Nhiều chuyên gia quốc tế lên án hành động ngang ngược của Trung Quốc ở Biển Đông

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 23/4 một lần nữa chỉ trích các hành động gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông, trong đó có việc Trung Quốc tuyên bố thành lập "quận Tây Sa" (tức quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) và "quận Nam Sa" (tức quần đảo Trường Sa của Việt Nam) thuộc cái gọi là "thành phố Tam Sa," tàu hải cảnh Trung Quốc đánh chìm một tàu cá Việt Nam.

Trước đó, ngày 22/4, chỉ vài giờ trước cuộc họp trực tuyến các Ngoại trưởng Mỹ-ASEAN, Ngoại trưởng Mike Pompeo nhấn mạnh Mỹ kịch liệt phản đối hành vi bắt nạt của Trung Quốc đối với các nước láng giềng thời gian gần đây.

Theo tienphong.vn, trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tối 21/4, Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi chuyển tải sự quan ngại của Tokyo đối với việc Trung Quốc mới đây thành lập 2 quận mới nhằm quản lý Trường Sa và Hoàng Sa trên biển Đông, hãng tin Nhật Bản Kyodo News đưa tin ngày 22/4.

Ngoài phản đối các hành động đơn phương của Trung Quốc ở biển Đông, Nhật Bản cũng phản đối sự hiện diện của các tàu Trung Quốc ở vùng biển gần nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông.

Ông Derek Grossman, chuyên gia cao cấp của Trung tâm chính sách châu Á - Thái Bình Dương thuộc Tập đoàn RAND (Research And Development), cho rằng dư luận trong thời gian gần đây nhìn chung đều nhận định Trung Quốc đã có nhiều hành động "bắt nạt" các nước láng giềng liên quan tới tranh chấp ở Biển Đông, trong đó có Việt Nam, Philippines và Malaysia. Theo ông Grossman, các hành động của Trung Quốc có thể làm gia tăng bất ổn an ninh trong khu vực, thậm chí có thể khiến căng thẳng leo thang.

Trong khi đó, trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại London, Tiến sĩ James Rogers, Giám đốc Chương trình "Global Britain" thuộc Viện Henry & Jackson (London, Anh), nhấn mạnh việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông thông qua cái gọi là "đường 9 đoạn" là phi lý và vi phạm luật pháp quốc tế, nhất là khi Trung Quốc cũng là một bên phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982. Việc tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm một tàu cá của Việt Nam mới đây tại khu vực quần đảo Hoàng Sa là rất nguy hiểm và "không thể chấp nhận được".

Ông James Rogers khẳng định những tuyên bố chủ quyền phi pháp và hành động quá mức của Trung Quốc ở Biển Đông đang hủy hoại luật pháp quốc tế, gây mất ổn định an ninh khu vực. Các quốc gia tuân thủ luật pháp quốc tế và các nước có vai trò lớn trong việc bảo vệ hệ thống quốc tế dựa trên luật pháp cần lên án những hành động như vậy.

Ngày 19/4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nêu rõ: "Việt Nam đã nhiều lần mạnh mẽ khẳng định Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Lập trường nhất quán của Việt Nam là phản đối mạnh mẽ việc thành lập cái gọi là "thành phố Tam Sa" và các hành vi có liên quan vì đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, không có giá trị và không được công nhận, không có lợi cho quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia và gây thêm phức tạp tình hình Biển Đông, khu vực và thế giới. Việt Nam yêu cầu Trung Quốc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam, hủy bỏ các quyết định sai trái liên quan đến những việc làm đó và không có những việc làm tương tự trong tương lai".