Nhiều thông tin sai lệch về tình hình tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam

Báo cáo đã ghi nhận một số tiến triển tích cực về tự do tôn giáo ở Việt Nam, nhất là việc chính quyền quan tâm hơn đến đảm bảo tự do tôn giáo. Quan chức Chính phủ tiếp tục tham dự Đại lễ Phật đản Vesak trong bối cảnh dịch Covid - 19. Lãnh đạo và quan chức chính quyền gửi lời chào và đến thăm các nhà thờ trong dịp Giáng sinh và Phục sinh. 

Ban Tôn giáo Chính phủ đã tổ chức 46 khoá đào tạo cho hơn 8.800 cán bộ Nhà nước và lãnh đạo tôn giáo, thanh tra việc thực thi Luật tín ngưỡng, tôn giáo tại các địa phương như Nghệ An, Thanh Hoá, Quảng Ninh, một số Uỷ ban của của Quốc hội cũng gặp gỡ quan chức và lãnh đạo của các nhóm tôn giáo địa phương để giám sát việc thực thi Luật,…

Một số chính quyền địa phương tại Tây Bắc, Tây Nguyên đã cấp đăng ký sinh hoạt cho hơn 2.200 chi hội và công nhận 325 chi hội, đăng tải một số biểu mẫu đăng ký hoạt động tôn giáo liên các website chính thức để truy cập dễ dàng hơn. Lãnh đạo của các tổ chức tôn giáo trên cả nước đánh giá quan hệ giữa các nhóm tôn giáo chưa được đăng ký với chính quyền các địa phương tốt hơn các năm trước, các nhóm tôn giáo đã đăng ký được tạo điều kiện thực hành tín ngưỡng mà ít bị chính quyền can thiệp.

Ghi nhận một số nhà xuất bản được cấp phép để in sách tôn giáo bằng tiếng Việt, Trung, Anh và tiếng dân tộc… Chính quyền cho phép tù nhân tiếp cận tài liệu tôn giáo khi bị giam giữ nhưng có điều kiện kèm theo.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục thể hiện quan điểm thiếu khách quan về hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo và việc đảm bảo quyền tự do tôn giáo tại Việt Nam như đưa ra thông tin việc Chính phủ không cho đăng ký và công nhận các nhóm tôn giáo trong năm 2020, chính quyền không công nhận bất kỳ tổ chức tôn giáo mới nào trong đó phần lớn liên quan đạo Tin lành tại Tây Nguyên, Tây Bắc, Thiên chúa giáo, "Dương Văn Mình".

Báo cáo đã trích dẫn nhiều thông tin sai lệch của "Uỷ ban cứu trợ người vượt biển" (BPSOS) như: cho rằng chính quyền một số tỉnh Tây Nguyên đã chất vấn, đe doạ các thành viên của một số nhóm Tin lành chưa đăng ký như "Hội thánh Tin lành đấng Christ", "Hội thánh truyền giảng Phúc âm", "Hội thánh Đề ga quốc tế; vu cáo việc chính quyền gây cản trở và sách nhiễu khi có sự phân công và chuyển giao công việc giữa các chức sắc tôn giáo ở các điểm nhóm địa phương chưa đăng ký như trường hợp linh mục Nguyễn Đình Thục, Đặng Hữu Nam ở giáo phận Vinh, mục sư Nguyễn Duy Tân ở giáo phận Xuân Lộc, Đồng Nai; hạn chế quyền tự do đi lại đối với các chức sắc tôn giáo và tín đồ của một số nhóm tôn giáo…

Báo cáo xuyên tạc cơ quan chức năng Việt Nam "đàn áp, sách nhiễu" các hội, nhóm tôn giáo chưa được thừa nhận, chưa đăng ký hoạt động, "phân biệt đối xử", cáo buộc chính quyền địa phương "duy trì quy trình đăng ký, công nhận không đúng với quy định" nhằm làm chậm, không chấp nhận, cấm các hoạt động tôn giáo của các hội nhóm tôn giáo không chấp nhận sự quản lý của chính quyền; yêu cầu các hội, nhóm này cung cấp thông tin vượt quá khả năng cho phép, thậm chí đòi hối lộ để được tạo điều kiện trong đăng ký… Nội dung cáo buộc chính quyền cấp tỉnh "gây khó khăn" với các hội, nhóm tôn giáo ở vùng sâu, vùng xa hoặc vùng các dân tộc thiểu số khi đăng ký hoạt động.

Báo cáo vu cáo chính quyền Việt Nam tiếp tục thông qua các điều luật, quy định "không rõ ràng" để kiểm soát, hạn chế" tự do tôn giáo; sử dụng điều khoản về an ninh quốc gia, các "tội danh mơ hồ" để "đàn áp, hạn chế" tự do ngôn luận, ngăn chặn các bài viết chỉ trích lãnh đạo Đảng, Nhà nước…, đòi dân chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo. Báo cáo trích dẫn thông tin của BPSOS về việc chính quyền Đắc Lắc thẩm vấn (tháng 8/2020) tín đồ của "nhà thờ Y Nguyệt Bkrong" do đăng tải hình ảnh công an địa phương có mặt giám sát thực hành nghi lễ tôn giáo của "Hội thánh Tin lành đấng Christ", nêu lại các ý kiến vô căn cứ của Y Khiu Nie và Y Blon Nie bắt dừng đăng tải các thông tin tiêu cực về Chính phủ lên không gian mạng… Trong báo cáo, đã chỉ trích cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Cao Bằng, Tuyên Quang "chiếm giữ, phá bỏ" các điểm tụ tập, cầu nguyện của "tà đạo Dương Văn Mình" hoặc "tranh chấp đất đai" với Giáo phận Vinh, Hà Tĩnh; "đàn áp" nghi lễ Phật giáo do số đối tượng thuộc "Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất" tổ chức.

Báo cáo đã vu cáo chính quyền Việt Nam yêu cầu các hội, nhóm tôn giáo được Nhà nước công nhận không quan hệ với các nhóm chưa được công nhận, đăng ký hoạt động, ví dụ các thành viên hệ phái Cao Đài 1997 "phá rối nghi thức" của nhóm tín đồ Cao Đài chưa đăng ký (Cao Đài 1926) tại Tây Ninh (tháng 9/2020). Chính quyền tiếp tục sử dụng "Hội Cờ đỏ" và "Lực lượng 47" nhằm "sách nhiễu, tấn công" các hội, nhóm tôn giáo trên thực tế và trên cả không gian mạng ...