Mỗi năm cả nước xảy ra khoảng 2.000 vụ cháy, trong đó nhà dân chiếm trên 60%.

Thiếu tướng Nguyễn Tuấn Anh, Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an) cho biết năm 2022, toàn quốc đã xảy ra 1.741 vụ cháy, làm chết 110 người, bị thương 86 người, thiệt hại về tài sản sơ bộ ước tính khoảng 634,077 tỷ đồng và 1.532,69 ha rừng.

So với năm 2021, số vụ cháy giảm 504 vụ (22,45%), tăng 25 người chết, giảm 44 người bị thương, tài sản thiệt hại sơ bộ ước tính tăng 259,657 tỷ đồng. Ngoài ra, trong năm 2022 xảy ra 3.449 vụ sự cố chạm chập thiết bị điện trên cột điện; sự cố cháy trong nhà dân và cháy cỏ, rác.

Trong quý I/2023, toàn quốc xảy ra 409 vụ cháy, làm chết 19 người, bị thương 11 người; về tài sản ước tính sơ bộ thành tiền khoảng 22,09 tỷ đồng. Cả nước ghi nhận 1.311 vụ sự cố chạm chập thiết bị điện trên cột điện, trong nhà dân và cháy cỏ, rác.

Trong những năm gần đây, theo thống kê bình quân mỗi năm cả nước xảy ra khoảng 2.000 vụ cháy, gây thiệt hại về tài sản ước tính khoảng trên 500 tỷ đồng, làm 90 người chết và 120 người bị thương. Trung bình mỗi năm xảy ra khoảng 30 vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng, mặc dù số vụ chỉ chiếm khoảng 1% tổng số nhưng thiệt hại về tài sản do các vụ cháy lớn gây ra chiếm tới trên 70% tổng thiệt hại.

Các số liệu phân tích, thống kê cho thấy cháy nhà dân chiếm trên 60%, nhất là loại hình nhà dân kết hợp vừa để ở vừa sản xuất kinh doanh với quy mô nhỏ, đây cũng là loại hình thường gây ra thiệt hại nghiêm trọng về người khi cháy xảy ra. Cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản chủ yếu xảy ra tại các cơ sở trong khu công nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh có các mặt hàng dễ cháy như nông sản, dệt may, gỗ, mút xốp, bao bì, cháy chợ...

Theo Thông tư số 11/2023/TT-BCA ngày 01/3/2023 của Bộ trưởng Bộ Công an, tất cả các vụ, sự cố liên quan đến cháy sẽ được lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH tổ chức điều tra, xác minh nguyên nhân theo tiêu chí của các vụ cháy nhằm đánh giá đúng bản chất tình hình để đề ra các biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Tuấn Anh, trung bình mỗi năm lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã trực tiếp tổ chức 3.000 vụ CNCH trong đám cháy, dưới nước, sự cố và tai nạn phương tiện giao thông, sự cố và tai nạn trên cao, sự cố và tai nạn dưới hang hầm, giếng sâu, sự cố và tai nạn sập đổ công trình...

Năm 2022, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã trực tiếp tham gia 2.713 vụ CNCH; hướng dẫn thoát nạn cho hàng nghìn người, trực tiếp tổ chức cứu được 701 người và tìm được 753 thi thể nạn nhân (do các vụ như tai nạn giao thông, đuối nước, tự tử…) bàn giao cho cơ quan chức năng xử lý. Bên cạnh đó còn hàng trăm vụ sự cố, tai nạn nhỏ khác được quần chúng nhân dân, lực lượng tại chỗ tổ chức thực hiện nhưng không có báo cáo về cơ quan Cảnh sát PCCC và CNCH để tổ chức thống kê.

Trong Quý I/2023, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã trực tiếp tham gia 212 vụ CNCH, tổ chức cứu được 116 người; tìm kiếm được 127 thi thể, bàn giao cho cơ quan chức năng xử lý.

Thiếu tướng Nguyễn Tuấn Anh cho rằng công tác PCCC và CNCH còn khó khăn bất cập do nhận thức, ý thức của một bộ phận người dân về công tác PCCC và CNCH chưa cao. Còn tình trạng một số chủ đầu tư không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về PCCC trong đầu tư xây dựng, tự ý đưa công trình vào sử dụng khi chưa được nghiệm thu về PCCC. Hạ tầng, cơ sở vật chất phục vụ công tác PCCC và CNCH chưa được đầu tư phát triển đúng tầm, quy hoạch phát triển các ngành, lĩnh vực, địa phương chưa coi trọng đến công tác PCCC và CNCH.

Tốc độ đô thị hoá nhanh, trong khi cơ sở hạ tầng, giao thông còn nhiều bất cập, nhiều công trình cũ, xuống cấp vẫn còn tồn tại dẫn đến nhiều nguy cơ xảy ra sự cố, tai nạn; mạng lưới đường xá nội đô nhỏ hẹp, bị cản trở, nhiều ngõ ngách sâu ảnh hướng đến quá trình di chuyển cơ động của các loại phương tiện tham gia chữa cháy, CNCH khi có vụ việc xảy ra.

Việc đầu tư cơ sở vật chất cho công tác PCCC và CNCH, trang bị phương tiện cho lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH còn khiêm tốn, chưa tương xứng yêu cầu, nhiệm vụ; nhiều địa phương chưa tự cân đối được ngân sách, phải phụ thuộc vào ngân sách Trung ương nên nguồn ngân sách cho hoạt động PCCC và CNCH còn hạn chế. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thật sự quyết liệt, không ít nơi bị buông lỏng, thiếu chặt chẽ, phó mặc cho các lực lượng chuyên trách.

Theo Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã có nhiều đổi mới và đạt được những kết quả quan trọng trong thực tiễn, nhất là 2 trụ cột phòng cháy và chữa cháy, trong đó lấy công tác phòng cháy là chính. Làm tốt công tác phòng cháy để giảm công tác chữa cháy và giảm thiệt hại về người, tài sản.

Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 01 về tăng cường công tác PCCC trong tình hình mới, trong đó đối với việc tổng kiểm tra rà soát, đến nay, Bộ Công an có chiến dịch 68 ngày, đêm chỉ đạo trên toàn quốc rà soát các cơ sở thuộc diện PCCC phải quản lý, phát hiện nhiều lỗi vi phạm tồn tại, đình chỉ hàng nghìn cơ sở vi phạm... Bộ Công an đã chỉ đạo ráo riết, quyết liệt Công an các địa phương phát động quần chúng nhân dân tham gia công tác PCCC, cụ thể là xây dựng phong trào, mô hình các Tổ liên gia về PCCC, không chỉ có tác dụng trong công tác PCCC mà còn trong đảm bảo an ninh, trật tự.