. Đầu bếp Thiệu vừa dẫn chúng tôi đi thăm quan vừa hồi tưởng lại những ngày được phục vụ Bác tại đây.

Bác Hồ chụp ảnh với tập thể cán bộ, công nhân viên ở Khách sạn Tùng Hóa, Quảng Châu.

Đầu bếp Thiệu ngồi hàng 2, thứ 2 từ trái sang. Ảnh: Tường Thu

Đến lần sinh nhật cuối cùng của Hồ Chủ tịch khi Người dưỡng bệnh tại khu Ngọc Tuyền Sơn, nằm ở phía Tây Bắc thành phố Bắc Kinh, đầu bếp Thiệu Vinh Lễ cũng đã được điều từ Quảng Đông lên.

Khi đó Người đã rất yếu, dù được chăm sóc tận tình chu đáo, không lâu sau Người trở về Tổ quốc. Không ngờ đó là lần cuối cùng, đầu bếp Thiệu được nấu cơm cho Hồ Chủ tịch.

Đầu bếp Thiệu Vinh Lễ nói: “Bữa cơm hôm đó rất đặc biệt, đặc biệt ở chỗ chưa bao giờ Bác uống rượu nhưng bữa đó từ quan khách đến nhân viên y tế, bảo vệ hay đầu bếp chúng tôi đều được nâng ly rượu Mao Đài chúc mừng sinh nhật Bác”.

Đối với ông Thiệu, được phục vụ Bác là niềm vinh dự lớn lao, suốt cuộc đời này sẽ không quên được hình ảnh vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam, người bạn lớn của nhân dân Trung Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh - hiền từ, giản dị cùng sự cảm kích về một vĩ nhân luôn thấu hiểu và quan tâm đến mọi người xung quanh mình.