Mùa thu đông: Kiến ba khoang lại “tấn công” người

Nhiều người phải nhập viện vì kiến ba khoang

Khoảng nửa tháng trở lại đây, nhiều vùng ven đô Hà Nội bất ngờ xuất hiện tình trạng bị kiến ba khoang tấn công, đặc biệt ở các chung cư cao tầng. Các khu vực bị kiến ba khoang tấn công nhiều nhất hiện nay thuộc các vùng như: Hà Đông, Linh Đàm, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm…

Sự xuất hiện của kiến ba khoang khiến rất nhiều người dân đứng ngồi không yên bởi đã có rất nhiều người từng bị kiến tấn công gây nên hiện tượng bỏng rát do chất độc từ kiến tiết ra. Không những thế, nhiều trường  hợp do sử dụng một số loại thuốc "chữa bỏng" không đúng nên xảy ra tình trạng bị nặng, loét thêm, có người còn bị sẹo.

 Những vết bỏng da do tiếp xúc với kiến ba khoang

Tiến sĩ Nguyễn Minh Quang, Phó giám đốc Bệnh viện Da liễu Hà Nội cho biết, hiện mỗi ngày Bệnh viện Da liễu Hà Nội khám và điều trị cho khoảng 50-70 bệnh nhân bị viêm da do tiếp xúc kiến ba khoang. Hầu hết bệnh nhân khi đến khám cho rằng bị viêm da do zona (giời leo). Họ tự mua thuốc điều trị song bệnh không khỏi còn nặng hơn nên mới đến viện. Có người vào viện khám khi vết thương đã bị bội nhiễm mưng mủ, loang rộng so với ban đầu.

Tại Bệnh viện Da liễu Trung ương cũng ghi nhận tình trạng bệnh nhân tương tự Bệnh viện Da liễu Hà Nội. Theo các bác sĩ, hiện miền Bắc vào mùa thu và là dịp thu hoạch lúa nên côn trùng, đặc biệt là kiến ba khoang xuất hiện nhiều. Kiến ba khoang bị thu hút bởi ánh sáng đèn. Vì vậy, vào buổi tối điện bật sáng sẽ thu hút kiến bay vào nhà, bám vào đồ dùng, tiếp xúc với da người. Những người có tiếp xúc da với kiến ba khoang dễ bị độc chất từ dịch của kiến dính vào da gây ngứa, viêm da. Độc chất từ kiến ba khoang tùy theo mức độ tiếp xúc với da sẽ gây viêm da nhẹ hoặc nặng tùy theo mức độ xâm nhập qua da.

Triệu chứng khi bị kiến ba khoang đốt

Khi bị kiến ba khoang đốt, ban đầu bệnh nhân thấy hơi ngứa rát, căng da, biểu hiện đỏ một vùng da. Sau 6-12 giờ thành một đám hơi nề, đỏ cộm thành vệt, trên đó nổi những mụn nước to nhỏ không đều 1-5mm, 1-3 ngày sau thành phỏng nước phỏng mủ.

 Lúc này thấy cảm giác đau, rát càng tăng. Có thể kèm theo ngây ngấy sốt, khó chịu, nổi hạch, đau vùng cổ, nách, bẹn tương ứng với tổn thương. Nếu tổn thương ở gần mắt có thể sưng húp cả 2 mắt, 2-3 ngày mới đỡ, ở bẹn có thể nổi hạch bẹn sưng đau đi lại khó.

Các phỏng mủ tiến triển ngoài 3 ngày thì đóng vẩy tiết khô dần, khi rụng vẩy để lại vết xẫm màu, toàn bộ đợt tiến triển có thể kéo dài 5-20 ngày. Có một số ít bệnh nhân chỉ nổi vết đỏ, lấm tấm mụn nước nhỏ hơi ngứa lặn sau 3-5 ngày, không thành phỏng nước phỏng mủ.

 Điều trị:

Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da có thể rửa vùng đó bằng nước muối, xà phòng... để ngăn không nổi thành phỏng nước, phỏng mủ. Dùng các dung dịch dịu da, sát khuẩn nhẹ như dung dịch Jarish, oxýt kẽm, mỡ kháng sinh. Nếu mủ nhiều, đau có thể dùng kháng sinh chung, kháng Histamin tổng hợp, thuốc giảm đau có thể dùng corticoid bôi hoặc đường toàn thân. Trường hợp nặng cần đến các cơ sở y tế để điều trị.

Các bác sĩ khuyến cáo, để sơ cứu ban đầu khi bị dính độc chất kiến ba khoang, trong nhà nên chuẩn bị sẵn 3 loại thuốc là cồn 70 độ, mỡ corticoid và kem phenaegan. Khi bị dính chất độc kiến ba khoang, dùng cồn rửa sạch vùng da bị thương tổn để giảm tình trạng nổi bọng nước, sau đó bôi mỡ corticoid 4-6 lần một ngày, bôi kem phenaegan 8-10 lần một ngày.Khi bôi thuốc phải miết mạnh vùng da bị đốt đến lúc thuốc khô, thẩm thấu thuốc sẽ tốt hơn. Cồn giúp giảm khó chịu do tổn thương trên da.

Không nên dùng tay để giết kiến ba khoang 

Làm gì khi kiến ba khoang bậu trên người?

Theo Bác sĩ Nguyễn Tiến Lâm (Trưởng khoa virus Ký sinh trùng, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương), chất dịch từ kiến ba khoang tiếp xúc với da chúng ta sẽ gây nên những hiện tượng lở loét, bỏng rát… Mặc dù vậy, đây không phải là căn bệnh gì quá nguy hiểm. 

Về bản chất, kiến ba khoang không thể truyền nọc độc lên da người. Chúng ta chỉ bị nhiễm nọc độc của kiến ba khoang trong trường hợp đập, di, giết chúng trực tiếp trên da làm cho nọc độc từ kiến tiếp xúc với da và gây ngứa, bỏng rát, phồng rộp. Vì vậy, nếu không may thấy kiến ba khoang bậu trên da thì nên cố gắng thổi chúng ra khỏi người rồi mới giết. Tuy nhiên, cần nhớ là không được giết trực tiếp bằng tay mà nên dùng vật dụng khác để giết chúng.

Khi bị kiến ba khoang cắn hay lỡ tay đập chết chúng, bạn cần rửa sạch vết thương càng nhanh càng tốt và lau khô, sau đó nhanh chóng đến khám bác sĩ da liễu. Tại đây, các bác sĩ sẽ cho bạn một số loại thuốc giảm đau, chống phù nề, chống dị ứng, kháng histamine tại chỗ… tùy theo tình hình vết thương do kiến ba khoang gây ra. 

Để phòng tránh kiến ba khoang bay vào nhà, nên đóng kín hết cửa hoặc buông rèm nếu bật đèn. Có thể dùng lưới chống muỗi, côn trùng, quanh nhà đặt các cây đuổi côn trùng như sả, dạ hương…Nếu có thể thì bật đèn ban công để thu hút kiến ba khoang ở ngoài, không chui vào nhà nữa. Khi tiếp xúc với kiến ba khoang, cần đeo găng tay hoặc dùng giấy mềm lót, không nên tiếp xúc trực tiếp. Nếu thấy kiến ba khoang bay hay bò hăng hái trên người thì hãy hít hơi lấy đà và thổi bay chúng ra khỏi người sau đó mới giết chúng bằng khăn giấy, tuyệt đối không chạm trực tiếp vào chúng.