Cấp thị thực điện tử: Nên thu hẹp đối tượng áp dụng để đảm bảo an ninh quốc gia

Cảnh giác với lỗ hổng về an ninh

Trước đó, dự thảo Nghị quyết về việc thực hiện thí điểm cấp thị thực điện tử cho người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam đã được các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ. Theo dự thảo Nghị quyết, toàn bộ quá trình từ nộp hồ sơ, xem xét giải quyết và thông báo kết quả cấp thị thực cho người nước ngoài đều thực hiện bằng phương tiện điện tử. Người nước ngoài được giải quyết cấp thị thực điện tử sẽ truy cập Cổng thông tin điện tử của cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để in thị thực.

Tại phiên thảo luận, đa số các đại biểu tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết về việc thực hiện thí điểm cấp thị thực điện tử cho người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam, nhằm góp phần phát triển kinh tế-xã hội, nhất là trong lĩnh vực du lịch, như thu hút đầu tư, cải cách hành chính theo lộ trình Chính phủ điện tử. 
Tuy nhiên, về đối tượng áp dụng của dự thảo Nghị quyết, nhiều đại biểu cho rằng, việc quy định đối tượng áp dụng thí điểm là tất cả người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam là quá rộng. Theo các đại biểu, quy định như vậy có thể sẽ tạo ra sơ hở để những đối tượng xấu vào Việt Nam, gây khó khăn trong kiểm soát, nhất là trong điều kiện tình hình thế giới hiện nay đang có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường. Do vậy, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết cần phải thu hẹp lại.

Đại biểu Hồ Văn Thái cho rằng, đây là vấn đề mới, chưa được quy định trong Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam. Mặt khác, nước ta chưa có kinh nghiệm, điều kiện nhân lực, vật lực và các điều kiện cần thiết phục vụ cho công việc này. Nếu áp dụng rộng rãi sẽ gặp nhiều khó khăn, thậm chí ảnh hưởng đến tình hình an ninh của đất nước. Vì vậy, đại biểu đề nghị quy định hẹp lại đối tượng, có thể ưu tiên đối với khách du lịch, khách tìm cơ hội đầu tư tại Việt Nam và một số nước truyền thống, một số quốc gia có ký kết quan hệ hợp tác với Việt Nam. Quy định như vậy bảo đảm tính thận trọng, chặt chẽ, phù hợp với quan điểm xây dựng Nghị quyết thực hiện thí điểm. 

Đại biểu Bùi Đức Hanh thảo luận về việc cấp thị thực điện tử cho người nước ngoài

Đồng quan điểm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Mai Bộ (An Giang) nhấn mạnh, nếu áp dụng cấp thị thực điện tử rộng rãi cho tất cả người nước ngoài có nhu cầu vào Việt Nam có thể dẫn đến tình trạng mất kiểm soát về số lượng người nước ngoài cư trú trái phép tại Việt Nam, khó khăn trong việc xác minh thông tin, dữ liệu khai báo đối với những đối tượng ngụy trang mục đích nhập cảnh và hình thành những tụ điểm của tội phạm như thực trạng đã xảy ra ở TP. Hồ Chí Minh trong thời gian qua.

Các đại biểu cũng chỉ ra, nhiều quốc gia trên thế giới như Ấn Độ, Campuchia, Hàn Quốc… cũng chỉ mới áp dụng cấp thị thực điện tử với một số đối tượng nhất định như khách du lịch, các nhà khoa học, nhân tài đến làm việc… mà thôi. Theo các đại biểu, trước mắt chỉ nên áp dụng với đối tượng là khách du lịch, khách vào Việt Nam để khảo sát thị trường, tìm cơ hội đầu tư, hoặc người nước ngoài ở quốc gia đã đăng ký các công ước về ngoại giao liên quan đến vấn đề này trên cơ sở có đi có lại.

Cân nhắc lại thời điểm có hiệu lực thi hành

Liên quan đến quy định về thời điểm có hiệu lực thi hành Nghị quyết là từ ngày 1/1/2017, nhiều đại biểu cho rằng, như thế quá gấp gáp, trong khi đó vấn đề này là hoàn toàn mới mẻ, có liên quan trực tiếp đến quốc phòng, an ninh quốc gia. Cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhất là đội ngũ cán bộ tinh nhuệ, chuyên trách thực hiện công việc này chưa sẵn sàng. Các đại biểu đề nghị Quốc hội nên cân nhắc về thời gian bắt đầu thi hành cho phù hợp. 

Theo Đại biểu Quốc hội Nguyễn Lâm Thành (Lạng Sơn),  thời gian dự kiến từ khi Quốc hội bấm nút thông qua đến ngày ngày 1/1/2017- ngày Nghị quyết có hiệu lực thi hành là quá ngắn, chưa đủ 45 ngày theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Theo đại biểu, đây là vấn đề hệ trọng liên quan trực tiếp đến quốc phòng an ninh của quốc gia nên không thể triển khai vội vàng.  

Đại biểu Nguyễn Lân Thành thời điểm có hiệu lực thi hành Nghị quyết là quá gấp gáp

Về bảo đảm thông tin cá nhân và bảo mật thông tin quốc gia, trong thời gian qua đã có việc xâm nhập dữ liệu hàng không gây sự cố nhất định đến an ninh hàng không, thông tin rò rỉ, vì vậy, nhiều đại biểu đề nghị cơ quan cấp thị thực điện tử cần có các biện pháp cần thiết để bảo đảm an ninh quốc gia, tránh giảm thiểu các trường hợp hoạt động trái mục đích... 

Ngoài ra, các đại biểu còn yêu cầu dự thảo Nghị quyết bổ sung quy định giao Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng là những cơ quan có thẩm quyền cấp thị thực điện tử cho người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam. Đồng thời, đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát, chỉnh sửa về kỹ thuật văn bản đối với dự thảo Nghị quyết để đảm bảo thống nhất với hệ thống văn bản pháp luật hiện hành.