Những giả thuyết về nguyên nhân máy bay Indonesia rơi

Nhân viên cứu hộ đưa thi thể nạn nhân vụ rơi máy bay lên bờ. Ảnh: AFP.

Boeing 737 MAX 8, phiên bản mới nhất của dòng Boeing 737, được mệnh danh là "máy bay tầm ngắn của tương lai" và "người tình mới của thế giới hàng không". Vì vậy, nhiều người đặt câu hỏi vì sao chiếc máy bay của hãng Lion Air chở 189 người từ Jakarta đến Pangkal Pinang ngày 29/10 rơi xuống vịnh Karawang chỉ 13 phút sau khi cất cánh. Phi cơ xấu số được hãng hàng không đưa vào sử dụng từ hồi giữa tháng 8 và mới chỉ có 800 giờ bay.

Theo 9news, chiếc Boeing 737 MAX 8 đã gặp lỗi kỹ thuật với máy tính quản lý dữ liệu bay trong chuyến bay đến Jakarta trước đó. Lãnh đạo cấp cao của hãng hàng không nói rằng vấn đề đã được giải quyết "phù hợp với thủ tục" trước khi máy bay ngày 29/10 khởi hành từ Jakarta đến Pangkal Pinang.

"Tôi cho rằng vấn đề nằm ở việc phi công không được đào tạo đầy đủ", Byron Bailey, chuyên gia hàng không Australia và là cựu phi công hãng Emirates có 45 năm kinh nghiệm bay, nhận xét. "Hôm trước đó, máy tính quản lý dữ liệu của cơ trưởng đã bị lỗi, đó là thiết bị dùng để đọc tốc độ bay và độ cao".

Bailey cho biết điều các phi công thường làm khi cất cánh là kiểm tra chéo dữ liệu tốc độ mà họ đọc được. Nếu có bất đồng thì phải dừng việc cất cánh. "Có vẻ như trong chuyến bay đến Jakarta, cơ trưởng đã xử lý được vấn đề bằng cách thực hiện đúng thủ tục kiểm tra bất thường đối với tốc độ bay không đáng tin cậy", Bailey nói.

Hành trình của máy bay Indonesia trước khi lao xuống biển. Đồ họa: AFP.

Ông cho rằng khi máy bay hạ cánh tại Jakarta, hãng hàng không có thể đã thay thế máy tính bị lỗi và cho rằng vấn đề đã được giải quyết, nhưng vấn đề vẫn tiếp diễn trong chuyến bay sau.

"Cơ trưởng của chuyến bay xấu số khởi hành từ Jakarta đã không xử lý tốt", Bailey nói. Mặc dù cơ trưởng người Ấn Độ Bhavye Suneja và cơ phó lần lượt có 6000 và 5000 giờ bay, Bailey tin rằng họ chỉ "có kinh nghiệm về lý thuyết" và xử lý vấn đề tốc độ không đáng tin cậy không phải là quá khó và lẽ ra không phải là trường hợp khẩn cấp.

Bailey cho rằng lỗi không nằm ở máy bay. "Bạn phải nhìn vào các hãng hàng không giá rẻ và lượng đào tạo mà phi công của họ nhận được", ông nhấn mạnh.

Tại các hãng như Qantas hay Emirates, phi công được huấn luyện bằng mô phỏng bay 6 tháng một lần và thực hành các biện pháp xử lý vấn đề. "Nhưng các phi công làm việc cho hãng giá rẻ không được huấn luyện như vậy", Bailey cho biết.

Trong khi đó, lời kể của  hành khách trên một chuyến bay của Lion Air đến Bali ngày 28/10 cũng sử dụng Boeing 737 MAX 8 gợi ý rằng loại máy bay này có thể có vấn đề. Conchita Caroline cho biết khi chiếc máy bay chuẩn bị cất cánh thì động cơ đã chết vài lần. Khi nó cất cánh thành công thì Caroline cảm thấy sàn khá nóng khi chạm vào và khi nhìn qua cửa sổ, cô có thể thấy động cơ bên phải rung lắc.

Chuyên gia phân tích hàng không Gerry Soejatman nói rằng những chiếc máy bay cũ thường có nguy cơ tai nạn cao nhất, nhưng những máy bay rất mới cũng có nguy cơ cao.

"Nếu chúng còn rất mới thì đôi khi có những vấn đề chỉ được nhận thấy sau khi chúng được sử dụng thường xuyên. Những vấn đề đó thường được xử lý trong vòng ba tháng đầu tiên", Soejatman bình luận.

Nhà phân tích hàng không Jon Ostrower nói rằng "luôn có những vấn đề với máy bay mới nhưng đó là điều phổ biến, khó có thể đe dọa sự an toàn của phi cơ".

Soejatman và Ostrowercho biết còn quá sớm để rút ra kết luận về nguyên nhân vụ rơi máy bay. "Có rất nhiều yếu tố khác nhau có thể gây ra tai nạn như thế này", Ostrower nói.