Những điều cần biết về bệnh Parkinson

TS BS. Trần Ngọc Tài – Phó trưởng khoa Thần  kinh, Trưởng Đơn vị Rối loạn vận động BV ĐHYD TPHCM cho biết, Parkinson là bệnh thoái hóa tế bào sản xuất dopamine của não. Vì thế người mắc bệnh Parkinson gặp nhiều vấn đề trong việc điều khiển cơ thể và kiểm soát hành vi của bản thân.

Các biểu hiện thường thấy ở người bệnh Parkinson chia thành hai nhóm triệu chứng liên quan đến vận động và ngoài vận động. Điển hình nhất là biểu hiện run khi nghỉ và cử động chậm xảy ra ở bất kỳ vùng nào của cơ thể, người bệnh trở nên chậm chạp, phản ứng kém hơn so với trạng thái bình thường. Thêm vào đó người bệnh Parkinson còn có biểu hiện đơ cứng và giảm phản xạ tư thế (giữ thăng bằng kém, dễ té ngã khi vận động đột ngột).

ThS BS. Đặng Thị Huyền Thương – Khoa Thần Kinh BV ĐHYD TP.HCM cho biết thêm, các biểu hiện ngoài vận động rất đa dạng và có thể biến đổi khi tình trạng bệnh trở nên nặng hơn theo thời gian. Một số triệu chứng ngoài vận động thường thấy ở người bệnh Parkinson có thể kể đến như: rối loạn lo âu, trầm cảm, mất ngủ, suy giảm trí nhớ, táo bón hoặc nặng hơn là ảo thị và thay đổi tính cách. 

Hiện nay chưa có một nghiên cứu nào chỉ rõ ra các nguyên nhân dẫn đến bệnh Parkinson. Tuy nhiên, dựa vào các kinh nghiệm và thống kê về những ca điều trị có thể thấy được người trên 60 tuổi có nguy cơ mắc bệnh Parkinson với tỷ lệ 1%, tiền căn gia đình bị Parkinson cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên đến 2-5%. Ngoài ra, các yếu tố ngoại cảnh như môi trường sống (tiếp xúc lâu dài với thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ), chủng tộc, chấn thương ở đầu trong quá khứ cũng có thể dẫn đến khởi phát bệnh trong tương lai.

Khuyến cáo về dinh dưỡng và luyện tập cho người bệnh Parkinson

Theo TS BS. Trần Ngọc Tài, bệnh Parkinson được điều trị hiệu quả và các triệu chứng kể trên sẽ được cải thiện khi người bệnh duy trì uống thuốc và kết hợp các biện pháp tập thể dục hoặc tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn. Vì bệnh Parkinson là bệnh lý mạn tính, tiến triển dần theo thời gian nên người bệnh cần phải duy trì sử dụng thuốc liên tục, chỉ thay đổi khi xuất hiện tác dụng phụ và có chỉ định từ bác sĩ điều trị.

 

Quảng Nam áp dụng cách ly y tế với những đối
 tượng tiếp xúc gần với ca bệnh (F1)

Ngoài việc phục hồi chức năng và điều trị thì dinh dưỡng cũng là một vấn đề cần được quan tâm đối với bệnh Parkinson. Một chế độ ăn cân bằng với nhiều trái cây và rau củ chứa nhiều chất chống oxy hóa sẽ giúp loại bỏ các gốc tự do có hại ra khỏi cơ thể. Đối với người bệnh có triệu chứng khó nuốt, thức ăn nên được làm sệt, nấu mềm để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. BS Thương chia sẻ thêm.

Song song với việc duy trì chế độ ăn uống hợp lý, tập luyện với cường độ hợp lý (3 ngày/tuần, mỗi ngày 30-40 phút) là một phương pháp được khuyến cáo cho người bệnh Parkinson giúp cải thiện triệu chứng vận động, trí nhớ, giảm mệt mỏi, giảm lo âu trầm cảm, cải thiện giấc ngủ. Trong tình huống COVID-19 còn diễn biến phức tạp, người bệnh có thể thực hiện các bài tập ngay tại nhà như: các động tác duỗi cơ, đạp xe đạp cố định hoặc đi bộ với thảm, yoga, Thái Cực Quyền,…

Người bệnh Parkinson trong tình huống COVID-19

ThS BS. Đặng Thị Huyền Thương lưu ý người bệnh Parkinson cần tuân thủ đầy đủ 5K theo khuyến cáo của bộ Y tế cũng như thực hiện tiêm vaccine để phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm trong giai đoạn dịch bệnh. Người bệnh Parkinson ở tất cả giai đoạn hiện không có chống chỉ định đối với vaccine phòng ngừa COVID-19 được cấp phép trên thị trường. Đặc biệt, người bệnh tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc điều trị Parkinson trước và sau tiêm.

 Trường hợp người bệnh Parkinson không may nhiễm COVID-19 sẽ có nguy cơ trở nặng do đã có sẵn bệnh lý nền, cần điều trị song song COVID-19 lẫn Parkinson bằng thuốc và chế độ vận động được các bác sĩ chỉ định. Hậu COVID-19 người bệnh nên đến thăm khám tại các cơ sở y tế để bác sĩ trực tiếp kiểm tra, điều chỉnh thuốc nếu cần thiết và hướng dẫn các bài tập vận động trở lại, phòng ngừa những biến chứng nặng nề sau này. BS Thương khuyến cáo.